ინოვაციური სწავლება: სწავლის და სწავლების პროცესის მიმართ ახალი მიდგომა

აპრილი, 2018

მარიამ შიოშვილის მესამე კლასის საკლასო ოთახთან იმპროვიზებული ცეკვის გაკვეთილი მიმდინარეობს. დერეფნის გაყოლებაზე ბავშვების ჯგუფი დაფასთან შეკრებილა, მათი თანაკლასელები კი ცხოველების შესახებ შექმნილ ხელნაკეთ ენციკლოპედიას ფურცლავენ.

მუსიკა იცვლება და ბავშვები განსხვავებულ ჯგუფებში ნაწილდებიან. ზოგი ეზოში გარბის სათამაშოდ, ზოგი კი დერეფანში მოწყობილი სხვადასხვა აქტივობიდან მისთვის საინტერესოს ირჩევს: ქაღალდების დასტას თავისუფალი ხატვისთვის, წიგნებს, ხელნაკეთ თოჯინებს.  ზოგიც სავარძელში ისვენებს.  

საგარეჯოს მე-4 საჯარო სკოლაში გაკვეთილებს შორის შესვენებები სრულიად განსხვავებული გახდა მას შემდეგ, რაც სკოლის დირექტორი, ქალბატონი ნელი ბალახაშვილი,  ესტონეთში გამართული ტრენინგიდან დაბრუნდა.

ქალბატონი ნელი გაოცებული დარჩა იმით, თუ როგორ იყენებდნენ გაკვეთილებს შორის შესვენებებს ესტონეთის იმ სკოლებში, რომლებიც მან მოინახულა. შესვენების დროსაც კი ბავშვები აქტიურად იყვნენ ჩართულნი აქტივობებში. ჟღერდა მუსიკა, მათ შეეძლოთ ეხატათ კედლებზე ან დამსხდარიყვნენ მეგობრებთან ერთად მყუდრო ადგილას.

„ბავშვებს სჭირდებათ ადგილი დასვენებისა და მოდუნებისთვის“, თქვა მან და დაამატა: „ნელნელა მე ყველაფერს ვაკეთებ იმისთვის რომ ასეთი გარემო შევუქმნა ბავშვებს“.

ქალბატონი ნელი 15 ქართული სკოლის მასწავლებლებისა და დირექტორებისგან შემდგარი  დელეგაციის წევრია, რომელიც შარშან დაესწრო საქართველოში ზოგადი განათლების ტრანსფორმაციის სამწლიანი პროგრამის ფარგლებში გამართულ ტრენინგებს ტალინში.  

ესტონეთის მთავრობას, საქართველოს მთავრობასა და გაეროს ბავშვთა ფონდს შორის სამწლიანი პარტნიორობა მიზნად ისახავს ქართველი მასწავლებლების კვალიფიკაციის ამაღლებას და საქართველოში განათლების ხარისხის გაუმჯობესებას. პროგრამის მიზანია დაეხმაროს საქართველოს სკოლებს სასწავლო მეთოდების გათანამედროვებაში, რაც აუცილებელია იმისთვის, რომ მოსწავლეებმა შეიძინონ 21-ე საუკუნეში წარმატების მისაღწევად საჭირო ცოდნა და უნარები. 

“ბავშვს უნდა შეეძლოს სკოლაში მიღებული ცოდნის გამოყენება მომავალში“, აღნიშნავს თბილისის მე-18 საჯარო სკოლის დირექტორი  ქალბატონი თამარ ხორავა.

ქალბატონი თამარი  იხსენებს,  რომ ტალინში ყოფნისას ის გააკვირვა მასწავლებელთა  შემართებამ - შეექმნათ ბავშვებისთვის მიმზიდველი და საინტერესო სასწავლო გარემო.

„სკოლა ბავშვის მეორე სახლია. ბავშვი უნდა გრძნობდეს ამას და სასურველია, რომ სკოლის შემდეგ თავისუფალი დრო ბავშვმა ასევე სკოლაში გაატაროს და არა ქუჩაში“, ამბობს ქალბატონი თამარი.

ეს დიდი ცვლილებაა ბევრი ქართული სკოლისთვის, სადაც ყურადღება ტრადიციულად გამახვილებულია გამეორებაზე და დისციპლინის დამყარებაზე და არა ბავშვების თავისუფლებასა და სასწავლო პროცესში ჩართულობაზე.

ქალბატონმა ნელიმ და საგარეჯოს მე-4 საჯარო სკოლის მასწავლებლებმა კარგად გაითავისეს მიღებული გამოცდილება.

მარიამ შიოშვილი და მისი კოლეგა მასწავლებლები გაკვეთილებს ისე გეგმავენ, რომ მოსწავლეებმა მიიღონ ცოდნა და სასწავლო პროცესში საკუთარი აზრის გამოთქმის საშუალება ჰქონდეთ.

სწავლების ამგვარად დაგეგმვისთვის ისინი მიმართავენ  ინტეგრირებულ გაკვეთილს - როცა ერთი თემა გამოიყენება სხვადასხვა საგნის შესასწავლად.

ამავე სართულზე, მეორე კლასის მასწავლებელი ირმა შველიძე მონდომებით ხსნის გაკვეთილის თემას: ფუტკრები.

ბავშვები, ფიზიკურადაც და გონებრივადაც,   ჩართულნი არიან გაკვეთილის თემაში.

გაკვეთილზე უხვადაა წარმოდგენილი თვალსაჩინო მასალა, ხელნაკეთი ფუტკრები კიდია სანათებზე, ფუტკრები დაფრინავენ დაფებზე, დაცოცავენ იატაკზე.

ერთი გაკვეთილის  განმავლობაში ირმა იყენებს მუსიკას, მულტფილმებს და ქართულ ზღაპარს იმისთვის, რომ ასწავლოს ბავშვებს ფუტკრების თავისებურებები.

გაკვეთილი აერთიანებს დავალებებს, რომლებიც უკავშირდება მეცნიერებასაც (ბუნებას), ქართულ ლიტერატურასაც და ცოტა ხელოვნებასაც. ზოგ ასეთ გაკვეთილში მათემატიკაც შედის.

ქალბატონი ნელი ამბობს, რომ სკოლა ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ აჩვენოს მშობლებს, რა ცვლილების მოტანა შეუძლია ახლ მეთოდებს. სექტემბერში, სასწავლო წლის დაწყებამდე,  მათ  მოიწვიეს მშობლები   და წარუდგინეს ცვლილებები.

„ჩვენ გავუკეთეთ მშობლებს პრეზენტაცია  და ავუხსენით, რომ როცა მათი შვილები მუშაობენ კლასის გარეთ, დერეფანში, ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ მასწავლებელმა კონტროლი დაკარგა“, თქვა  ქალბატონმა ნელიმ სწორედ იმ დროს, როცა ახლომდებარე საკლასო ოთახიდან გამოვიდნენ ბავშვები და გაიფანტნენ დერეფანში ჯგუფებში სამუშაოდ.

სკოლა ცდილობს, მშობლებიც ჩართოს სასწავლო პროცესში, მოუხმეს მათ შემოქმედებითობას და სახელოვნებო უნარებს, თხოვეს, რომ შეექმნათ დეკორაციები, რომლებიც ბავშვებს სწავლაში დაეხმარებოდა.

სკოლის დათვალიერებისას ნელი სიამაყით გვათვალიერებინებს მშობლების ნამუშევრებს და აღნიშნავს, რომ მომავალში კიდევ უფრო მეტი ცვლილება იგეგმება.

შემოქმედებითი სამუშაო სივრცეები არ არის ყველაზე მთავარი ცვლილება მასწავლებლისთვის, აღნიშნავს მესამე კლასის მასწავლებელი მარიამი.

ყველაზე მთავარი ცვლილება და წარმატებული გაკვეთილის საწინდარი არის „მისცე ბავშვებს თავისუფლება და  მათი ბედნიერება მთავარ საზრუნავად აქციო“.