Хүүхдийн харилцан яриа: Эцэг эхэд зориулсан мини хичээл
Бяцхан үрстэйгээ харилцан ярилцах нь ямар чухал болохыг мэдээрэй.
- Боломжтой:
- English
- Mongolian
Хүүхдийн харилцан яриа: Эцэг эхэд зориулсан мини хичээл видеоний текст
Сайн байна уу. Намайг Доктор Марина Калашникова гэдэг. Энэ бол хүүхэдтэйгээ хэрхэн ярих тухай ээж, аавд зориулсан мини хичээл.
Би хүүхэд хэрхэн хэлд ордог тухай судалгаа хийдэг хүн.
Хүүхдийн харилцан яриа гэж юу вэ?
Хүүхэдтэйгээ ярина гэдэг зүгээр хэлээ зажилж, эрхэлж ярьж байгаа хэрэг биш. Хүүхэдтэйгээ ярихын гол утга учир нь бид эд зүйлсийг хэрхэн нэрлэж байгаад оршдог. Аав, ээж хүүхэдтэйгээ ярихдаа энгийн үг хэллэгийг ашигладаг. Ингэхдээ илүү хялбар болгохын тулд олон дахин давтаж, илүү удаан ярьдаг.
Бид бас хүүхэдтэйгээ харилцахдаа нүүрний хөдөлгөөнийг хэтрүүлэн ашигладаг. Амаа илүү том ангайх, хөмсгөө өргөх, инээмсэглэх гэх мэт.
Тийм болохоор хүүхэд аав, ээжийнхээ яриаг сонсохоос гадна үйл хөдлөлийг нь ажигладаг.
Хүүхдийн харилцан яриа яагаад чухал вэ?
Ээж, аавууд хүүхэдтэйгээ байнга ярих хэрэгтэй. Хүний яриаг сонсох нь хүүхдийн өөрийнх нь хэл яриа хөгжихөд тустай. Нярай хүүхэд эргэн тойрондоо байнга олон төрлийн дуу чимээг сонсож байдаг. Гэхдээ хэн нэгэн өөртэй нь ярьж эхлэхэд хүүхэд анхаарлаа төвлөрүүлээд, чих тавин сонсох хэрэгтэйг мэддэг.
Үүнд хоёр шалтгаан бий.
Нэгт ээж аавын хүүхэдтэйгээ ярьж байгаа энгийн яриа хүүхдэд ойлгомжтой байдаг. Бүр багадаа хүүхэд үгийн утгыг ойлгодоггүй. Гэхдээ тэд хүүхэдтэйгээ ярьж буй ээж аавын ярианы өнгийг ойлгож, шинэ зүйл мэдэж авдаг.
Хоёрт, хүүхэд өөртэй нь ярьж байгаа яриаг сонсох дуртай байдаг. Учир нь хүүхэдтэйгээ ярьж байгаа ээж аавын хоолойны зөөлөн өнгө, дотно байдалд хүүхэд дуртай. Ийм ярианд хүүхэд анхаарлаа илүү хандуулдаг.
Хэзээ хүүхэдтэйгээ харилцан ярьж эхлэх вэ?
Бид хүүхэд харахаараа өөрийн эрхгүй өөрөөр ярьж эхэлдэг. Гэхдээ хүн бүр хүүхэдтэй ярьж чаддаггүй. Аав ээж нар аль болох эрт хүүхэдтэйгээ ярьж сурах хэрэгтэй. Тэгээд ямар байдлаар хүүхэдтэйгээ яривал хүүхдэд таатай болохыг мэдэх нь зөв.
Өдөр тутам хамт хийдэг зүйлийнхээ үеэр хүүхэдтэйгээ ярих нь хамгийн тохиромжтой. Жигээ нь хүүхдээ усанд оруулах, хооллох, эсвэл тоглож байхдаа хүүхэдтэйгээ ярьж болно. Хэрэв яриагаа илүү баялаг болгоё гэвэл хүүхдэдээ номын доторх зургийг тайлбарлах эсвэл дуртай тоглоомыг нь тайлбарлаж өгч болно. Хүүхдүүд маш дуртай байх болно.
Хүүхэдтэйгээ ярих нь аав ээж хүүхдүүдтэйгээ илүү нандин холбоо тогтооход тус болно. Хүүхэд өөрөө ч хайр халамж, аюулгүй байдлыг мэдэрнэ. Харилцан яриа нь мөн хүүхдийн тархийг хөгжүүлж, хэлд ороход нь тусалдаг. Хүүхдийн эрт үеийн тархины хөгжлийг дэмжих чухал хоёр зүйл бол хүүхдийг хамгаалах болон хөгжүүлэх явдал юм. Гурав дахь нь шим тэжээлтэй, эрүүл хоол хүнс хэрэглэх байдаг. Нийтэд нь үүнийг "Ид, тогло, хайрла" гэж нэрлэдэг.
Dr. Marina Kalashnikova leads the MARCS BabyLab at University of Western Sydney where she investigates how babies learn language.
