Çfarë është depresioni?
Njihni shenjat e humorit (disponimit) të dobët dhe depresionit te fëmijët dhe mësoni mënyra për t'i ndihmuar ata të ndihen më mirë.
- Gjendet në:
- English
- Македонски
- Shqip
Të gjithë fëmijët ndonjëherë ndihen të dëshpëruar ose të rënduar, kjo është një pjesë e natyrshme e rritjes. Mirëpo këto emocione mund të jenë shqetësuese kur ndjehen intensivisht për periudha të gjata kohore, veçanërisht nëse ato ndikojnë në jetën sociale, familjare dhe shkollore të fëmijës suaj.
Edhe pse është e vështirë për këdo që të ndihet optimist kur është në depresion, depresioni mund të trajtohet, në fakt ka gjëra që mund t’i bëni për ta ndihmuar fëmijën tuaj të ndihet më mirë.
Çka është depresioni?
Depresioni është një nga llojet më të zakonshme të kushteve të shëndetit mendor dhe shpesh zhvillohet së bashku me ankthin.
Depresioni mund të jetë i lehtë dhe jetëshkurtër ose i rëndë dhe afatgjatë. Disa njerëz preken nga depresioni vetëm një herë, ndërsa të tjerët mund ta përjetojnë atë disa herë.
Depresioni mund të çojë në vetëvrasje, por kjo është e parandalueshme kur ofrohet mbështetja e duhur. Është e rëndësishme të dihet se mund të bëhet shumë për t’i ndihmuar të rinjtë që mendojnë për vetëvrasje.
Çfarë e shkakton depresionin?
Depresioni mund të ndodhë si reagim ndaj diçkaje si abuzimi, dhuna në shkollë, vdekja e ndonjë personi të afërt ose probleme familjare si dhuna në familje ose prishja e familjes. Dikush mund të bjerë në depresion pasi është i stresuar për një kohë të gjatë. Mund të ndodh edhe në familje. Ndonjëherë ne mund të mos e dimë pse ndodh.
Depresioni te fëmijët dhe adoleshentët
Depresioni mund të shfaqet te fëmijët dhe adoleshentët si periudha të zgjatura pakënaqësie ose nervozizmi. Është mjaft i zakonshëm te fëmijët më të rritur dhe adoleshentët, por shpeshherë ngel pa u dalluar.
Disa fëmijë mund të thonë se ndihen “të pakënaqur” ose “të mërzitur”. Të tjerët mund të thonë se duan ta lëndojnë apo edhe ta vrasin veten. Fëmijët dhe adoleshentët që përjetojnë depresion janë në rrezik më të madh të vetëdëmtimit, andaj përgjigjet e tilla duhet të merren gjithmonë seriozisht.
Vetëm për shkak se një fëmijë duket i mëritur, nuk do të thotë domosdoshmërisht se ai ka depresion. Por nëse mërzia bëhet e vazhdueshme ose ndërhyn në aktivitetet normale shoqërore, interesat, detyrat e shkollës ose jetën familjare, kjo mund të nënkuptojë se ata kanë nevojë për mbështetje nga një profesionist i shëndetit mendor.
Mos harroni, vetëm mjeku ose profesionist i shëndetit mendor mund ta diagnostikojë depresionin, kështu që nëse jeni të shqetësuar për fëmijën tuaj, mos hezitoni të kërkoni këshilla nga ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor.
Shenjat dhe simptomat e depresionit te fëmijët
Depresioni mund të përjetohet ndryshe te fëmijët e ndryshëm. Këtu janë dhënë disa nga shenjat dhe simptomat e zakonshme të depresionit:
Fizik:
- Lodhje ose energji e dobët, edhe kur pushoni
- Shqetësim ose vështirësi në përqendrim
- Vështirësi në kryerjen e aktiviteteve të përditshme
- Ndryshime në oreksin ose në modelet e gjumit
- Dhimbje që nuk kanë ndonjë shkak të dukshëm
Emocionale dhe mendore:
- Trishtim i vazhdueshëm, ankthi ose nervozizëm
- Humbja e interesit për miqtë dhe aktivitetet që ata zakonisht i pëlqejnë
- Tërheqja nga të tjerët dhe vetmia
- Ndjenjat e pavlefshmërisë, mungesës së shpresës ose fajit
- Marrja e rreziqeve që normalisht nuk do të merrnin
- Mendime për ta lënduar veten ose vetëvrasëse
Përjetimi i një ose më shumë prej këtyre simptomave nuk do të thotë që një fëmijë është i prekur nga depresioni, por ka një sërë mënyrash që mund ta ndihmoni fëmijën tuaj të përballet me të. Nëse jeni të shqetësuar për fëmijën tuaj, mos hezitoni të kërkoni këshilla nga ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor.
Mënyrat për ta ndihmuar fëmijën tuaj të përballet me depresionin
Këtu janë dhënë disa gjëra që mund t’i bëni për ta mbështetur fëmijën tuaj nëse mendoni se ai mund të jetë në depresion:
- Zbuloni se çfarë po ndodh: Pyetini se si ndihen dhe dëgjoni hapur pa gjykuar ose pa dhënë këshilla. Kërkojuni njerëzve të cilëve u besoni dhe që e njohin fëmijën tuaj, si mësuesit ose ndonjë shoku të ngushtë, të zbulojnë nëse kanë vënë re ndonjë gjë që mund t'i shqetësojë ose ndonjë ndryshim në reagimet e tij/saj ndaj gjërave. Kushtojini vëmendje të veçantë mirëqenies së fëmijës gjatë ndryshimeve të rëndësishme të jetës si fillimi në një shkollë të re ose puberteti.
- Kaloni kohë me ta: Përpiquni të ndërtoni një mjedis ngrohtësie, sigurie dhe mbështetjeje duke folur ose duke bërë së bashku aktivitete të përshtatshme për moshën, që ata do t’i pëlqejnë. Tregoni interes për jetën e tyre, si për shembull se si ishte dita e tyre në shkollë ose çfarë pëlqejnë më shumë te miqtë e tyre.
- Inkurajoni shprehi pozitive: Inkurajoni fëmijën tuaj të bëjë gjërat që i pëlqejnë zakonisht, t’u përmbahet zakoneve të rregullta të të ngrënit dhe të gjumit dhe të qëndrojë aktiv. Aktiviteti fizik është një mënyrë e rëndësishme për ta rritur disponimin e tyre. Muzika mund të ketë një ndikim të fortë në disponimin tonë, prandaj provoni të dëgjoni këngë së bashku që i bëjnë ata të ndihen pozitivë për jetën.
- Lërini të shprehen: Lërini të flasin me ju. Dëgjoni me kujdes se çfarë thonë ata për mënyrën se si ndihen. Asnjëherë mos i bëni presion fëmijës suaj për të ndarë informacione, përkundrazi ju mund të inkurajoni forma të tjera të shprehjes krijuese si piktura, vepra artizanale ose shënimi i mendimeve dhe përvojave të tyre. Ditari i disponimit mund t'i ndihmojë disa fëmijë t’i lirojnë ndjenjat e tyre duke vëzhguar gjërat që i bëjnë ata të mërzitur ose dëshpëruar. Ata gjithashtu mund të jenë një kujtesë e madhe për aspektet pozitive të jetës së tyre dhe gjërat për të cilat janë krenarë.
- Mbrojini ata nga mjediset stresuese: Përpiquni ta mbani fëmijën tuaj larg situatave ku ai mund të përjetojë stres të tepruar, keqtrajtim ose dhunë. Dhe mos harroni të modeloni sjellje dhe reagime të shëndetshme ndaj streseve në jetën tuaj, duke përfshirë vendosjen e kufijve dhe mbajtjen e shprehive pozitive të kujdesit për veten.
Kur të kërkoni ndihmë profesionale
Me qenë se depresioni mund të diagnostikohet vetëm nga një ekspert i kualifikuar, është e rëndësishme të kërkoni ndihmë nga ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor, i cili mund ta referojë fëmijën tuaj te një ekspert i shëndetit mendor ose psikiatër. Nëse eksperti i shëndetit mendor mendon se fëmija juaj do të përfitonte nga trajtimi, opsionet mund të përfshijnë një formë të terapisë së bisedës - ku ata mësojnë se si t’i menaxhojnë mendimet dhe ndjenjat e tyre, ose një kombinim të terapisë dhe mjekimit.
Nëse fëmija juaj ka mendime për vetë-lëndim, ose veç më është vetë-lënduar, kërkoni ndihmë nga shërbimet e urgjencës ose nga një profesionist i kujdesit shëndetësor. Mos vononi t’i kontaktoni ata, nëse jeni të shqetësuar për fëmijën.
Depresioni mund të trajtohet, andaj sa më shpejt të flisni me një ekspert, aq më shpejt fëmija juaj mund të ndihet më mirë.