Πώς να καταργήσετε τα έμφυλα στερεότυπα την ώρα του παιχνιδιού

Το παιχνίδι είναι θεμελιώδους σημασίας για τη μάθηση και την ανάπτυξη κάθε παιδιού και ως γονέας ο ρόλος σας είναι πολύ σημαντικός. Τόσο ως προς το χρόνο που μπορείτε να διαθέσετε για να παίξετε με τα παιδιά σας όσο και για τα παιχνίδια και τις δραστηριότητες που επιλέγετε να κάνετε μαζί τους.

Έχετε όμως σκεφτεί ποτέ αν μπορεί, έστω και ασυνείδητα, να συμβάλλετε στην ενίσχυση στερεοτύπων διαφορετικού είδους; Ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνετε το παιδί σας στο σπίτι συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση των παιδιών (πώς μαθαίνουν να συμπεριφέρονται σύμφωνα με τα κοινωνικά πρότυπα), και το παιχνίδι είναι ένας τομέας όπου αυτό συμβαίνει.

Για παράδειγμα, σκεπτόμενοι τα στερεότυπα των δύο φύλων, τα κορίτσια μπορεί να ενθαρρύνονται να παίζουν περισσότερο με κούκλες σε εσωτερικούς χώρους, ενώ τα αγόρια να παίζουν έξω. Ενώ αυτό διδάσκει στα κορίτσια να είναι φροντιστές από μικρή ηλικία, μπορεί επίσης να εμποδίσει την ικανότητά τους να αναπτύξουν άλλους τύπους γνωστικών, σωματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Στα αγόρια συχνά δίνονται παιχνίδια όπως όπλα και ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε σωματικές, και συχνά πιο επιθετικές δραστηριότητες με άλλα αγόρια ή άνδρες φροντιστές, γεγονός που μπορεί να προωθήσει εκφράσεις αρρενωπότητας που δεν είναι υγιείς.

Τα παιδιά με αναπηρίες, καθώς και τα παιδιά από περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες, μπορεί να μην αντιπροσωπεύονται καθόλου στα παιχνίδια με τα οποία παίζουν τα παιδιά σας ή στα βιβλία που διαβάζουν, ή μπορεί να παρουσιάζονται με στερεοτυπικούς τρόπους που έχουν επιβλαβή αντίκτυπο σε αυτά.

Ως γονέας, έχετε άμεση επιρροή στο μικρό σας και τη δυνατότητα να αποτρέψετε αυτού του είδους τις προκαταλήψεις, ενώ παίζετε με το παιδί σας. Ακολουθούν ορισμένοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να ενθαρρύνετε την ισότητα και τη συμπερίληψή των δύο φύλων κατά την ώρα του παιχνιδιού.

1. Ενθαρρύνετε τη φοίτηση στο σχολείο και δώστε στα κορίτσια και στα αγόρια ίσο και επαρκή χρόνο για να παίζουν και να συμμετέχουν στις δουλειές του σπιτιού, ανεξάρτητα από το φύλο.

2. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας παίζουν με παιχνίδια που αναπτύσσουν το συνολικά τις κοινωνικές και γνωστικές τους δεξιότητες. Για παράδειγμα, αναζητήστε παιχνίδια που αναπτύσσουν τις ικανότητές του και διεγείρουν τη δημιουργικότητα του καθώς και την δεξιότητα επίλυσης προβλημάτων. 

3. Βοηθήστε τα παιδιά σας να διαβάσουν βιβλία και να παρακολουθήσουν μέσα ενημέρωσης που αφηγούνται θετικές ιστορίες για παιδιά που είναι διαφορετικά – παιδιά που προέρχονται από διαφορετικά πολιτιστικά υπόβαθρα, παιδιά με αναπηρίες – καθώς και ιστορίες που παρέχουν θετικές απεικονίσεις των ρόλων των δύο φύλων.

4. Βάλτε τα παιδιά σας να παίζουν με παιχνίδια που παραδοσιακά συνδέονται με το αντίθετο φύλο. Τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια μπορούν να παίζουν με κούκλες και παιχνίδια μαγειρικής, καθώς και να ασχολούνται με σωματικά ενεργά παιχνίδια και αθλήματα. Τα παιχνίδια θα πρέπει τελικά να είναι εργαλεία που επιτρέπουν στα παιδιά να γίνουν ευέλικτα και προσαρμοστικά και να διδάσκουν δεξιότητες όπως η δημιουργικότητα, η επικοινωνία και η επίλυση προβλημάτων.

5. Αποφύγετε παιχνίδια που ενθαρρύνουν σκόπιμα τα έμφυλα στερεότυπα, όπως ροζ συσκευασίες, μονόκερους, ουράνια τόξα και καρδιές για τα κορίτσια έναντι μπλε συσκευασιών, ρομπότ, διαστημόπλοια και εργαλειοθήκες για τα αγόρια. Βεβαιωθείτε ότι τα παιχνίδια που δίνονται στα παιδιά είναι συμπεριληπτικά και ποικίλης εκπροσώπησης.

6. Να έχετε επίγνωση του τρόπου με τον οποίο οι διαφημίσεις μπορούν να ενισχύσουν τα επιβλαβή πρότυπα φύλου και να προωθούν τον αποκλεισμό. Επιλέξτε παιχνίδια και βιβλία που στέλνουν θετικά μηνύματα στα παιδιά σας.

7. Αποτρέψτε τα παιδιά από το να παίζουν με όπλα και βίαια παιχνίδια, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών παιχνιδιών. Η βιομηχανία ψηφιακών παιχνιδιών είναι ένας ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας, ο οποίος είναι επίσης βαθιά προκατειλημμένος ως προς το φύλο και επιδοκιμάζει τη βία σε μεγάλο μέρος του περιεχομένου του. Αυτού του είδους τα παιχνίδια, που συχνά παίζονται από παιδιά και απευθύνονται σε εφήβους, έχουν τη δυνατότητα να εμβαθύνουν τις προκαταλήψεις τους ως προς το φύλο και να προωθήσουν μη υγιείς και επιβλαβείς συμπεριφορές στις μελλοντικές γενιές.

8. Αντικαταστήστε ή συμπληρώστε τα ψηφιακά παιχνίδια με εποικοδομητικές σωματικές δραστηριότητες, όπως αθλήματα και δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους. Η σωματική δραστηριότητα είναι απαραίτητη για την υγιή ανάπτυξη όλων των παιδιών, ανεξάρτητα από το φύλο τους, και τα παιδιά θα πρέπει να ενθαρρύνονται να ασχολούνται με το σωματικό παιχνίδι όσο το δυνατόν νωρίτερα στη ζωή τους μέσω αθλημάτων, πηγαίνοντας στην παιδική χαρά ή παίζοντας με τους φίλους τους. Ως γονέας, προσπαθήστε να υποστηρίξετε ένα πλήρες φάσμα γνωστικών και δημιουργικών δεξιοτήτων για τα παιδιά σας και εξασφαλίστε ότι τα κορίτσια και τα αγόρια λαμβάνουν ίσο χρόνο παιχνιδιού, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.

9. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μεταφράζει το θυμό και την απογοήτευση σε επίλυση προβλημάτων, θετική επικοινωνία και εποικοδομητική σωματική δραστηριότητα αντί να χρησιμοποιεί επιθετικότητα ή εκφοβισμό.

Και να θυμάστε, το παιχνίδι χτίζει τη σχέση και τον δεσμό μεταξύ γονέα και παιδιού, γι' αυτό φροντίστε να απολαμβάνετε κάθε στιγμή που έχετε μαζί!

Τη δημιουργία του άρθρου στήριξε το Ίδρυμα της LEGO (Lego Foundation).