ရေ၊ ပတ်ဝန်းကျင်သန့်ရှင်းရေးနှင့် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး (WASH)

ကလေးများသည် အသက်ရှင်သန်ရပ်တည်ရန်အတွက် ရေ၊ အခြေခံအိမ်သာများနှင့် ကောင်းမွန်သော တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု လိုအပ်ပါသည်။

သို့သော် ပဋိပက္ခများ မြင့်တက်လာခြင်း၊ အစုလိုက်နေရပ်စွန့်ခွာရခြင်း၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ ဆုံးရှုံးခြင်း၊ အရေးပါသော အခြေခံအဆောက်အအုံများနှင့် ထောက်ပံ့ရေးလမ်းကြောင်းများ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ မိသားစုအများစုအတွက် သန့်ရှင်းသောရေ၊ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် တစ်ကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းရေး (WASH) ဝန်ဆောင်မှုများ ရရှိရန် ပိုမိုခက်ခဲလာပါသည်။

မုတ်သုံရာသီတွင် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းများ၊ ရေကြီးရေလျှံမှုများကဲ့သို့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များနှင့် ရာသီဥတုဆိုးရွားမှု အခြေအနေများသည် အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။ ဤအဖြစ်အပျက်များသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများကို ပျက်စီးဆုံးရှုံးစေပြီး ရေထွက်ပင်ရင်းများကို ညစ်ညမ်းစေကာ ပြင်းထန်သော ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် ကာလဝမ်းရောဂါကဲ့သို့သော ရေမှတစ်ဆင့်ဖြစ်ပွားသည့် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို မြင့်တက်စေပါသည်။

ခြောက်သွေ့ရာသီ၏ အပြင်းထန်ဆုံးကာလအတွင်း သန့်ရှင်းသောရေ အရင်းအမြစ်များစွာ ခန်းခြောက်လာပြီး ဒေသများစွာရှိ မိသားစုများသည် မကြာခဏအားဖြင့် ရောဂါပိုးပါသော ဟင်းလင်းပွင့် ရေတိမ်ရင်းမြစ်များကို အားထားကြရသည်။ ၎င်းသည် ကာလဝမ်းရောဂါနှင့် ပြင်းထန်ဝမ်းရောဂါကဲ့သို့သော ရေမှတစ်ဆင့်ဖြစ်ပွားသည့် ရောဂါများအန္တရာယ်ကို တိုးပွားစေပြီး ကလေးများနှင့် မိသားစုများ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် ဘေးကင်းလုံခြုံမှုကို ပိုမိုထိခိုက်စေပါသည်။

အထူးသဖြင့် စစ်ရှောင်စခန်းများနှင့် အခြားစစ်ဘေးရှောင်နေရာများတွင် လူဦးရေများပြားလွန်းသည့် အခြေအနေများ ကြုံတွေ့နေရသည့် နေရပ်စွန့်ခွာတိမ်းရှောင်နေရသည့် မိသားစုများအတွက် အခြေအနေသည် အလွန်ဆိုးရွားပါသည်။ ဤနေရာများတွင် မကြာခဏအားဖြင့် WASH အသုံးပြုရန်နေရာများ အကန့်အသတ်ရှိပြီး သန့်ရှင်းသောရေ၊ တစ်ကိုယ်ရေနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် သန့်ရှင်းရေးဝန်ဆောင်မှုများကို လက်လှမ်းမီမှု နည်းပါးသည်။ လုံလောက်သော ပတ်ဝန်းကျင်သန့်ရှင်းရေးနှင့် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုမရှိခြင်းကြောင့် ရေမှတစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်သော ရောဂါများ လျင်မြန်စွာ ကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်ပြီး ထိခိုက်လွယ်သော ကလေးများနှင့် မိသားစုများ၏ သာယာဝပြောမှုကို ပိုမိုအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် လူဦးရေထူထပ်များပြားလွန်းခြင်းသည် ကျန်းမာရေးအန္တရာယ်များကို ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ လူဦးရေ ၅.၆ သန်းခန့်သည် အရေးပေါ် WASH ဝန်ဆောင်မှုများ လိုအပ်နေပါသည် -

• အိမ်ထောင်စုများ၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် သန့်ရှင်းသော သောက်ရေ မရရှိကြပါ။
• အိမ်ထောင်စု သုံးစုတွင် တစ်စုမှာ အခြေခံတစ်ကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းရေး ဝန်ဆောင်မှုများ မရရှိကြပါ။
• စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည် ၃ သန်းကျော်သည် အသက်ကယ် WASH အကူအညီနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။
• ကျောင်းလေးကျောင်းတွင် တစ်ကျောင်းခန့်မှာ အခြေခံကျသော သောက်ရေရရှိမှု အကန့်အသတ်ရှိသည် သို့မဟုတ် သောက်ရေမရရှိပါ။
• WASH ဝန်ဆောင်မှုသည် ကျန်းမာရေးဌာနများတွင်လည်း စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး မွေးကင်းစကလေးသေဆုံးမှုအန္တရာယ်ကို တိုးစေသည်။