114 թեժ գիծ

2015 թվականից ի վեր, 114 թեժ գիծը ՀՀ-ում գործող այն անվճար հեռախոսահամարն էր, որով սոցիալական ծառայությունների վերաբերյալ տեղեկատվություն էր տրամադրում անմիջապես Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից: Տրվող հարցերը բազմաբնույթ էին` սկսած երեխաներին և իրենց ընտանիքներին տրվող աջակցությունից, սոցիալական նպաստներից և զբաղվածության ծառայությունների մասին հարցումներից մինչև կենսաթոշակներ ու հաշմանդամություն ունեցող երեխաներին և անձանց տրվող աջակցության մասին տեղեկություններ:

Մեր այցի օրը՝ մարտի 27-ին, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության թեժ գծի ծառայության հեռախոսահամարին հնչել է 2 729 զանգ՝ որոնց պատասխանել են կենտրոնի 12 աշխատակիցներ, ինչպես նաև՝ ավտոմատացված նոր համակարգը, որի ներդրմանն աջակցել են ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն ու ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագիրը: Թեև համակարգը նոր է, բայց արդեն հասցրել է կրկնապատկել զանգերի քանակը, որոնց կենտրոնն արձագանքում է ամեն երկուշաբթիից ուրբաթ առավոտյան ժամը 9:00-ից երեկոյան 6:00-ը:

«Ստեղծված համակարգը շատ ճկուն է և հնարավորություն է տալիս անմիջապես տեսնել զանգերի, պարզաբանված և չպարզաբանված հարցերի վիճակագրությունը»,- նշեց Աիդա Գրիգորյանը՝ ԱՍՀՆ նախարարի Առանձնացված գործառույթների համակարգման գծով խորհրդականը, և ավելացրեց․

Կորոնավիրուսային համավարակի բռնկման ժամանակ պետական աջակցության ծրագրերի հետ կապված թեժ գծի զանգերի քանակի էականորեն աճով պայմանավորված՝ ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը ծառայության հզորացման համար դիմեց ՄԱԿ-ի գործակալություններին։ ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագիրը և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը արձագանքեցին և ՄԱԿ-ի համատեղ «ՔՈՎԻԴ-19-ը և կայունությունը Հայաստանում՝ խոցելի մարդկանց և համայնքների վրա սոցիալ-տնտեսական ազդեցության մեղմման» ծրագրի շրջանակում, որը ֆինանսավորվում է Բազմագործընկեր նպատակային հիմնադրամի կողմից, 2020թ-ի օգոստոսից լծվեցին աշխատանքների պլանավորմանն ու իրականացմանը։ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն ապահովել է սենյակի կահավորումն ու թեժ գծի համակարգի արդիականացումը, իսկ ՄԱԶԾ-ն իրականացրել է տարածքի վերանորոգումը և թեժ գծի աշխատակիցների վերապատրաստումը Համակարգի պահպանման ծախսերը մինչ այս տարվա հոկտեմբեր կապահովի ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, այնուհետև արդեն այդ ծախսը կնախատեսվի նախարարության բյուջեով։

«Թեժ գծի արդիականացումը մեր և մեր գործընկերների՝ Համաշխարհային Բանկի, ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի, Պարենի համաշխարհային ծրագրի և իհարկե Նախարարության սոցիալական պաշտպանության տեղեկատվական համակարգերի բարելավման և արագ արձագանքման նախաձեռնությունների հերթական քայլն էր։ Համատեղելով մեր ջանքերը՝ փորձում ենք սոցիալական պաշտպանության միասնական համակարգ ստեղծել՝ միասնական բազայով և միասնական տեղեկատվության համակարգով։ Հետագայում թեժ գիծը, հնարավոր է, կապվի այդ միասնական բազայի հետ, և երբ թեժ գծին ահազանգ գրանցվի, տեղեկատվությունը միանգամից պետք է մուտքագրվի միասնական բազա և հենց տեղում այդ ինֆորմացիան պետք է ուղղորդվի դեպի համապատասխան սոցիալական աշխատող կամ դեպի այն բաժին կամ մասնագետ, ով պետք է զբաղվի այդ դեպքով», - հետագա քայլերի մասին պատմեց Արմենուհին։

«Թեժ գծում աշխատելը և բազմաթիվ հարցումների և ՔՈՎԻԴ 19-ի հետևանքով կտրուկ ավելացած խնդիրների հետ առնչվելն առաջնագծում բավականին սթրեսային է, և կարևոր է ունենալ միջավայր, որը կնպաստի աշխատանքի արդյունավետ կազմակերպմանը: Թեժ գծի տարածքի և տեխնիկական արդիականացման հետ համատեղ, թեժ գծի աշխատակիցների համար դասընթացներ են անցկացվել հոգե-սոցիալական, վարքային, հաղորդակցության և ինքնահոգատարության թեմաներով, ինչը կօգնի նրանց ավելի լավ հասկանալ և արձագանքել դիմորդների հիմնական խնդիրներին», - նշել է ՄԱԶԾ ժողովրդավարական կառավարման, օրենքի գերակայության և սոցիալական բաժինների ծրագրերի ղեկավար Մարինա Մալխասյանը:

Թեհմինեն մասնագիտությամբ իրավագետ է, բայց այս աշխատանքի համար նրան մի շարք այլ հմտություններ են օգնում։ «Առաջինը խոսելու, հաղորդակցվելու, ապրումակցելու կարողությունն է՝ անկախ նրանից, թե ինչ հարցով են դիմում մեզ և թե որքանով ենք մենք կարողանում արձագանքել և օգնել քաղաքացուն։ Իհարկե, գիտելիքն էլ կարևոր է․ համակարգին, օրենքներին և պետական ծրագրերին պետք է լավ տիրապետել, որպեսզի կարողանանք ճիշտ ուղղորդել մարդկանց։ Կարևոր է նաև պարբերաբար վերապատրաստվել․այդպիսով զարգացնում ես հմտություններդ և քեզ ավելի վստահ ես զգում», - նշեց Թեհմինեն։

Կենտրոնի և մասնագետների աշխատանքին ուշի ուշով հետևում է Լուսինե Աբրահամյանը, Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության Թեժ գծի սպասարկման բաժնի պետը։

«Թեժ գծի ծառայությունն է ապահովում քաղաքացու և նախարարության միջև կապը/հաղորդակցությունը։ Մենք քաղաքացու խնդիրը, քաղաքացու բարձրացրած հարցը, ինչու չէ նաև առաջարկները լսելի ենք դարձնում, և իհարկե, օրենքի շրջանակում փորձում ենք լուծում տալ քաղաքացիների խնդիրներին։ Իմիջիայլոց, նորացված համակարգը հնարավորություն է տալիս դասակարգել յուրաքաչյուր ստացված զանգ՝ ըստ ոլորտի կամ ենթախմբի։ Զանգի ավարտից հետո հստակ նշվում է, թե ինչ ելք ունեցավ այդ զանգը․ ուղղորդվել է, պարզաբանվել է, հետ զանգ պետք է կատարվի, խորքային ուսումնասիրության անհրաժեշտություն կա, թե՝ ոչ։ Այնուհետև մենք վերլուծում ենք այս տվյալները՝ հասկանալու՝ քանի հարց ենք պարզաբանել, որոնք են հաճախ հնչող հարցերը, ինչ առաջարկներ ենք ստացել քաղաքացիներից և այլն։ Լինում են զանգեր, երբ բարձրաձայնվում են օրենքի բացերը, և բնականաբար մենք նաև դրանք ենք ֆիքսում և փոխանցում համապատասխան բաժնին», - ներկայացրեց Լուսինեն։

Սեդա Գալստյանն աշխատում է Թեժ գծի ծառայությունում 2013 թվականից։ Այս գործում արդեն 8 տարվա փորձ և հետևաբար նաև՝ իր ասելիքն ունի։ «Համակարգը կատարելագործվել է, նախկինում ավելի շատ ժամանակ էինք ծախսում զանգերի վերաբերյալ հայտեր պատրաստելու և դրանք ներկայացնելու վրա, իսկ այս պահին ավտոմատացված համակարգը հնարավորություն է տալիս ձայնագրել զանգը, տեղում նշումներ անել զանգի ելքի վերաբերյալ»,-ասաց տիկին Սեդան և ամփոփեց․

Նպաստների, պետական կենսաթոշակների, կուտակային կենսաթոշակների, զբաղվածության ծրագրերի, հաշմանդամության խնդիրների, ավանդների փոխհատուցման կամ սոցիալական և ճգնաժամային աջակցության որևէ այլ ծրագրերի հետ կապված հարցերի դեպքում կարելի է պարզաբանումներ ստանալ 114 թեժ գծի միջոցով:

Թեժ գիծն անվճար է ինչպես ֆիքսված, այնպես էլ բջջային հեռախոսներից կատարված զանգերի համար: