Баланың ата-анасына деген сүйіспеншілігі туралы не білуіңіз керек

Балаңызбен байланыс орнату маңыздылығы мен оның жолдары туралы біліңіз.

ЮНИСЕФ
Әке мен қызы аспанға қарап тұр
UNICEF/UN0590867/Willocq
26 Маусым 2023

Балалар қауіпсіздікті сезінгенде, өздеріне деген сүйіспеншілік пен қамқорлықты сезінгенде дұрыс дамиды. Көптеген ата-ана үшін баласымен тығыз байланыс орнату оңай келеді. Балалық шағында өзіне деген сүйіспеншілікті, қорғанысты немесе құрметтеуді сезінбеген кейбір адамдар үшін сүйіспеншілікті қалыптастыру әлдеқайда үлкен қиындық тудыруы мүмкін. Ата-аналық дағдыларды үйренуге болатыны жақсы хабар. Әрі қарай, сіз балаңызбен қарым-қатынас оның дамуы мен әл-ауқатының негізгі факторы болып табылатынын білетін боласыз, сонымен қатар сіз күн сайын қолдануға болатын қарапайым кеңестермен танысасыз.

Неліктен балаңызбен қарым-қатынас орнату маңызды?

Балаңызға деген сүйіспеншілік пен жағымды эмоциялардың көрінісі оның миының толық дамуына, өзіне деген сенімділікті қалыптастыруға және тіпті өмір бойы қарым-қатынас орнатуға қажетті шарт болып табылады.

Асыра сілтемей, махаббат «тым артық» болмайды деп айтамыз. Егер сіз оны қатты құшақтасаңыз немесе тым көп көңіл бөлсеңіз, сіз баланы жаман сезіндірмейсіз. Баланың тамақтанғысы келгенде және оны тыныштандыру қажет болғанда сигналдарына ден қоя отырып, сіз бала үшін өзін қауіпсіз сезінетіндей жағдай жасайсыз. Ата-аналар кішкентай балаларды қысқа уақытқа жалғыз қалдырып, кейбір жылдам істерді шешкенде, балалар өздерін тастап кетті деп ойлайды, сондықтан ата-аналары қайтып келгенде, олар беймаза және өзіне сенімсіз болады. 

Балаңыздың қажеттіліктерін қанағаттандырып, оған сүйіспеншілікпен қарауыңыз сіздің кішкентайыңызды жайлы сезіндіреді. Қауіпсіздік сезімі, сізді көру, тыныштандыру және қорғау нейропластиканы, мидың өзгеру және бейімделу қабілетін арттырады. Ол өмір сүретін отбасындағы баланың әлемі сүйіспеншілікке толы болса, ол осы үлкен әлемді бейнелейтін қиындықтарды жеңуге дайын болады. Позитивті ерте байланыс балалардың бақытты, тәуелсіз ересек болып өсуіне негіз қалайды. Сүйіспеншілікке толы, сенімді қарым-қатынас өміршеңдікті, қиындықтарды жеңу және сәтсіздіктерді еңсеру қабілетімізді арттыруға көмектеседі.

 

Балаңызбен қалай жақындасуға болады?

Балаларды тәрбиелеу кейде қиындық тудыруы мүмкін, ал мінсіз ата-ана болмайды. Бірақ егер сіз балаңыз өсетін және оның өмірінде үнемі қолдау көрсететін сүйіспеншілікке толы және қамқор атмосфераны құра алсаңыз, онда сіз оған өмірде керемет бастама бере аласыз. Кездесуден бастап балаңызбен берік байланыс орнатуға көмектесетін бірнеше әдістер бар.

  • Оның не істеп жатқанына назар аударыңыз. Балаңыз жылағанда, қол былғап сөйлегенде немесе былдырлағанда, бұл әрекеттерге құшақтап, көзбен немесе сөзбен жауап беріңіз. Бұл сіздің балаңызға оған назар аударғаныңызды айтып қана қоймайды, сонымен қатар сіздің балаңыздың миында коммуникативті және әлеуметтік дағдыларды дамытуға жауап беретін нейрондық байланыстарды қалыптастыруға көмектеседі.
  • Бірге ойнаңыз. Балаңызбен ойнағанда, сіз оған оның бағаланатынын және оның жанында болу қызықты екенін көрсетесіз. Бірге ойын ойнаған кезде оған барлық назарыңызды аударыңыз және балаңыздың көзімен әлемді көруден ләззат алыңыз. Балаңызбен көңілді сәттерді бөлісу және бірге жақсы уақыт өткізу арқылы сіздің денеңіз эндорфиндерді («жақсы көңіл-күй гормондарын») шығара бастайды, бұл сіздің де, балаңыздың да жағдайына ықпал етеді.
    > Психикалық денсаулықты нығайту үшін ойынның пайдасы туралы көбірек
     біліңіз > балаңызбен тығыз байланыс орнатуға көмектесетін 5 жаттығу
  • Баланы қатты құшақтаңыз. Балаңызбен құшақтасу және денемен байланыс сізге көптеген жолдармен жақындасуға көмектеседі. Сіздің балаңыз сіздің жүрек соғуыңыздан жұбаныш алады, тіпті сіздің иісіңізді таниды. Бала сәл есейгенде, құшақтау оған эмоцияларын басқаруды және толқуды жеңуді үйренуге көмектеседі. Бұл құшақтау кезінде баланың миы окситоцинді (өзін-өзі жақсы сезінуге жауап береді) бөліп шығаратынынан және кортизолдың (стресске жауап береді) бөлінуін азайтады.
  • Сөйлесіңіз. Балаңыздың айтқанына қызығушылық таныта отырып, сіз оған оның ойлары мен сезімдері туралы ойлайтыныңызды көрсетесіз. Бұл оның дүниеге келген алғашқы күнінен басталуы мүмкін. Жаңа туған нәрестеңізге әңгіме айтып, ақырын ән айту арқылы сіз оған жақын екеніңізді білдіресіз. Бала баланың түсініксіз дыбыстарын шығарғанда, әңгіме барысын білуге көмектесу үшін сөздермен жауап беріңіз.

> Балалар тілі туралы көбірек біліңіз

  • Балаңыздың қажеттіліктерін қанағаттандырыңыз. Жөргекті ауыстыру, баланы тамақтандыру және ұйықтату оған оның қажеттіліктері қанағаттандырылатынына, оның қауіпсіздікте және қамқорлы екеніне сенімділік береді. Балаңызға қамқорлық жасау және оның қажеттіліктерін қанағаттандыру сіздің балаңызға қолдау көрсету қабілетіңізді еске салады.