بیماری ویروس کرونا، آنچه والدین بایستی بدانند

بیماری همه‌گیر کرونا (کووید-۱۹) زندگی کودکان و خانواده های‌شان را در سراسر دنیا زیر و رو کرده است. با گسترش این بیماری، اطلاعات نادرست راجع به آن نیز گسترده‌تر شده است که گردش این اطلاعات نادرست منجر به تبعیض و انگ‌زنی می‌شود. یونیسف مرتباً در حال کار با متخصصین بهداشت می‌باشد تا حقایق و نه ترسها را ترویج کند، و پاسخهای درستی برای برخی سوالات خانواده‌ها ارائه دهد.

بیماری کووید-۱۹ چیست؟

بیماری ایجاد شده با ویروس کرونا که به آن بیماری کرونا ۲۰۱۹ (COVID-19) می‌گویند، اولین بار در ووهان چین شناسایی شد. CO  مخفف کرونا، VI  مخفف ویروس و D  به معنی بیماری (در انگلیسی).

علائم کروناویروس چیست؟

بیشتر علائم مشابه آنفولانزا، سرماخوردگی معمولی است، به همین دلیل برای تایید این که کسی  کووید-۱۹ گرفته باشد، بایستی آزمایش شود. علائم ممکن است بین ۲ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس بروز کند و از بیماری بسیار خفیف تا شدید متغیر باشد. برخی افراد آلوده هیچ علائمی ندارند.

شایع‌ترین علائم شامل تب، سرفه و خستگی است. سایر علائم عبارتند از: تنگی نفس، درد یا فشار در قفسه سینه، بدن درد و دردهای عضلانی، سردرد، از دست دادن حس بویایی یا چشایی، گیجی، گلودرد، گرفتگی بینی یا آبریزش بینی، اسهال، حالت تهوع و استفراغ، درد شکمی و بثورات پوستی.  علاوه بر این علائم، نوازادان ممکن است به هنگام شیردهی مشکل داشته باشند.

کودکان در هر سنی ممکن است به بیماری کرونا مبتلا شوند. در حالی که کودکان و افراد بالغ علائم مشابهی را تجربه می‌کنند، کودکان به‌طور کلی کمتر از بزرگسالان به طور جدی بیمار می‌شوند. (بخش آیا کودکان به کرونا مبتلا می شوند؟ را در ادامه بخوانید).

علائمی که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند عبارتند از: تنگی نفس/تنفس سریع (همچنین خرخر کردن، ناتوانی در شیردهی به نوزادان)، کبودی لب‌ها یا صورت، درد یا فشار در قفسه سینه، گیجی، ناتوانی در بیدار بودن/عدم تعامل، ناتوانی در آشامیدن یا بلعیدن مایعات، درد شدید شکم.

ویروس کرونا چگونه منتشر می‌شود؟

ویروس عمدتاً ازطریق قطرات تنفسی فرد آلوده به هنگام سرفه، عطسه، صحبت کردن، خواندن یا تنفس منتشر شود. این قطرات ممکن است گاهاً بزرگ یا بسیار کوچک باشند و افراد می توانند حتی بدون داشتن علائم بیماری، ناقل باشند.

طبق آنچه در حال حاضر می‌دانیم، شواهد حاکی از آن است که ویروس کرونا عمدتاً از طریق افرادی که در تماس نزدیک و به طور معمول در یک متری یکدیگر هستند منتشر می شود.  استنشاق قطرات یا ذرات تنفسی آلوده به ویروس یا تماس مستقیم چشم، بینی یا دهان می‌تواند هر کسی را آلوده کند.

ویروس همچنین در مکان‌های دارای تهویه نامناسب و/یا سربسته و شلوغ، جاهایی که افراد مجبورند ساعات طولانی کنار هم باشند نیز امکان انتشار دارد. مکان‌های سرپوشیده، به خصوص با تهویه بد، از فضاهای روباز خطرناک‌تر هستند.

افراد همچنین ممکن است با دست زدن به دهان، بینی یا چشمان خود بعد از تماس با سطوح آلوده به ویروس نیز مبتلا شوند. کارشناسان همچنان در حال تحقیق درباره نحوه انتقال و انتشار ویروس و مکان‌ها و موقعیت‌های پرخطرتر هستند.

آیا واکسن‌های کرونا ایمن و اثربخش هستند؟

بله، حتی اگر واکسن‌های کرونا در سریع‌ترین زمان ممکن تولید شده باشند، بایستی مراحل آزمایشی دقیق و آزمایشات بالینی را بگذرانند تا ثابت شود که معیارهای موردتوافق بین‌المللی از لحاظ ایمنی و اثربخشی را دارند. فقط درصورتی داشتن این استانداردها، واکسن مجاز به دریافت اعتبار از سازمان بهداشت جهانی و آژانس‌های نظارتی ملی خواهد بود.

برای مطالعه بیشتر: آنچه باید درباره واکسن‌های کرونا بدانید

برای مطالعه بیشتر: آنچه شما باید قبل، حین و بعد از زدن واکسن کرونا بدانید

آیا فرزند من می‌تواند واکسن کرونا بزند؟

کودکان در آزمایشات اولیه واکسن‌های کرونا درنظر گرفته نشده اند، زیرا سیستم ایمنی بدن آنها با بزرگسالان متفاوت است و این تفاوت بسته به سن کودک می‌تواند به طور قابل توجهی فرق داشته باشد. آزمایشات بالینی برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی واکسن‌های کرونا برای کودکان ادامه دارد. توصیه‌های مربوط به کشور خود را درخصوص راه‌های جلوگیری از شیوع بیماری کرونا دنبال کنید.

هرروز اخباری درباره سویه‌های جدید ویروس کرونا می شنویم. منظور از سویه‌های جدید ویروس چیست؟

این که ویروس‌ها در طی زمان جهش می‌یابند موضوعی کاملاً طبیعی است. کارشناسان مرتباً در حال بررسی سویه‌های جدید ویروس کرونا که تولید بیماری می‌کنند هستند تا ببینند آیا راحت‌تر انتقال پیدا می‌کنند، بیماری سخت‌تری ایجاد می‌کنند، یا می‌توانند روی اثربخشی واکسن تاثیری داشته باشند. برخی سویه‌های جدید ویروس، از جمله نوع دلتا به نظر قدرت سرایت بیشتری دارند.

بهترین راه برای محدودکردن سرایت بیماری کرونا این است که همه افراد درصورت امکان و موجود بودن واکسن، واکسینه شوند و به توصیه‌های موجود درمورد جلوگیری از سرایت ویروس همچنان عمل کنند، ازجمله حفظ فاصله فیزیکی، پوشیدن ماسک، شستشوی مرتب دست‌ها و تهویه مناسب برای مکان‌های سرپوشیده.

آیا سویه‌های جدید کرونا برای کودکان خطرناک هستند؟

کارشناسان همچنان در حال بررسی این سویه‌ها در سراسر دنیا هستند تا درک بهتری از اثر آنها، ازجمله روی کودکان، پیدا کنند. تاکنون شواهدی مبنی بر اینکه این سویه‌ها به‌خصوص کودکان را هدف قرار می‌دهند یا بیماری شدیدی در نوجوانان ایجاد می‌کنند وجود ندارد.

والدین بایستی همچنان فرزندان خود را تشویق به رعایت نکات احتیاطی همانند قبل کنند تا دچار بیماری کرونا و یا ناقل آن نشوند.

آیا واکسن‌های کرونا دربرابر سویه‌های جدید موثرند؟

براساس نظر سازمان بهداشت جهانی، انتظار می‌رود که واکسن‌هایی که تاکنون تایید شده‌اند مصونیت حداقلی دربرابر سویه‌های جدید ایجاد کنند.

کارشناسان سراسر دنیا همچنان در حال مطالعه درباره چگونگی تاثیر این جهش‌ها در رفتار ویروس از جمله تاثیر احتمالی آنها بر اثربخشی واکسنهای کرونا هستند.

در آینده، ممکن است تغییراتی در برنامه واکسیناسیون نیاز باشد مثلا استفاده از دوز یادآور تا بدین ترتیب دربرابر سویه‌های جدید نیز حفاظت شویم و مصونیت ایجاد شود.

در این میان، مسئله مهم همچنان واکسینه شدن و ادامه انجام اقداماتی است که انتشار ویروس را کاهش می‌دهند و یا شانس جهش ویروس را کم می کنند، ازجمله حفظ فاصله اجتماعی، پوشیدن ماسک، تهویه مناسب، شستشوی مرتب دست‌ها و درخواست کمک پزشکی درصورت داشتن علائم.

من واکسن زده‌ام، آیا هنوز هم نیازی به دادن تست کرونا دارم؟

اگر شما واکسن‌های خود را کامل زده‌اید ولی علائم کرونا دارید، باید حتماً با پزشک خود تماس بگیرید و بپرسید آیا نیازی به دادن تست دارید یا خیر.

کووید مستمر یا لانگ کووید چیست؟ آیا کودکان هم مبتلا می شوند؟

وضعیت پس از کرونا، که گاهی به آن کووید طولانی نیز می‌گویند، اصطلاحی برای توصیف علائمی است که پس از بهبودی اولیه از کرونا، هفته ها یا ماه‌ها در برخی افراد همچنان در افراد باقی می‌ماند.

تحقیقات بیشتری برای درک بهتر اثرات بلند مدت کرونا بایستی انجام گیرد، ولی کودکان و نوجوانان بدون مشکلات پزشکی مزمن و پیش‌زمینه‌ای، همچنین کسانی که علائم خفیفی هنگام ابتلا به کرونا از خود بروز داده‌اند، نیز تحت تاثیر این اثرات بلند مدت قرار گرفته‌اند. تعداد کودکانی که دچار عوارض کووید مستمر شده‌اند مشخص نیست، ولی طبق بررسی‌های انجام شده، علائمی که در کودکان مشاهده شده شامل خستگی، مشکلات سوء هاضمه، گلودرد، سردرد و درد عضلانی و ضعف می‌باشد.

کودکان و نوجوانان همچنین ممکن است دچار سندروم التهابی مولتی‌سیستم (MIS-C) شوند، که وضعیتی نادر ولی جدی است و به نظر شبیه بیماری کرونا می‌باشد. اگر فرزند شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان پس از ابتلا به بیماری حاد کرونا، همچنان علائمی جدید یا مزمن دارند، بایستی با پزشک خود مشورت کنید.

چگونه از خود و دیگران را در مقابل کرونا محافظت کنم؟

شیوع دوباره بیماری کرونا در برخی کشورها یادآور این نکته مهم است که بایستی نکات پیشگیرانه را همچنان ادامه داد. در اینجا چند مورد برای حفاظت شما و خانواده‌تان دربرابر کرونا ذکر می‌شود:  

• از مکان‌های شلوغ، سربسته و فضاهای سرپوشیده با تهویه نامناسب پرهیز کنید و سعی کنید در جاهای عمومی حتما فاصله اجتماعی را رعایت کنید و حداقل یک متر با دیگران فاصله داشته باشید.
• در مکان‌های عمومی که امکان انتقال ویروس وجود دارد و نمی‌توانید فاصله اجتماعی را حفظ کنید، حتما ماسک بپوشید.
• دست‌های خود را مرتباً با آب و صابون یا محلول ضدعفونی الکلی بشویید.
• هوای کلیه فضاهای داخلی را به خوبی تهویه نمایید.
• به هنگام عطسه یا سرفه، جلوی دهان و بینی خود را با آرنج خم شده یا دستمال کاغذی بگیرید. بلافاصله دستمال کاغذی را در سطح آشغال بیندازید.
• سطوحی که خیلی با آنها در تماس هستید، مثل تلفن، دستگیره درها، کلید و پریز برق و رویه کابینت‌ها، به طور منظم تمیز و ضدعفونی کنید.
• اگر خودتان یا فرزندتان تب، سرفه یا مشکل در تنفس و یا هر یک از علائم کرونا را دارید، هرچه سریع‌تر کمک پزشکی بگیرید.

آیا باید برای محافظت دربرابر بیماری کرونا ماسک پزشکی بزنم؟

چنانچه علائم تنفسی (سرفه یا عطسه) دارید، برای محافظت از دیگران استفاده از ماسک پزشکی توصیه می‌شود، یا وقتی که از شخص مبتلا به کرونا نگهداری می‌کنید.

اگر ماسک به صورت می‌زنید، بایستی به صورت صحیح استفاده کرده و آن را دور بیندازید، تا هم موثر باشد و هم خطر انتقال ویروس کاهش یابد. ماسکهای یک بار مصرف را فقط یک بار استفاده کنید.

استفاده از ماسک به تنهایی کافی نیست و باید با شستشوی مرتب دست‌ها، پوشاندن بینی و دهان به هنگام سرفه و عطسه، و پرهیز از تماس نزدیک با افرادی که علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا دارند (سرفه، عسه و تب) همراه باشد.  

آیا کودکان به بیماری کرونا مبتلا می شوند؟

ما همچنان در حال آموختن درباره اثرات کرونا بر کودکان هستیم. می‌دانیم که امکان دارد افراد با هر سنی مبتلا شوند و ناقل باشند، گرچه در افراد مسن‌تر و/یا کسانی که بیماری پیش زمینه‌ای دارند امکان بروز نوع شدید بیماری بیشتر است.

گزارشاتی مبنی بر نوع نادر ولی در عین حال شدید سندروم التهابی مولتی‌سیستم (MIS-C) برای کودکان و نوجوانان به خصوص در رابطه با کرونا وجود دارد. علائم بالینی ممکن است شامل این موارد البته نه محدود به اینها باشد: تب مزمن، خارش، قرمزی چشم، ورم یا قرمزی لب‌ها، زبان، دست‌ها، پا، مشکلات سوء‌هاضمه، فشارخون پایین، گردش خون ضعیف به اعضا، و سایر علائم التهاب.  

کودکانی که این علائم را دارند بایستی سریعآ به پزشک مراجعه کنند. تشخیص و درمان زودهنگام ضروری است، ولی گزارشات اولیه حاکی از آن است که بیشتر در موارد درمانهای ضد التهاب پاسخ داده است.

اگر فرزندم علائم بیماری کرونا را داشت چه کار کنم؟

اگر فرزند شما علائم بیماری کرونا را دارد از همان ابتدا کمک پزشکی بگیرید و سعی کنید که از حضور در اماکن عمومی (محل کار، مدارس وسایل نقلیه عمومی) خودداری کنید، تا از سرایت به دیگران جلوگیری شود.

به هنگام سفر، چه اقدامات احتیاط­آمیزی بایستی برای خانواده­ام به کار گیرم؟

چنانچه قصد سفر دارید، بایستی توصیه‌های داخلی و محلی درمورد اینکه آیا سفر در زمان مورد نظر مجاز است یا خیر را  درنظر بگیرید. همچنین بایستی محدودیت‌های اعلام شده برای مبادی ورودی یا مقصد خود، یا هر توصیه امینتی دیگری درباره سفر خود، را چک کنید.

علاوه بر رعایت اقدامات پیشگیرانه استاندارد به هنگام سفر، و به منظور جلوگیری از قرنطینه شدن یا بروز هرمشکلی به هنگام بازگشت به کشور خود، توصیه می­شود که آخرین به­روزرسانی‌ها درخصوص کووید-۱۹ را در وبسایت «انجمن حمل و نقل هوایی بین المللی» ملاحظه فرمایید که شامل فهرستی از کشورها و محدودیت‌های اعمالی مربوطه است.

آیا مادری که آلوده به کرونا ویروس باشد، می‌تواند همچنان به نوازد خود شیر بدهد؟

 تمام مادران در مناطق آلوده و پرخطر که علائمی چون تب، سرفه یا تنگی نفس دارند، بایستی هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند و دستورالعمل‌هایی که پزشک یا کارمند بهداشت می‌دهند را رعایت کنند.

با توجه به مزایای تغذیه با شیر مادر و نقش کمرنگ شیر مادر در انتقال ویروس‌های تنفسی، مادر می‌تواند ضمن رعایت کلیه راهکارهای احتیاطی لازم همچنان به شیردهی ادامه دهد.

برای مطالعه بیشتر: تغذیه کودک با شیر مادر در دوران همه‌گیری کرونا

من نگران اذیت و آزار، تبعیض و انگ‌زنی هستم. بهترین راهکار برای صحبت کردن درباره اینکه چه اتفاقی افتاده چیست؟

این که شما درباره بیماری کرونا نگران باشید کاملاً قابل درک است. ولی ترس و انگ‌زنی شرایط را مشکل‌تر هم می‌کنند.

اعلام وضعیت اضطراری برای بهداشت عمومی، موقعیت استرس‌زایی برای همگان ایجاد می‌شود. در چنین شرایطی حائز اهمیت است که خود را نسبت به وضعیت آگاه نگهداریم و نسبت به یکدیگر مهربان و حمایتگر باشیم. کلمات بسیار مهم هستند و استفاده از کلماتی که بر کلیشه های موجود تکیه می‌کنند، ممکن است باعث جبهه‌گیری برخی افراد در جهت دفاع از خود و اطرافیانشان شود.  

برای مطالعه بیشتر: حمایت از سلامت روان کودک تان در فصل بازگشایی مدارس در زمان فراگیری کووید-۱۹

برای مطالعه بیشتر: والدین چگونه می‌توانند از فرزندان خود در برابر هرآنچه به دلیل کرونا از دست داده‌اند حمایت کنند

برای مطالعه بیشتر: چگونه با کودکان‌تان درباره بیماری ویروس کرونای ۲۰۱۹ صحبت کنید

اطلاعات زیادی درباره بیماری کرونا در فضای مجازی وجود دارد. من چه چیزهایی باید بدانم؟

اطلاعات نادرست و باورهای غلط زیادی درباره بیماری کروانا در فضای مجازی وجو دارد. اطلاعات صحیح را از منابع معتبر همچون مقامات وزارت بهداشت، سازمان ملل، یونیسف و سازمان بهداشت جهانی دریافت کنید.

اگر مطلبی در فضای مجازی دیدید که به نظرات اشتباه یا گمراه‌کننده بود، می‌توانید از بازنشر آن خودداری کنید و فرستنده مطلب را ریپورت کنید.

از بیماری کرونا به عنوان بیماری همه‌گیر نام برده شده. معنای آن چیست؟

واژه «همه‌گیری» به دلیل انتشار بیماری از لحاظ جغرافیایی استفاده می‌شود، و نشانه تعداد افراد درگیر نیست.

آخرین مطالب و اطلاعات یونیسف درباره بیماری ویروس کرونا