Ինչ է անհրաժեշտ իմանալ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութի մասին
Անդրադառնում ենք պատվաստանյութի ստեղծման մասին առավել հուզող հարցերին (նյութը թարմացվել է հոկտեմբերի 26-ին, 2022թ.)
- Հասանելի է նաև:
- Հայերեն
- English
Պատվաստանյութերն ամեն տարի փրկում են միլիոնավոր կյանքեր։ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ անվտանգ և արդյունավետ պատվաստանյութերի մշակումը հսկայական առաջընթաց է մեր գլոբալ ջանքերում՝ վերջ դնելու համավարակին և վերադառնալու բնականոն կյանքին մեր սիրելիների հետ:
Մենք հավաքել ենք փորձագիտական կազմակերպությունների ներկայացրած թարմ տեղեկություններ՝ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի վերաբերյալ ամենատարածված հարցերին պատասխանելու համար: Կշարունակենք թարմացնել հոդվածը, երբ ավելի շատ տեղեկություններ հասանելի դառնան:
Ինչպե՞ս են աշխատում ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերը:
Պատվաստանյութերը նմանակում են հարուցչին՝ վիրուսներին, մանրէներին կամ այլ միկրոօրգանիզմներին, որը կարող է հիվանդություն առաջացնել: Այսպես մեր իմունային համակարգը «սովորում» է արագ և արդյունավետ պայքարել հիվանդության դեմ:
Ավանդաբար պատվաստանյութերի միջոցով օրգանիզմ են ներմուծում հարուցչի թուլացած ձևը, որը թույլ է տալիս մեր իմունային համակարգին հիշողություն ձևավորել դրա նկատմամբ: Այդպես մեր իմունային համակարգը հետագայում կարող է արագ ճանաչել հարուցիչը և պայքարել դրա դեմ, նախքան կհասցնենք վարակվել:
Որոշ արտադրողներ կիրառում են նոր մոտեցումներ. դրանք կոչվում են ՌՆԹ և մՌՆԹ պատվաստանյութեր: Հակածին (անտիգեն` նյութ, որ ստիպում է իմունային համակարգին հակամարմիններ արտադրել) ներմուծելու փոխարեն ՌՆԹ և մՌՆԹ պատվաստանյութերը օրգանիզմին են փոխանցում անհրաժեշտ գենետիկական կոդ, որը թույլ է տալիս մեր իմունային համակարգին արտադրել այդ հակածինը:
Կարդացեք ավելին ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի տարբերությունների մասին։
Կորոնավիրուսային հիվանդության դեմ պատվաստանյութի մշակման վերաբերյալ լրացուցիչ տեղեկությունների համար կարող եք այցելել ԱՀԿ-ի կայքէջ։
Արդյո՞ք ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ դեմ պատվաստանյութերն անվտանգ են:
Այո՛, ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի միջոցով անվտանգ պատվաստվել են միլիարդավոր մարդիկ։ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերը մշակվել են հնարավորինս արագ, սակայն դրանք անցել են կլինիկական խիստ փորձարկումներ և ապացուցված է, որ դրանք համապատասխանում են անվտանգության և արդյունավետության միջազգային համաձայնեցված չափանիշներին: Միայն այս չափանիշներին համապատասխանելու դեպքում պատվաստանյութը կարող է վավերացվել ԱՀԿ-ի և ազգային կարգավորող գործակալությունների կողմից:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը ձեռք է բերում և մատակարարում ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ միայն այն պատվաստանյութերը, որոնք համապատասխանում են ԱՀԿ-ի անվտանգության և արդյունավետության հաստատված չափանիշներին և ստացել են կարգավորող մարմնի կողմից հաստատումը:
Ինչպե՞ս են ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերը մշակվել այդքան արագ:
Գիտնականներին հաջողվել է համեմատաբար կարճ ժամանակում մշակել անվտանգ և արդյունավետ պատվաստանյութեր շնորհիվ գործոնների համակցության, որոնք թույլ են տվել մեծացնել հետազոտությունների ծավալն ու արտադրությունը՝ պահպանելով անվտանգությունը․
- Համաշխարհային համավարակի պատճառով ուսումնասիրություններ կատարելու մեծ հնարավորություններ ստեղծվեցին, և տասնյակ հազարավոր կամավորներ մասնակցեցին այս գործընթացին։
- Տեխնոլոգիական ոլորտի առաջխաղացումների շնորհիվ (ինչպես օրինակ մՌՆԹ պատվաստանյութերը), որոնք տարիներ շարունակ մշակման մեջ էին։
- Կառավարությունները և այլ կազմակերպությունները համախմբվեցին՝ հետազոտության և զարգացման ֆինանսավորման խոչընդոտը վերացնելու համար։
- Պատվաստանյութերի արտադրությունն իրականացվել է կլինիկական փորձարկումներին զուգահեռ՝ արտադրությունն արագացնելու նպատակով:
- Թեև դրանք արագ են մշակվել, սակայն ԱՀԿ-ի կողմից հաստատված ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ բոլոր պատվաստանյութերն անվտանգ և արդյունավետ են:
ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ ո՞ր պատվաստանյութն է ինձ համար ամենաարդյունավետը:
Ապացուցվել է, որ ԱՀԿ-ի կողմից հաստատված բոլոր պատվաստանյութերն արդյունավետորեն պաշտպանում են ՔՈՎԻԴ-19-ի ծանր դեպքերից և մահից: Լավագույն պատվաստանյութն այն է, որն առավել հասանելի է ձեզ:
Դուք կարող եք գտնել հաստատված պատվաստանյութերի ցանկը ԱՀԿ-ի կայքում:
Հիշեք, եթե ձեր պատվաստումը ներառում է երկու չափաբաժին, ապա կարևոր է երկուսն էլ ստանալ՝ առավելագույն պաշտպանություն ապահովելու համար:
Արդյո՞ք ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերը պաշտպանում են նոր ենթատեսակներից:
ԱՀԿ-ի կողմից հաստատված պատվաստանյութերը շարունակում են արդյունավետ պաշտպանել հիվանդության ծանր դեպքերից և մահից։
Ահա թե ինչու է կարևոր պատվաստվել և շարունակել վիրուսի տարածումը կանխարգելող միջոցառումները՝ հնարավորության դեպքում հեռավորություն պահպանելը, տարածքները օդափոխելը, ձեռքերը հաճախակի լվանալը և ախտանշաններ ունենալու դեպքում հնարավորինս արագ բժիշկի դիմելը։ Այս ամենն իր հերթին օգնում է նվազեցնելու վիրուսի մուտացիայի հավանականությունը։
Ովքե՞ր պետք է պատվաստվեն առաջին հերթին:
Յուրաքանչյուր երկիր ինքն է որոշում, թե բնակչության որ խմբերն են առաջնային։ Ըստ ԱՀԿ-ի՝ առաջնային են բուժաշխատողները և ՔՈՎԻԴ-19-ից մահվան բարձր ռիսկի խմբում գտնվողները, ինչպիսիք են տարեցները և որոշակի առողջական խնդիրներ ունեցող անձինք:
Այնուհետև պետք է առաջնահերթություն տրվի այլ հիմնական աշխատողներին, օրինակ՝ ուսուցիչներին և սոցիալական աշխատողներին, ապա լրացուցիչ խմբերին:
ՔՈՎԻԴ-19-ից ծանր հիվանդության զարգացման վտանգը շատ ցածր է առողջ երեխաների և դեռահասների շրջանում, ուստի, եթե նրանք չեն մտնում ռիսկի խմբի մեջ, նրանց պատվաստելը ավելի քիչ հրատապ է:
Ուղեկցող հիվանդություններ ունեցողները երեխաներին և դեռահասներին, ովքեր հիվանդության ծանր դեպքի զարգացման ավելի բարձր ռիսկի տակ են, պետք է առաջնահերթություն տրվի:
Ո՞ր դեպքերում պետք չէ պատվաստվել ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ:
Եթե ունեք հարցեր ձեզ համար ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութի վտանգների և օգուտների մասին, խոսե՛ք ձեր բժշկի հետ. կա՞ որևէ պատճառ, որով պայմանավորված՝ չպետք է պատվաստվեք ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ: Առայժմ, հետևյալ առողջական խնդիրներն ունեցող մարդիկ չպետք է պատվաստվեն ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ՝ հնարավոր կողմնակի ազդեցություններից խուսափելու համար․
- Եթե ունեք ծանր ալերգիկ ռեակցիաների պատմություն՝ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութի որևէ բաղադրիչի նկատմամբ։
- Եթե ներկայում հիվանդ եք կամ ունեք ՔՈՎԻԴ-19-ի ախտանշաններ (կարող եք պատվաստվել բժշկի հաստատմամբ, երբ ապաքինվեք):
Արդյո՞ք պետք է պատվաստվեմ, եթե արդեն վարակվել եմ ՔՈՎԻԴ-19-ով:
Այո՛, դուք պետք է պատվաստվեք, նույնիսկ եթե նախկինում վարակվել եք ՔՈՎԻԴ-19-ով։ Թեև մարդիկ, որոնք ապաքինվում են ՔՈՎԻԴ-19-ից, կարող են վիրուսի նկատմամբ որոշակի բնական իմունիտետ ձեռք բերել, դեռևս հայտնի չէ, թե որքան է այն պահպանվում, կամ որքան լավ է այն պաշտպանում կրկնավարակից: Պատվաստանյութերն ավելի հուսալի պաշտպանություն են առաջարկում, հատկապես՝ հվանդության ծանր դեպքերից և մահից:
Արդյո՞ք պետք է պատվաստվեմ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ, եթե կրծքով կերակրում եմ:
Այո, եթե կրծքով կերակրում եք, հնարավորինս շուտ պատվաստվեք։ Պատվաստումն անվտանգ է թե´ մոր, թե´ երեխայի համար։ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ առկա ոչ մի պատվաստանյութ չի պարունակում կենդանի վիրուս, ուստի կրծքի կաթի միջոցով երեխային վիրուս փոխանցելու վտանգ չկա: Ավելին, պատվաստումից հետո ձևավորված հակամարմինները կարող են կաթի միջոցով փոխանցվել երեխային և օգնել պաշտպանել նրան վարակից։
Արդյո՞ք կարող եմ պատվաստվել ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ, եթե հղի եմ:
Այո, դուք կարող եք պատվաստվել, եթե հղի եք։ Հղիները կորոնավիրուսային հիվանդության ծանր ընթացքի զարգացման ավելի բարձր ռիսկի խմբում են: Աշխարհում հազարավոր կանայք, ովքեր հղի են կամ կրծքով կերակրում են, պատվաստվել են ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ։ Ո´չ մայրերի, ո´չ երեխաների համար անվտանգության հետ կապված որևէ խնդիր չի արձանագրվել։ Հղիության ժամանակ պատվաստվելն օգնում է պաշտպանել ձեր երեխային։ Հղիության ժամանակ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստվելու մասին ավելին իմանալու համար կարող եք զրուցել ձեր ընտանեկան բժիշկի հետ։
Կարո՞ղ են ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերն ազդել պտղաբերության վրա:
Ո՛չ, դուք, հնարավոր է, հանդիպել եք կեղծ պնդումների սոցիալական ցանցերում, բայց չկա որևէ ապացույց, որ որևէ պատվաստանյութ՝ ներառյալ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերը, կարող է ազդել կանանց կամ տղամարդկանց պտղաբերության վրա: Պատվաստվեք, եթե ներկայում փորձում եք հղիանալ։,
Արդյո՞ք իմ երեխան պետք է պատվաստվի ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ:
Երեխաների պատվաստման համար արդեն ավելի շատ պատվաստանյութեր են հաստատվել: Դրանք հասանելի են դարձել այս պատվաստանյութերի անվտանգության և արդյունավետության վերաբերյալ տվյալների ուսումնասիրությունից հետո, և միլիոնավոր երեխաներ անվտանգ պատվաստվել են ամբողջ աշխարհում: ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ որոշ պատվաստանյութեր անգամ հաստատվել են 6 ամսականից բարձր երեխաների համար։ Ճշտեք ձեր ընտանեկան բժիշկից կամ մանկաբույժից, թե Հայաստանում որ պատվաստանյութերն են թույլատրված և հասանելի երեխաների և դեռահասների համար:
Ի տարբերություն չափահասների՝ երեխաների և դեռահասների մոտ հիվանդությունը սովորաբար ունենում է թեթև ընթացք, ուստի, եթե նրանք ռիսկի խմբում չեն, նրանց պատվաստումն ավելի քիչ հրատապ է, քան տարեցներինը, ուղեկցող հիվանդություններ ունեցողներինը կամ բուժաշխատողներինը։
Հիշեցրեք ձեր երեխային, որ իրար պաշտպանելու համար շատ կարևոր է, որ բոլորս հետևենք կանխարգելիչ միջոցառումներին՝ հնարավորության դեպքում հեռավորություն պահպանելը, մարդաշատ վայրերից խուսափելը, տարածքները օդափոխելը և ձեռքերը հաճախակի լվանալը։
Չափազանց կարևոր է նաև շարունակել ապահովել, որ ձեր երեխաները ստանան պլանային բոլոր պատվաստումները:
ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերը կարո՞ղ են փոփոխության ենթարկել ԴՆԹ-ն:
Ոչ, ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ որևէ պատվաստանյութ չի ազդում և չի կարող ներգործել ԴՆԹ-ի վրա։ մՌՆԹ տեսակի պատվաստանյութերը բջիջներին սովորեցնում են առաջացնել սպիտակուց, որը խթանում է իմունային համակարգը։ Արդյունքում արտադրվում են հակամարմիններ, որոնք էլ պայքարում են վարակի դեմ։ մՌՆԹ-ն տարբեր է ԴՆԹ-ից և, մինչև քայքայվելը, մնում է բջջի մեջ միայն 72 ժամ։ Սակայն այն չի ներթափանցում բջջի կառուցվածք, որտեղ պահվում է ԴՆԹ-ն։
Ի՞նչ է COVAX-ը։
COVAX-ը համաշխարհային համագործակցություն է՝ ուղղված աշխարհում ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի ստեղծմանը, արտադրմանն ու հավասար բաշխմանը։ Մինչև բոլոր երկրները պաշտպանված չլինեն, որևէ երկիր ապահովագրված չի լինի ՔՈՎԻԴ-19-ից:
COVAX հարթակում ներգրավված են 190 երկրներ և տարածքներ՝ աշխարհի բնակչության ավելի քան 90 տոկոսը: Աշխատելով CEPI-ի, GAVI-ի, ԱՀԿ-ի և այլ գործընկերների հետ՝ ՅՈՒՆԻՍԵՖԸ-ը գլխավորում է COVAX-ի՝ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութեր ձեռք բերելու և մատակարարելու ջանքերը։
Ես համացանցում տեսել եմ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի մասին կեղծ տեղեկատվություն: Ի՞նչ կարող եմ անել:
Ցավոք, համացանցում բազմաթիվ սխալ տեղեկություններ կան ՔՈՎԻԴ-19 վիրուսի և դրա դեմ պատվաստանյութերի մասին: ՔՈՎԻԴ-19-ի հետ կապված փորձառությունը նոր է բոլորիս համար, ուստի լինում են դեպքեր, երբ առանց վատ մտադրության տարածվում է տեղեկատվություն, որը հետագայում պարզվում է, որ ճիշտ չէ։
Առողջապահական ճգնաժամի պայմաններում ապատեղեկատվությունը կարող է տարածել վախ և խուճապ: Այն կարող է հանգեցնել նրան, որ մարդիկ մնան անպաշտպան կամ վիրուսի նկատմամբ ավելի խոցելի: Ստացե՛ք հաստատված փաստեր և խորհուրդներ վստահելի աղբյուրներից, ինչպիսիք են ձեր տեղական առողջապահական մարմինները, ՄԱԿ-ը, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, ԱՀԿ-ն:
Եթե առցանց տեսնում եք տեղեկատվություն, որը կարծում եք, որ կեղծ կամ ապակողմնորոշիչ է, կարող եք նպաստել դրա տարածման դադարեցմանը ` հաղորդելով այդ մասին այս հարթակում:
Արդյո՞ք ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերը պարունակում են կենդանական ծագման բաղադրիչներ:
Ո՛չ, ԱՀԿ-ի կողմից հաստատված ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ որևէ պատվաստանյութ չի պարունակում կենդանական ծագման բաղադրիչներ:
Ինչպե՞ս կարող եմ պաշտպանել իմ ընտանիքը, մինչ բոլորս կպատվաստվենք ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ:
Պատվաստանյութերը անվտանգ և արդյունավետ են, սակայն նույնիսկ պատվաստվելուց հետո մենք պետք է շարունակենք հետևել կանխարգելիչ միջոցառումներին՝ ինքներզ մեզ և շրջապատի մարդկանց պաշտպանելու համար։ ՔՈՎԻԴ-19-ի ենթատեսակներից Օմիկրոնը ցույց տվեց, որ չնայած պատվաստանյութերն արդյունավետ են հիվանդության ծանր դեպքերը և մահը կանխարգելելու հարցում, սակայն միայնակ դրանք չեն կարող դադարեցնել վարակի տարածումը։ Ամենակարևորը, ինչ կարող եք անել, վարակի հետ առնչվելու վտանգը նվազեցնելն է։ Ձեզ և ձեր սիրելիներին պաշտպանելու համար․
- Հնարավորության դեպքում մարդաշատ վայրերում պահպանեք հեռավորություն։
- Խուսափեք վատ օդափոխվող տարածքներից։
- Հաճախ օդափոխեք տարածքները։
- Հնարավորության դեպքում նախապատվությունը տվեք բաց տարածքներում անցկացվող միջոցառումներին։
- Հաճախակի լվացեք ձեռքերը օճառով և ջրով կամ ախտահանեք սպիրտային հիմքով քսուքով։
- Եթե դուք կամ ընտնիքի անդամներից որևէ մեկը տաքություն, հազ կամ դժվարացած շնչառություն ունեք, դիմեք բժիշկի և հնարավորինս նվազեցրեք ընտանիքի մյուս անդամների հետ շփումը։
Որո՞նք են պատվաստվելու առավելությունները։
Պատվաստանյութերն ամեն տարի փրկում են միլիոնավոր կյանքեր, և ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութը կարող է փրկել ձերը։ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերն անվտանգ են և արդյունավետ և պաշտպանում են հիվանդության ծանր դեպքերից և մահից։ ԱՀԿ-ն զեկուցում է, որ չպատվատված մարդիկ մահվան առնվազն 10 անգամ ավելի բարձր վտանգի տակ են, քան պատվաստվածները։
Կարևոր է, որ պատվաստվեք, նույնիսկ, եթե նախկինում արդեն վարակվել եք ՔՈՎԻԴ-19-ով։ Պատվաստումն ավելի անվտանգ է, քան վարակվելը։
ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերը շատ արդյունավետ են, սակայն ոչ մի պատվաստանյութ չի ապահովում 100%-անոց պաշտպանություն։ Նույնիսկ պատվաստվելուց հետո որոշ մարդիկ կարող են վարակվել ՔՈՎԻԴ-19-ով կամ տարածել վիրուսը։
Ուստի ձեզ և մյուսներին պաշտպանելու համար կարևոր է շարունակել կանխարգելիչ միջոցառումներին հետևելը՝ հնարավորության դեպքում հեռավորություն պահպանելը, մարդաշատ վայրերից խուսափելը, տարածքները օդափոխելը և ձեռքերը հաճախակի լվանալը։
Որո՞նք են ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի կողմնակի ազդեցությունները։
Պատվաստանյութերը ձևավորում են իմունիտետ՝ առանց հիվանդանալու վտանգի: Որոշ մարդկանց մոտ պատվաստումից հետո նկատվում են մեղմ և չափավոր կողմնակի ազդեցություններ, որոնք անհետանում են ինքնուրույն մի քանի օրվա ընթացքում:
Այդպիսի կողմնակի ազդեցությունների շարքին են պատկանում՝
- ցավը ներարկման տեղում
- ջերմությունը
- գլխացավը
- հոգնածությունը
- մկանային ցավը
- սարսուռը
- փորլուծությունը
Եթե պատվաստումից հետո ձեզ մոտ նկատում եք այս կողմնակի ազդեցություններից որևէ մեկը, շատ հեղուկ խմեք, մնացեք տանը, անհրաժեշտության դեպքում խմեք ջերմիջեցնող կամ ցավազրկող։ Եթե ախտանխանները մի քանի օրից ավել նկատվեն, դիմեք ձեր ընտանեկան բժիշկին։
Կարդացեք ավելին ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի կողմնակի ազդեցությունների մասին։
Ավելի ծանր կողմնակի ազդեցությունները չափազանց հազվադեպ են, սակայն եթե ձեզ մոտ նկատում եք ծանր կողմնակի ազդեցություն, անհապաղ դիմեք բժիշկի։
Կարդացեք ավելին ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ ծանր կողմնակի ազդեցությունների մասին։
Որտեղի՞ց կարող եմ ավելի մանրամասն տեղեկատվություն ստանալ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ կոնկրետ պատվաստանյութի մասին։
ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի մասին ավելին կարող եք իմանալ՝ այցելելով ԱՀԿ-ի կայք։
Պատվաստումից հետո կարո՞ղ եմ չհետևել կանխարգելիչ միջոցառումներին:
Նույնիսկ պատվաստումից հետո շարունակեք հետևել կանխարգելիչ միջոցառումներին՝ ինքներդ ձեզ, ձեր ընտանիքին և ընկերներին պաշտպանելու համար: COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերը արդյունավետ պաշտպանում են հիվանդության ծանր դեպքերից և մահից, բայց ոչ մի պատվաստանյութ չի ապահովում 100%-ով պաշտպանություն։
Պատվաստանյութերն ավելի քիչ են պաշտպանում ՔՈՎԻԴ-19-ի Օմիկրոն ենթատեսակից, որն այժմ գերիշխող տարբերակն է ամբողջ աշխարհում, բայց դրանք շարունակում են արդյունավետորեն կանխել հոսպիտալացումը, հիվանդության ծանր դեպքերը և մահը:
Ուստի ձեզ և մյուսներին պաշտպանելու համար՝ պատվաստումից բացի կարևոր է շարունակել կանխարգելիչ միջոցառումներին հետևելը՝ հնարավորության դեպքում հեռավորություն պահպանելը, մարդաշատ վայրերից խուսափելը, տարածքները օդափոխելը և ձեռքերը հաճախակի լվանալը։
Պատվաստվելուց հետո կարո՞ղ եմ կրկին վարակվել ՔՈՎԻԴ-19-ով։ Որո՞նք են կրկնավարակի դեպքերը։
Պատվաստված մարդկանցից ոմանք կարող են կրկին վարակվել ՔՈՎԻԴ-19-ով, ինչը կոչվում է կրկնավարակ։ Նման դեպքերում մարդիկ հիմնականում հիվանդությունն ավելի թեթև են տանում։ Պատվաստանյութերը պաշտպանում են հիվանդության ծանր դեպքերից և մահից։
ՔՈՎԻԴ-19-ի ավելի վարակիչ ենթատեսակների պարագայում, ինչպիսին է, օրինակ, Օմիկրոնը, կրկնավարակի դեպքեր ավելի շատ են գրանցվել։
Ուստի նույնիսկ պատվաստումից հետո կարևոր է շարունակել կանխարգելիչ միջոցառումներին հետևելը՝ հնարավորության դեպքում հեռավորություն պահպանելը, մարդաշատ վայրերից խուսափելը, տարածքները օդափոխելը և ձեռքերը հաճախակի լվանալը։
Որքա՞ն երկար է պահպանվում ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութի պաշտպանությունը։
ԱՀԿ-ի տվյալներով՝ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի արդյունավետությունը նվազում է ամբողջական պատվաստումից մոտ 4-6 ամիս հետո։ Խրախուսվում է ստանալ խթանիչ դեղաչափը հիվանդության ծանր դեպքերից պաշտպանվելու համար:
Արդյոք ես պետք է ստանամ նաև խթանիչ դեղաչափը։
Խթանիչ դեղաչափը կարևոր է հիվանդության ծանր դեպքերից, հոսպիտալացումից և մահից պաշտպանվելու գործում:
ԱՀԿ-ն խորհուրդ է ստանալ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութի բոլոր դեղաչափերը, այդ թվում՝ խթանիչ դեղաչափը:
Տվյալները ցույց են տալիս, որ խթանիչ դեղաչափը նշանակալի դեր է խաղում պատվաստանյութի թուլացող պաշտպանության բարձրացման և հիվանդության ծանր դեպքերից պաշտպանվելու գործում, հատկապես Օմիկրոնի նման բարձր փոխանցելիություն ունեցող ենթատեսակների պարագայում:
Որոշ խմբերին խորհուրդ է տրվում նաև երկրորդ խթանիչ դեղաչափը ստանալ՝ առաջինից 4-6 ամիս անց: Այդ խմբերին են պատկանում տարեցները, թուլացած իմունային համակարգ ունեցողները, հղիները և բուժաշխատողները:
Ի՞նչ է հայտնի ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ երկվալենտ խթանիչ դեղաչափերի մասին, որոնք մշակվել են հատուկ Օմիկրոնը թիրախելու համար:
Այժմ մշակվել են ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ երկվալենտ խթանիչ դեղաչափեր, որոնք մշակվել են ինչպես կորոնավիրուսի սկզբնական շտամի, այնպես էլ Օմիկրոնի շտամի հիման վրա: Այս պատվաստանյութերը մշակվել են, որպեսզի ավելի լավ համապատասխանեն Օմիկրոնի ենթատեսակներին, որոնք ունեն ավելի բարձր փոխանցելիություն: Լաբորատոր հետազոտությունները ցույց են տվել, որ այս չափաբաժիններն օգնում են ձևավորել ավելի բարձր պաշտպանություն Օմիկրոնից: Այսպիսի երկվալենտ դեղաչափեր ունեն մՌՆԹ պատվաստանյութերը, և որոշ երկրներ արդեն հաստատել են դրանց օգտագործումը:
Սակայն, կարևոր է նշել, որ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ բոլոր պատվաստանյութերը շարունակում են արդյունվետ պաշտպանել Օմիկրոնի ծանր դեպքերից:
Կարո՞ղ եմ արդյոք պատվաստվել ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ տարբեր տեսակի պատվաստանյութերով:
Այո, սակայն, տարբեր պատվաստանյութեր տանալու քաղաքականությունը տարբերվում է ըստ երկրի: Եթե հարցեր ունեք, խորհրդակցեք ձեր ընտանեկան բժիշկի հետ:
Կարո՞ղ է ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութն ազդել իմ դաշտանային ցիկլի վրա:
Որոշ կանայք հայտնել են, որ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվասվելուց հետո իրենց մոտ նկատվել է դաշտանային ցիկլի խանգարում: Չնայած տվյալները դեռևս սահմանափակ են, հետազոտությունները շարունակվում են՝ դաշտանային ցիկլի վրա պատվաստանյութերի ազդեցությունը պարզելու ուղղությամբ:
Խոսեք ձեր ընտանեկան բժիշկի հետ, եթե մտահոգություններ կամ հարցեր ունեք ձեր դաշտանի հետ կապված:
Ինչպե՞ս կարող եմ խոսել իմ երեխաների հետ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի մասին:
ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի մասին լուրերը հեղեղում են մեր առօրյան, և բնական է, որ երեխաները կունենան հարցեր: Կարդացեք մեր բացատրական հոդվածը, որը կօգնի ձեզ պարզ բառերով բացատրելու համար այս բարդ թեման:
Կարևոր է նշել, որ ամբողջ աշխարհում միլիոնավոր երեխաների մոտ, ովքեր մինչ այժմ պատվաստվել են ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ, կողմնակի ազդեցություններ շատ հազվադեպ են նկատվել: Ինչպես մեծահասակների մոտ, երեխաների և դեռահասների մոտ ևս պատվաստումից հետո կարող են նկատվել թեթև ախտանիշներ, ինչպիսիք են ջերմությունը և մարմնի ցավը: Բայց այս ախտանիշները սովորաբար տևում են ընդամենը մեկ կամ երկու օր: Դեռահասների և երեխաների համար հաստատված պատվաստանյութերը անվտանգ են։
Իմ ընկերը կամ ընտանիքի անդամը դեմ է ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերին: Ինչպե՞ս խոսեմ նրանց հետ:
ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ անվտանգ և արդյունավետ պատվաստանյութերի մշակումը հսկայական առաջընթաց է համավարակին վերջ տալու հավաքական նպատակի իրականացման գործում։ Սա շատ լավ նորություն է, բայց դեռ կան մարդիկ, ովքեր թերահավատ են ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութերի հանդեպ: Հավանական է, որ դուք ևս ճանաչում եք նման մի մարդու:
Կարդացեք ամերիկյան Յեյլ համալսարանի Գլոբալ առողջության ինստիտուտի տնօրեն, դոկտոր Սաադ Օմերի հետ մեր հարցազրույցը, որը կօգնի ձեզ պատկերացում կազմել՝ ինչպես խոսել մարդկանց հետ, ովքեր թերահավաորեն են տրամադրված պատվաստանյութերի հանդեպ։
