Психикалық денсаулық туралы әңгіменің басталуы: 14-18 жас

Есеюдің осы кезеңінде жасөспірімде ерекше мінез-құлық белгілері қалыптасады және ол көбірек тәуелсіздік пен жауапкершілікке ұмтылады.

Жасөспірімдер әлеуметтік желілер мен ұялы телефондар арқылы басқа адамдармен көбірек араласады. Нәтижесінде олар отбасымен аз уақыт өткізіп, достарымен көбірек уақыт өткізуі мүмкін, онлайн да, үйден тыс жерде де.

Бұл сонымен қатар қыздар мен ұлдар үшін физикалық өзгерістердің уақыты.

 Жасөспірімдер сезінуі мүмкін

● Дене көлеміне, пішініне немесе салмағына қатысты алаңдаушылық тудыруы мүмкін жылдам физикалық өзгерістер.

• Тамақтанумен байланысты мәселелер немесе алаңдаушылықтар.
• Жоғары кірпияздық пен әлеуметтік үрейлілік.

• Өзін-өзі бағалаудың төмендігіне немесе басқа мәселелерге әкелуі мүмкін уайым немесе депрессия.

Мұңнан да үлкенірек нәрсе

• Жасөспірім кезіндегі психикалық денсаулықтың нашарлығымен денсаулық пен мінез-құлықтың басқа қауіптері, соның ішінде алкоголь немесе есірткіні қолдану, агрессивті мінез-құлық және қауіпсіз жыныстық қатынас байланысты болуы мүмкін.
• Дұрыс мінез-құлық пен әдеттің көптеген модельдері жасөспірімдік жастан ересек өмірге өтетіндіктен, жасөспірімдерді олардың әл-ауқатына ықпал ететін салауатты әдеттерді таңдауда қолдау өте маңызды.

«Қал-жағдайың қалай?»

Мүмкін сіз балаңызбен жақсы қарым-қатынаста болуыңыз мүмкін немесе керісінше қиындықтар туындауы мүмкін. Қазір қарым-қатынасыңыз қандай болмасын, оған махаббат пен қолдау көрсету арқылы кез-келген қиын кезеңдерді жеңуге көмектесуге әрқашан дайын екеніңізді көрсету маңызды. 

Әңгімені қалай бастау керек

• Баладан оның күні қалай өткендігі туралы сұраңыз – әңгіме айтуға сылтау тауып көріңіз, мысалы, кешкі асты бірге дайындау.
• Оның не сезінетінін түсіну үшін ашық, нақтылайтын сұрақтар қойыңыз. Мысалы: «Өтініш, түсіндірші, ...  дегенің нені білдіреді» немесе «Қалай ойлайсың, егер .... сен не сезінер едің»
• Оның пікірін сұраңыз және өз пікіріңізбен бөлісіңіз. Бұл бір-біріңізді жақсы түсінуге мүмкіндік береді.

Өзін-өзі зақымдаушылық

Егер сіз өзін-өзі зақымдау мәселе тудыруы мүмкін деп алаңдасаңыз, бұл тақырыпты ақырын көтеріп, жасөспірімде бұл туралы қандай да бір ойлар болғанын анықтауға тырысыңыз.

Сіз ол туралы емес, басқалар туралы сұрақтан бастай аласыз, мысалы: «Сенің жасыңдағы кейбір адамдар өздеріне зиян тигізеді, достарыңнан осындай адамдар туралы естігенсің ба?».

Сіз әрқашан қасында екендіңізге сендіріңіз, мысалы: «Білесің бе, сен менімен әрқашан кез келген тақырыпта сөйлесе аласың». Бұл оған Сізге жүгіне алатындығына және оған көмектескіңіз келетініңізге сенімділік береді».

Жасаңыз

• Жаманмен бірге жақсылықты мойындаңыз және баланы шамалы болса да, жетістіктері үшін мақтаңыз. Дамудың бұл кезеңі сонымен қатар шығармашылық пен тұлғалық өсу уақыты - балаңызға мысалдар келтіріңіз.
• Әлем балаңыз үшін болжап болмайтындай болып көрінеді және ол барынша жағдайды бақылауға тырысуы мүмкін. Оған мұны түсінетіндігіңізді және бұл қалыпты жағдай екенін айтыңыз. 
• Оның әлеуметтік белсенділігі мен әлеуметтік желілердегі әдеттерін тексеріңіз. Онымен Интернетте өткізетін уақыты және интернеттегі қудалау мен қорлаудан қалай қорғану керектігі туралы сөйлесіңіз. Егер олар жағымсыз жағдайға тап болса немесе интернетте қателік жіберсе, Сіз әрқашан жанынан табылып, оған ештеңеге қарамастан көмектесетініңізге сендіріңіз.
• Өз сезімдеріңізге ашық болыңыз. Балаға күйзеліспен қалай күресетініңізді көрсетіп, үлгі болуыңыз мүмкін. Оның жасында болған кезде мәселелерді қалай шешкеніңіз туралы айтыңыз.

Жасамаңыз

● Әңгімеде жетекші орынға ие болу және балаға не істеу керектігін айту. Қалай көмектесе алатыныңызды сұраңыз және шешім табу үшін бірлесіп жұмыс жасаңыз.

    ● Ашулы кезіңізде сөйлесу. Шығып, тыныс алып, тынышталыңыз – әңгімені кейінірек жалғастыра аласыз.

• Билік үшін күреске қатысу. Дауласудың орнына, ол ренжіген кезде балаңызға жанашыр болуға тырысыңыз.

Есіңізде болсын: мұның барлығы өзара байланысты

Жақсы жаңалық - жасөспірімдер өте төзімді және қиын сынақтар тәуелсіз және ересек адам болу процесінің бір бөлігі болып табылады.

Жасөспірімдерге мектеппен, отбасымен және достарымен байланыс орнатуға көмектесе отырып, Сіз оның психикалық денсаулығын нығайтып жатырсыз және есірткіні қолдану мен зорлық-зомбылық көрсету сияқты бірқатар жағымсыз әдеттердің алдын алудасыз.

Балаңызға қолдау көрсетуге, жігерлендіруге және сөйлесуге уақыт бөліңіз. Бұл әрдайым оңай бола бермейді және Сізден шыдамдылық пен ұстамдылық қажет болуы мүмкін, бірақ оған қол жеткізуге болады және әрқашан соған тұрарлық.