Қазақстандық оқушы қыздар білім беру үдерісіне бейнеойындарды енгізіп жатыр

АЛМАТЫ, 9 ТАМЫЗ, 2023 ЖЫЛ – Алматыда Қазақстан-Британ техникалық университетінің (ҚБТУ) алаңында Геймификация хакатоны өтті. Хакатонға елу қазақстандық оқушы қыз қатысты. Олар бұған дейін БҰҰ Балалар қоры (ЮНИСЕФ) ҚБТУ жанындағы GameLab бейнеойындарды әзірлеу және зерттеу зертханасымен бірлесіп дайындаған арнайы онлайн курсқа қатысқан болатын. Курс ЮНИСЕФ-тің STEAM (жаратылыстану ғылымдары, технологиялар, инжиниринг, шығармашылық және математика) салаларында қыздарға қолдау көрсету жөніндегі жаһандық бастамасының бір бөлігі болып табылады.

Тегін онлайн курс аясында ойын дизайны және оны құрастыру тұрғысынан негізгі дағдыларды игеріп, бейнеойын өнеркәсібімен танысқаннан кейін қыздар меңгерген дағдыларын екі күндік хакатон барысында іс жүзінде қолдана алды.

Бейнеойын өнеркәсібі жаһандық ойын-сауық секторындағы ең ірі және ең жылдам дамып келе жатқан салалардың бірі болып табылады. Әйелдер мен қыздар әлемдегі ойыншылардың жартысын құраса да, компьютерлік ойындар өнеркәсібі қызметкерлерінің арасында әйелдер 24% ғана құрайды. Қазақстандағы қыздар мектепте нақты ғылымдар бойынша жоғарырақ үлгерім көрсетеді, бірақ тек 14% ғана жоғары оқу орындарында STEAM мамандықтарын таңдайды. Стереотиптер мен орнығып кеткен әлеуметтік нормалар қыздардың «ерлерге арналған» деп саналатын салаларда мансап құруына кедергі келтіреді.

Қазақстандағы ЮНИСЕФ Өкілі Артур ван Дизен былай деп атап көрсетеді:«Біз ЮНИСЕФ ұйымында қыздардың кез келген ғылым саласында, соның ішінде STEAM саласында жетістікке жете алатынына нық сенеміз. Қыздар мен әйелдер экономиканың барлық салаларына біркелкі қатыстырылатын болса, бұдан бүкіл қоғам пайда көреді. Сондықтан, біздің геймификация курсының және хакатонның көмегімен IT саласында мансап құруды армандайтын қазақстандық оқушы қыздарға қолдау көрсеткіміз келеді. Қыздар жағдайды өзгерте алады. Қажетті дағдыларды меңгеріп, ең бастысы, өздеріне сеніп, олар зиянды стереотиптер мен шектеуші әлеуметтік нормалардан ада әділетті болашақ құра алады».

Наза Алакия, гуманитарлық қайраткер, Evoca қорының негізін қалаушы және бас директоры, сондай-ақ, UNICEF NextGen Global бағдарламасының директоры және ЮНИСЕФ халықаралық кеңесінің мүшесі былай деп қосты: «Шығармашылықтары мен инновациялары қолдау тапса, қыздардың жаңа қиындықтарды шешуге және жаңа биіктерге жетуге керемет қабілеті бар. Сондықтан олард технологиялық еңбек нарығына дайындау өте маңызды. Хакатон қатысушылары ғылымда, технологияда, инженерияда және математикада әлі де ер адамдар үстем екенін біледі. Десе де, олар жағдайдың тез өзгеріп жатқанын да, сол өзгерістерді қолдап, жеделдету өз қолдарында екенін де біледі. Қыздар сын-қатерлер мен жаңа міндеттерден қорықпайды. ЮНИСЕФ олардың ұмтылыстарын қолдайды және оларға жаңа болашаққа мүмкіндік береді».

Онлайн курстың маңызды бөлігі ойын өнеркәсібінде биік мансап белестерін бағындырған әйелдер тарапынан қатысушыларға қолдау көрсетуі болды. Курсқа қатысқан әр қыздың тәлімгермен білім алу мүмкіндіктерін іздеу, жоғары бәсекелі еңбек нарығында өз құзыреттерін ілгері бастыру, отбасы мен мансапты бірге алып жүру, мамандық таңдау кезінде туындайтын басқа да мәселелер жайында әңгімелесу мүмкіндігі болды.

Александра Кнышева, геймификация бойынша білім беру жобасының жетекшісі: «Зерттеулерге сәйкес STEAM бағыттарына қызығушылық танытатын қыздардың саны, егер олардың ортасында үлгі алатын тұлғалар болса, екі есе артады екен. Бұл жайт бізді тәлімгерлікке назар аударуға және «girl2girl mentoring» бастамасын бастауға итермеледі, онын аясында осы өнеркәсіптегі табысты әйелдер қыздарға ойын құрастыру саласында мансап құруға қатысты кеңес және бағыт-бағдар бере алады. Біз үшін осы өнеркәсіпке қыздар керек екенін көрсету аса маңызды. Оларды гендерлік кедергілерді бірге еңсеруге ұмтылатын қолдаушы және ұйымшыл қауымдастық күтеді».

Геймификация курсының арқасында қыздар ойын құрастырудағы мамандықтардың алуан түрлерінің ара-жігін түсінді, Unity қозғалтқышын, геймдизайнды және бейнеойындар психологиясын, толықтырылған және виртуалды шындық негіздерін, сондай-ақ ойын құрастыру үшін ЖИ пайдалануды меңгерді. Хакатонда бағдарламаның ең белсенді қатысушылары алған білімдерін қолдана алды, сонымен қатар ұжымда жұмыс жасауды үйренді. Нәтижесінде қыздар мектеп оқушылары мен жастарға арналған наносеріктер жасау бойынша онлайн курсты геймификациялауға негіз бола алатын әлеуеті бар оқу-үйретуші ойындарының бірнеше прототиптерін ұсынды.