114 թեժ գիծ

Քաղաքացու և աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության միջև կապ հաստատող Թեժ գծի ծառայությունն արդիականացվել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրի համատեղ ջանքերի շնորհիվ։

Ժաննա Ուլիխանյան
Թեժ գծի ծառայության աշխատակից Թեհմինեն պատասխանում է քաղաքացիների հարցերին։
UNICEF Armenia/2021/Gevorgyan
29 Ապրիլ 2021

2015 թվականից ի վեր, 114 թեժ գիծը ՀՀ-ում գործող այն անվճար հեռախոսահամարն էր, որով սոցիալական ծառայությունների վերաբերյալ տեղեկատվություն էր տրամադրում անմիջապես Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից: Տրվող հարցերը բազմաբնույթ էին` սկսած երեխաներին և իրենց ընտանիքներին տրվող աջակցությունից, սոցիալական նպաստներից և զբաղվածության ծառայությունների մասին հարցումներից մինչև կենսաթոշակներ ու հաշմանդամություն ունեցող երեխաներին և անձանց տրվող աջակցության մասին տեղեկություններ:

Մեր այցի օրը՝ մարտի 27-ին, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության թեժ գծի ծառայության հեռախոսահամարին հնչել է 2 729 զանգ՝ որոնց պատասխանել են կենտրոնի 12 աշխատակիցներ, ինչպես նաև՝ ավտոմատացված նոր համակարգը, որի ներդրմանն աջակցել են ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն ու ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագիրը: Թեև համակարգը նոր է, բայց արդեն հասցրել է կրկնապատկել զանգերի քանակը, որոնց կենտրոնն արձագանքում է ամեն երկուշաբթիից ուրբաթ առավոտյան ժամը 9:00-ից երեկոյան 6:00-ը:

«Ստեղծված համակարգը շատ ճկուն է և հնարավորություն է տալիս անմիջապես տեսնել զանգերի, պարզաբանված և չպարզաբանված հարցերի վիճակագրությունը»,- նշեց Աիդա Գրիգորյանը՝ ԱՍՀՆ նախարարի Առանձնացված գործառույթների համակարգման գծով խորհրդականը, և ավելացրեց․

Աիդա Գրիգորյանը զրուցում է ՅՈՒՆՍԻԵՖ-ի՝ Սոցիալական ծրագրի ղեկավարի հեռ։
UNICEF Armenia/2021/Gevorgyan

«Այս փոփոխված համակարգի և արդիականացման արդյունքում է, որ մենք կարողացել ենք օրվա պատասխանված զանգերի մասնաբաժինը 36%-ից հասցնել 76%-ի։ Վերջերս ենք նաև ավոտամատացրել թոշակների և նպաստների վճարման օրերի հետ կապված զանգերի պատասխանման համակարգը, որի շնորհիվ այդ օրերին մոտ 1 500 զանգ ավտոմատ է պատասխանվում։ Դեռ շարունակելու ենք լավացնել համակարգը և նպատակ ենք դրել պատասխանել օրվա ստացած զանգերի 96-97%-ին»:

Աիդա Գրիգորյան

Կորոնավիրուսային համավարակի բռնկման ժամանակ պետական աջակցության ծրագրերի հետ կապված թեժ գծի զանգերի քանակի էականորեն աճով պայմանավորված՝ ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը ծառայության հզորացման համար դիմեց ՄԱԿ-ի գործակալություններին։ ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագիրը և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը արձագանքեցին և ՄԱԿ-ի համատեղ «ՔՈՎԻԴ-19-ը և կայունությունը Հայաստանում՝ խոցելի մարդկանց և համայնքների վրա սոցիալ-տնտեսական ազդեցության մեղմման» ծրագրի շրջանակում, որը ֆինանսավորվում է Բազմագործընկեր նպատակային հիմնադրամի կողմից, 2020թ-ի օգոստոսից լծվեցին աշխատանքների պլանավորմանն ու իրականացմանը։ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն ապահովել է սենյակի կահավորումն ու թեժ գծի համակարգի արդիականացումը, իսկ ՄԱԶԾ-ն իրականացրել է տարածքի վերանորոգումը և թեժ գծի աշխատակիցների վերապատրաստումը Համակարգի պահպանման ծախսերը մինչ այս տարվա հոկտեմբեր կապահովի ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, այնուհետև արդեն այդ ծախսը կնախատեսվի նախարարության բյուջեով։

Արմենուհի Հովակիմյանը ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի աշխատասենյակում։
UNICEF Armenia/2021/Gevorgyan

«Արտակարգ իրավիճակներում տեղեկատվություն փնտրողների թիվը կրկնապատկվում է, կրկնակի ճգնաժամի դեպքում՝ եռապատկվում կամ քառապատկվում։ Սոցպաշտպանության ոլորտում ամենահրատապ դեպքերն են հաճախ հասնում թեժ գծի ծառայությանը, և որպես կանոն, դեպքերը վերաբերում են ամենախոցելի իրավիճակում գտնվող անձանց։ Այս պարագայում թեժ գծի արդիականացումը շատ կարևոր է, քանի որ ժամանակը սուղ է լինում, և պետք է արձագանքել քաղաքացու կարիքին՝ որքան արագ, այնքան լավ»:

Արմենուհի Հովակիմյան՝ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի սոցիալական պաշտպանության ծրագրի ղեկավար

«Թեժ գծի արդիականացումը մեր և մեր գործընկերների՝ Համաշխարհային Բանկի, ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի, Պարենի համաշխարհային ծրագրի և իհարկե Նախարարության սոցիալական պաշտպանության տեղեկատվական համակարգերի բարելավման և արագ արձագանքման նախաձեռնությունների հերթական քայլն էր։ Համատեղելով մեր ջանքերը՝ փորձում ենք սոցիալական պաշտպանության միասնական համակարգ ստեղծել՝ միասնական բազայով և միասնական տեղեկատվության համակարգով։ Հետագայում թեժ գիծը, հնարավոր է, կապվի այդ միասնական բազայի հետ, և երբ թեժ գծին ահազանգ գրանցվի, տեղեկատվությունը միանգամից պետք է մուտքագրվի միասնական բազա և հենց տեղում այդ ինֆորմացիան պետք է ուղղորդվի դեպի համապատասխան սոցիալական աշխատող կամ դեպի այն բաժին կամ մասնագետ, ով պետք է զբաղվի այդ դեպքով», - հետագա քայլերի մասին պատմեց Արմենուհին։

114 թեժ գծի ծառայություն։
UNICEF Armenia/2021/Gevorgyan
114 թեժ գծի ծառայություն։
UNICEF Armenia/2021/Gevorgyan

«Թեժ գծում աշխատելը և բազմաթիվ հարցումների և ՔՈՎԻԴ 19-ի հետևանքով կտրուկ ավելացած խնդիրների հետ առնչվելն առաջնագծում բավականին սթրեսային է, և կարևոր է ունենալ միջավայր, որը կնպաստի աշխատանքի արդյունավետ կազմակերպմանը: Թեժ գծի տարածքի և տեխնիկական արդիականացման հետ համատեղ, թեժ գծի աշխատակիցների համար դասընթացներ են անցկացվել հոգե-սոցիալական, վարքային, հաղորդակցության և ինքնահոգատարության թեմաներով, ինչը կօգնի նրանց ավելի լավ հասկանալ և արձագանքել դիմորդների հիմնական խնդիրներին», - նշել է ՄԱԶԾ ժողովրդավարական կառավարման, օրենքի գերակայության և սոցիալական բաժինների ծրագրերի ղեկավար Մարինա Մալխասյանը:

Թեհմինեն պատասխանում է քաղաքացիների զանգերին։
UNICEF Armenia/2021/Gevorgyan

«Օրական միջինը 150 զանգ եմ հասցնում սպասարկել։ Շատ մեծ բավարարվածություն եմ զգում, երբ կարողանում եմ լուծել քաղաքացու խնդիրը։ Միշտ մեծ գոհունակություն ենք լսում քաղաքացուց, տատիկներն ու պապիկները երբեմն օրհնում են, մյուսները՝ ջերմ շնորհակալություն են հայտնում»: 

Թեհմինե, հինգ ամիս է՝ աշխատում է Թեժ գծի ծառայությունում

Թեհմինեն մասնագիտությամբ իրավագետ է, բայց այս աշխատանքի համար նրան մի շարք այլ հմտություններ են օգնում։ «Առաջինը խոսելու, հաղորդակցվելու, ապրումակցելու կարողությունն է՝ անկախ նրանից, թե ինչ հարցով են դիմում մեզ և թե որքանով ենք մենք կարողանում արձագանքել և օգնել քաղաքացուն։ Իհարկե, գիտելիքն էլ կարևոր է․ համակարգին, օրենքներին և պետական ծրագրերին պետք է լավ տիրապետել, որպեսզի կարողանանք ճիշտ ուղղորդել մարդկանց։ Կարևոր է նաև պարբերաբար վերապատրաստվել․այդպիսով զարգացնում ես հմտություններդ և քեզ ավելի վստահ ես զգում», - նշեց Թեհմինեն։

Կենտրոնի և մասնագետների աշխատանքին ուշի ուշով հետևում է Լուսինե Աբրահամյանը, Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության Թեժ գծի սպասարկման բաժնի պետը։

Լուսինե Աբրահամյանը զրուցում է թեժ գծի ծառայության աշխատակցի հետ։
UNICEF Armenia/2021/Gevorgyan

«Թեժ գծի ծառայությունն է ապահովում քաղաքացու և նախարարության միջև կապը/հաղորդակցությունը։ Մենք քաղաքացու խնդիրը, քաղաքացու բարձրացրած հարցը, ինչու չէ նաև առաջարկները լսելի ենք դարձնում, և իհարկե, օրենքի շրջանակում փորձում ենք լուծում տալ քաղաքացիների խնդիրներին։ Իմիջիայլոց, նորացված համակարգը հնարավորություն է տալիս դասակարգել յուրաքաչյուր ստացված զանգ՝ ըստ ոլորտի կամ ենթախմբի։ Զանգի ավարտից հետո հստակ նշվում է, թե ինչ ելք ունեցավ այդ զանգը․ ուղղորդվել է, պարզաբանվել է, հետ զանգ պետք է կատարվի, խորքային ուսումնասիրության անհրաժեշտություն կա, թե՝ ոչ։ Այնուհետև մենք վերլուծում ենք այս տվյալները՝ հասկանալու՝ քանի հարց ենք պարզաբանել, որոնք են հաճախ հնչող հարցերը, ինչ առաջարկներ ենք ստացել քաղաքացիներից և այլն։ Լինում են զանգեր, երբ բարձրաձայնվում են օրենքի բացերը, և բնականաբար մենք նաև դրանք ենք ֆիքսում և փոխանցում համապատասխան բաժնին», - ներկայացրեց Լուսինեն։

Սեդա Գալստյանն աշխատում է Թեժ գծի ծառայությունում 2013 թվականից։ Այս գործում արդեն 8 տարվա փորձ և հետևաբար նաև՝ իր ասելիքն ունի։ «Համակարգը կատարելագործվել է, նախկինում ավելի շատ ժամանակ էինք ծախսում զանգերի վերաբերյալ հայտեր պատրաստելու և դրանք ներկայացնելու վրա, իսկ այս պահին ավտոմատացված համակարգը հնարավորություն է տալիս ձայնագրել զանգը, տեղում նշումներ անել զանգի ելքի վերաբերյալ»,-ասաց տիկին Սեդան և ամփոփեց․

Սեդա Գալստյանը պատասխանում է քաղաքացիների զանգերին։
UNICEF Armenia/2021/Gevorgyan

«Փաստացի համակարգն ավելի արդյունավետ է դարձել, ինչը մեզ հնարավորություն է տալիս ավելի շատ քաղաքացիների սպասարկել։ Ճիշտ է՝ շատ զանգերի մեջ հաճախ է պատահում, երբ մարդիկ բարկացած են զանգում, բայց երբ տեսնում են, որ գծի այս կողմում գտնվող անձը սրտացավ է և փորձում է օգնել իրենց, արդեն սկսում են վստահել, համագործակցել և վերջում ջերմ շնորհակալություն հայտնել»։


Նպաստների, պետական կենսաթոշակների, կուտակային կենսաթոշակների, զբաղվածության ծրագրերի, հաշմանդամության խնդիրների, ավանդների փոխհատուցման կամ սոցիալական և ճգնաժամային աջակցության որևէ այլ ծրագրերի հետ կապված հարցերի դեպքում կարելի է պարզաբանումներ ստանալ 114 թեժ գծի միջոցով:

Թեժ գիծն անվճար է ինչպես ֆիքսված, այնպես էլ բջջային հեռախոսներից կատարված զանգերի համար: