Хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмууд
Хувийн хэвшил, бизнесийн байгууллагууд үйл ажиллагаа явуулахдаа хүүхдийн эрхийг хүндэтгэн үзэх тухай нэгдсэн цогц зарчим

- Боломжтой:
- English
- Mongolian
Түншлэл, хамтын ажиллагаа
HҮБ-ын Хүүхдийн сан/Монголын Засгийн газрын хамтын ажиллагааны 2012-2016 онд хэрэгжүүлсэн ажлуудын гол үр дүн
Хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудад таатай орчин бүрдүүлэхэд дараах үйл ажиллагааг онцлов. Үүнд:
- Монгол дахь бизнесийн байгууллагуудын нийгмийн хариуцлагын нөхцөл байдлын дүн шинжилгээг хууль, бодлогын орчинг оруулан төр, хувийн салбарт чиглүүлэн хийлээ.
- НҮБ-ын Хүүхдийн сан, НҮБ-ын Глобал Компакт, Хүүхдийг ивээх сангийн хамтран боловсруулсан Хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмууд – компани, бизнесийн байгууллагууд өөрсдийн бизнесийн практик ажиллагаа, нийгмийн хариуцлагаараа дамжуулан ажлын байр, зах зээлийн орчин, иргэд олон нийтийн түвшинд хэрхэн хүүхдийн эрхийг хүндэтгэн, дэмжих тухай нэгдсэн хөтөч/ гарын авлагыг үндэсний хэмжээнд танилцуулсан.
- Бизнесийн орчин, ТББ-ууд, голлох салбарууд (Мэдээллийн технологи, ноолуур, уул уурхай, санхүү)-д хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудын асуудлаар хамтран ажиллах, чадавх бэхжүүлэх, холбогдох асуудлаар техникийн дэмжлэг үзүүлсэн. Энэ хүрээнд НҮБ-ын Хүүхдийн сан Монголын Үндэсний Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим, Монголын Бизнесийн зөвлөлтэй хамтран ажиллаж ирсэн.
- Уул уурхайн яаманд уул уурхайн компаниудын орон нутгийн хөгжлийн асуудлаар хамтран ажиллах тухай гэрээний загвар төслийг боловсруулах явцад хүүхдийг эрх эдлэгч нэг субъект гэж үзэх талаар техникийн дэмжлэг үзүүлсэн.
2016 онд гарсан тодорхой үр дүн
- Хувийн хэвшлийн хүрээнд нэг бизнесийн орчин, хоёр компани, нэхмэл, барилгын салбартай хамтран ажилладаг олон улсын нэг ТББ-д хүүхдийн эрх, бизнесийн практик ажиллагааны талаар ерөнхий танилцуулгын болон дунд шатны сургалт явуулж, мэдээлэл сурталчилгааны болон институтийг бий болгосон.
- “Ерөнхий санал 16” мэдээлэл танилцуулгын сургалтыг эрүүл мэнд, хоол тэжээл, сургуулийн өмнөх насны хүүхдийн боловсрол, усан хангамж, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн асуудлаар ажилладаг төрийн байгууллагуудын дунд зохион байгуулж, бизнесийн үйл ажиллагаанаас хүүхдийн эрхэнд үзүүлдэг нөлөөлөлтэй холбоотой төрийн үүрэг хариуцлагын талаарх ойлголтыг илүү тодорхой болгоход дэмжлэг үзүүлсэн.
- Компаниудад салбарын, тухайлбал ноолуурын салбарыг сонгон ажлын байранд хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудыг мөрдлөг болгоход дэмжлэг үзүүлсэн, энэ хүрээнд эхчүүдэд хүүхдээ хөхүүлэх орчинг бий болгож, ажилтнуудад хүүхдийн эрүүл мэнд, хоол тэжээлийн талаар мэдлэг мэдээлэл хүргэсэн.
Дараах хамтын ажиллагаа, түншлэлийн хүрээнд хүүхдийн эрхийн асуудалд хөрөнгө оруулалт, дэмжлэгийг татан оруулж байна. Үүнд:
- Монгол дахь НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн усан хангамж, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн контейнер байгууламжийг НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн газарзүйн байршлаар сонгосон газрын хүүхдийн нэг цэцэрлэгт туршин хэрэгжүүлж, туршлагыг дэлгэрүүлэхээр санхүүгийн хоёр байгууллагатай хамтран ажиллаж байна.
- Монголын хамгийн том үүрэн холбоо, мэдээллийн технологийн үйлчилгээний компанитай хүүхдийн онлайн хамгаалал/инновацад суурилсан хамтын ажиллагааг өрнүүлж, хүүхдийн онлайн орчны хамгааллын талаарх мэдээлэл, эрхийн талаар богино текстэд мессеж дамжуулах, түгээх, сургуулийн орчинд усан хангамж ариун цэвэр, эрүүл ахуйн контейнер байгууламж бий болгоход хөрөнгө оруулалтыг татах, НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн залуучуудын инновацид тулгарч буй сорилтыг даван туулахад гүйцэтгэх гол үүргийг хамруулав.
- Монгол дахь НҮБ-ын Хүүхдийн сан Канадын Вотерлоо их сургууль, өсвөр үеийнхний сэтгэцийн болон бэлгийн нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн инновацийн сорилт - интернэт орчны контентын Монголын хоёр компанитай хамтран Монголын залуучуудын идэвхтэй оролцоог хангах технологийн инноваци нэвтрүүлэхийг зорьж байна.
- НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн Хувийн хэвшлээс хөрөнгө босгох, хамтран ажиллах/бизнесийн цөм нэгж (UNICEF PFP/CRBU)-тэй судалгаанд суурилсан хамтын ажиллагааг өрнүүлж, уул уурхайн төслийг даган хийгдэж буй шилжилт хөдөлгөөний нөлөөллийг үнэлсэн. Судалгааг үндэсний түвшинд уул уурхайн 4 компанийн хүрээнд явуулж, төр засаг, уул уурхайн салбарт хамаарах нөлөөллийн ажлын суурийг тавьсан. Мөн судалгаанд хамрагдсан 4 компанид хүргүүлсэн зөвлөмжид НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн хөтөлбөрийн оролцоо, тухайн компаниудын үйл ажиллагааны дунд хугацааны замын зураглалыг оруулсан болно.
Монгол дахь НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн 2017-2021онд хэрэгжүүлэх хөтөлбөрт тус орны ДНБ-ний 75 хувийг бүрдүүлдэг хувийн хэвшил (Дэлхийн банк, 2014)-ийн өнөөгийн өсөлт хөгжлийг харгалзан, тухайн салбартай илүү хамтран ажиллахаар тусгасан. НҮБ-ын Хүүхдийн сан ялангуяа уул уурхай, мэдээлэл холбооны технологи, банк зэрэг голлох салбарын хөрөнгө, дэмжлэгийг хүүхдийн төлөөх үйл ажиллагаа, сайн практик жишээг дэлгэрүүлэхэд татан оруулах замаар тэдний нийгмийн хариуцлагад нөлөөлөх стратегийн түншлэл хамтын ажиллагааг бий болгож байна. Түүнчлэн тус хөтөлбөрөөр дамжуулан хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудыг хэрэгжүүлэх замаар хүүхдэд ээлтэй бизнесийн үйл ажиллагааг дэмжихийг зорьж байна.
Энэ зорилгод хүрэхэд хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудыг аливаа бизнесийн практик ажиллагаа, байгууллагын нийгмийн хөрөнгө оруулалтад голлох чиг хандлага болгоход нөлөөлөх НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн стратегийн оролцоо дараах үйл ажиллагаагаар хангагдана. Үүнд:
- Бизнесийн чадавх бэхжүүлэх институттай хамтран ажиллаж, хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудын асуудлаар хувийн салбарт мэдлэг, мэдээлэл бий болгох,
- Хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудыг хангах, хөтөлбөрийн нэн тэргүүний хэсэг болон эмзэг бүлэгт шаардлагатай нөөц, мэргэжлийн ур чадварыг татах үүднээс ажил хөдөлмөрийн аварга онцлох хүмүүс, тэргүүлэх компани, бизнесийн платформ, холбоодтой хамтын ажиллагаа, түншлэлийг өрнүүлэх,
- Хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудтай холбоотой бодлого, хуулийн орчинг судлах. Судалгааны гол үр дүнг төр засгийн газар, хувийн хэвшил, бусад голлох оролцогч талуудад танилцуулж, хэлэлцүүлэх, бизнесийн хүрээнд хүүхдийн эрхийг хангахад хувийн хэвшлийн орчинг сайжруулах үйл ажиллагааны төлөвлөгөө-хөтөлбөрт санал нэгдсэн байна.
НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн үйл ажиллагаа
Хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудын хүрээнд таатай орчин бүрдүүлэхэд дараах үйл ажиллагааг онцолж ирлээ. Үүнд:
- Монгол дахь бизнесийн байгууллагуудын нийгмийн хариуцлагын нөхцөл байдлын дүн шинжилгээг хууль, бодлогын орчинг оруулан төр болон хувийн салбарт гол чиглүүлэн хийв.
- НҮБ-ын Хүүхдийн сан, НҮБ-ын Глобал Компакт, Хүүхдийг ивээх сангийн хамтран боловсруулсан Хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмууд – компани, бизнесийн байгууллагууд өөрсдийн бизнесийн практик ажиллагаа, нийгмийн хариуцлагаараа дамжуулан ажлын байр, зах зээлийн орчин, иргэд олон нийтийн түвшинд хэрхэн хүүхдийн эрхийг хүндэтгэн, дэмжих тухай нэгдсэн хөтөч/ гарын авлагыг үндэсний хэмжээнд танилцуулсан.
- Бизнесийн орчин, ТББ-ууд, голлох салбарууд (Мэдээллийн технологи, ноолуур, уул уурхай, санхүү)-д хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудын асуудлаар хамтран ажиллах, чадавх бэхжүүлэх, холбогдох асуудлаар техникийн дэмжлэг үзүүлсэн. Энд НҮБ-ын Хүүхдийн сан Монголын Үндэсний Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим, Монголын Бизнесийн зөвлөлтэй хамтран ажиллаж ирсэн.
Хамтын ажиллагааны стратеги
Агаарын бохирдлын асуудлаар хувийн хэвшилтэй хамтран ажиллах:
- Хувийн компаниудаас өнөөгийн нүүрлээд байгаа аюул заналаас хүүхдүүдийг хамгаалах, цаашлаад агаарын бохирдлыг бууруулахад урт хугацааны өөрчлөлт, хөрөнгө оруулалт хийхэд нөлөөлөх үүднээс Монголын Бизнесийн зөвлөл, Монголын Үндэсний Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим болон бизнесийн бусад сүлжээ байгууллагуудтай хамтын ажиллагаагаа цаашид үргэлжлүүлэх,
- Нийгмийн хариуцлагын стратегийн хүрээнд хүүхэд хамгаалал болон хүүхдийн эрх, бизнесийн зарчмуудыг хангах боломжийг нэмэгдүүлж, ойрын хугацаанд хамгийн үр дүнтэй ажиллагааг харуулах хүүхдийн цэцэрлэг, эрүүл мэндийн байгууллагуудын цэвэр агаар, эрчим хүчний хэмнэлтэд хөрөнгө оруулахыг зорьж буй компаниудад техникийн чиглэл өгч хамтран ажиллана.