Çocuğunuzun kilosu sizi kaygılandırıyorsa ona nasıl destek olabilirsiniz?

Çocuğunuzun kilosu ile başının dertte olduğunu görmek zor olabilir. Ebeveyn olarak çocuğunuza, özellikle stresli olduğu zamanlarda, elinizden geldiğince yardım etmek istersiniz. Kilosunun sağlıklı ve mutlu olmasını engellediğinden endişe duyuyorsanız, işte çocuğunuzu desteklemek için yapabilecekleriniz:

Çocuğunuzun kilosu sizi kaygılandırıyorsa, uygun bir sağlık uzmanına danışabilirsiniz. Bu kişi aile hekiminiz veya bir çocuk hekimi olabilir. Onlar hem size çocuğunuzu nasıl destekleyebileceğinize dair bilgiler verecektir,  hem de çocuğunuzun ihtiyaç duyabileceği veya faydalanabileceği gerekli yerlere yönlendirecektir.

Suçlamayın 

Gençler bireysel davranışlarından bağımsız olarak, kontrollerinin dışındaki çeşitli sebeplerden dolayı ve genelliklede  karmaşık nedenlerle kilo alabilirler. Kilolarıyla ilgili sorun yaşayan çocuklar sıklıkla önyargıya, damgalamaya ve zorbalığa maruz kalır. Çocuğunuzu suçlamak yerine, kilo almasında rol oynayan yapısal sorunları anlamaya çalışmak son derece önemlidir. Daha hoşgörülü bir yaklaşım, çocuğunuzun ihtiyaç duyduğu desteği sunmanıza yardımcı olacaktır. 

Bir çocuğun kilosu genetik, çevresel etmenler, erken yaştaki deneyimler gibi unsurlardan etkilenebilmektedir. Fazla miktarda sağlıksız yağ ve şeker içeren, ucuz, kolay erişilebilen, kalorisi yüksek yiyeceklerin fazla tüketimini ve düşük düzeyde fiziksel aktiviteyi teşvik eden bir ortamda yemek yiyen, oynayan ve öğrenen bir çocuğun kilo alması beklenebilir bir sonuçtur. Aslında kilo alımı, vücudun normal olmayan koşullara verdiği normal bir tepkidir. Ayrıca çocuklar bazen stresle ve can sıkıntısıyla başa çıkmak ya da endişeli veya üzgün hissettiklerinde kendilerini yatıştırmak için de sağlıksız beslenmeye başlayabilmektedir.

Yargılamadan dinleyin ve konuşun

Çocuğunuzun, sizin onun yanında olduğunuzu ve endişeleri ile sorunlarını her zaman yargılamadan dinleyeceğinizi bilmesi çok önemlidir.

Damgalayıcı bir dil kullanmaktan veya kendi bedeniniz de dahil olmak üzere insanların bedenleri hakkında olumsuz yorumlar yapmaktan kaçının. Bu tür davranışlar, çocuğunuzun öz saygısına zarar verebilir ve size açılmaktan rahatsızlık duymasına neden olabilir. 

İlk adım, fazla kilo ve obezite hakkında konuşurken saygılı bir dil benimsemektir. Kişileri durumlarına göre tanımlamak ve adlandırmak yerine bu durumda olan bir birey olduğunu ifade etmek, kilosu fazla olan veya obeziteli bireylerin de her şeyden önce insan olduklarını hatırlamak açısından faydalıdır. Örneğin: "Obeziteli birey, kilosu fazla olan birey (şişman, obez DEĞİL)"

Konusu her açıldığında çocuğunuzun beden algısı hakkındaki duygu ve düşüncelerini paylaşabilmesi için olanak tanıyın ve karşılıklı saygıya dayalı bir konuşma ortamı oluşturun. Çocuğunuz kendi kilosu hakkında olumsuz bir yorum yaparsa, neden kaynaklandığını öğrenmeye çalışın. Dikkatlice dinleyin. Sakın duygularını ve düşüncelerini reddetmeyin ya da endişelenmesine gerek olmadığını söyleyerek önemsizmiş gibi göstermeye çalışmayın. Başka bir çocuk ya da yetişkin tarafından yüz yüze veya internet üzerinden zorbalığa maruz kaldığı ortaya çıkarsa, hemen müdahale edin. 
 
Öz saygısını güçlendirin, kilosu ile ilgili olmayan diğer konulardaki iyi özelliklerini övün. Örneğin, "Sınavdan önce gerçekten çok sıkı çalıştın, seninle gurur duydum," veya "Kardeşine nazik davranman çok hoşuma gidiyor."

Sağlıklı konuşmalar yapın

Hızla değişen dijital ortamda, çocuğunuzun ruh sağlığına ve mutluluğuna yönelik tehditlerin farkında olmak önemlidir. Zira bunlar özgüven ve beden algısı ile bağlantılıdır. Kiloya dair kalıp yargılar oluşturan veya yeme bozukluklarını teşvik eden sosyal medya paylaşımlarından, çocukları hedef alan sağlıksız abur cuburların sürekli kurumsal olarak pazarlanmasına kadar çeşitli tehditler bulunmaktadır.

Çocuğunuzla sağlıklı konuşmalar yapmak için güvenli bir ortam oluşturmayı kendinize görev edinmelisiniz. Bu güvenli ortamda ruh sağlığı hakkında ya da internet kullanımının mutluluğunu veya kendine dair algısını nasıl etkilediği konusunda konuşması için fırsat sunabilirsiniz. 

 
Çocuğunuzla kilosu hakkında konuşmak için bu ipuçlarını mutlaka deneyin:

• Açık uçlu sorular sorun ("Nasıl hissediyorsun?" veya "Okul nasıl gidiyor?") ve duygularını ifade etmesine olanak tanıyın.
• Güven duygusu uyandırmak ve güven ortamı oluşturmak amacıyla duygularını açma konusunda size güvendiği için teşekkür edin.
• Bir yandan daha sağlıklı olmanın faydalarını vurgularken, bir yandan da sağlıklı beslenmenin ve kiloyu sağlıklı sınırlarda tutmanın zor olabileceğini bildiğinizi belirtin.
• Olumlu bir tutum benimseyin ve destek olun.

Sağlıklı davranışlara odaklanın

Bir sağlık uzmanı tarafından tavsiye edilmediği sürece, kilo vermekten ziyade “sağlıklı olmaya ve sağlıklı hedeflere” odaklanın. Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlığı bir gecede kazanılacak değil ya! Biraz zaman biraz da hem sizin hem de çocuğunuzun çabası ve azmiyle aşamalı değişikliklerin kalıcı hale gelmesi mümkün. Çocuğunuzun beslenmesinde ve yaşam tarzında yapacağınız büyük ve ani değişiklikler işe yaramaz; hatta çocuğunuzun sağlığı için zararlı bile olabilir. Değişiklikler küçük küçük, kademeli olarak yapılır ve tüm aile bu değişikliklere uyum sağlarsa, daha başarılı olur. 
 
En iyi örnek siz olun. Taze meyve ve sebze gibi besin değeri yüksek, işlenmemiş yiyecekler tercih edin; fiziksel aktiviteyi, yeterince uyumayı teşvik edin ve kendinizin veya başkalarının kilosu hakkında olumsuz yorumlar yapmaktan kaçının. 

Kilonuz kaç olursa olsun, sağlıklı alışkanlıkları önce kendiniz edinerek çocuğunuzu destekleyebilirsiniz. Birlikte farklı besin gruplarını keşfedebilir, sağlıklı beslenmenin bir parçası olması gereken besin öğelerinin neler olduğunu öğrenebilir, bazı yiyeceklerin neden diğerlerinden daha iyi olduğu konusunda konuşabilirsiniz. 

Çok fazla tuz, şeker ve yağ içeren çok işlenmiş yiyecek ve içecek tüketiminden vazgeçirmek için elinizden geleni yapın. Yine de belli yiyecekleri tamamen yasaklamaktan kaçının. Yasaklamak, hedeflenenin tam aksine, o yiyecekleri daha çok istemelerine sebep olabilmektedir. Paketli atıştırmalıklar hemen alıp çıkmak yönünden kolaylık sağlasa da çoğunda hem yağ, şeker ve tuz miktarı yüksektir hem de açlığı yatıştırmaz. Bunların yerine meyve, sebze dilimleri ve sade yoğurt gibi sağlıklı ve doyurucu atıştırmalıklar hazırlayabilirsiniz. Ana içecek olarak şekerli meyve suları yerine su içmeyi teşvik edin. Evde hangi yiyecek ve içecekleri bulundurduğunuza dikkat edin.

Yemek vakitlerini keyifli geçirin

Yemeklerinizi mümkün olduğunca ailecek hazırlayın ve yiyin. Hem sağlıklı yiyecek tercihleri konusunda konuşmak hem de onları hazırlamayı öğrenmek için harika bir fırsat olacaktır. Çocuğunuzun tabağına yaşına uygun büyüklükte porsiyonlar koyun ve doymazsa daha fazla isteyebilmesine izin verin. Yemek ve atıştırmalık vakitlerini belirlemek ve sınırlandırmak, çocuğunuza gün boyunca atıştırmak yerine belli vakitlerde yemek yendiğini öğretmek açısından faydalı olacaktır.

Hareket ederken eğlenin

Açık havada oynanan oyunları ve ailecek hareketli olmayı teşvik edin. 3 yaş ve üstü çocuklar her gün en az bir saat hareket etmelidir; ancak bu süre 15 ila 20 dakikalık dilimlere ayrılabilir. Daha küçük çocuklarla “elim sende” gibi koşmalı yakalamaca oyunları veya top oynayabilirsiniz. Daha büyük çocuklarla ailecek yürüyüşe çıkabilir veya birlikte yeni bir spora başlayabilirsiniz. Mümkünse, gideceğiniz yere araba veya toplu taşıma ile gitmek yerine yürüyerek veya bisiklete binerek gitmeyi tercih edebilirsiniz. Yerel sporlara ya da okullarındaki takımı olan spor etkinliklerine   yönlendirebilirsiniz. Böylece hem fiziksel aktivite daha eğlenceli hale gelmiş olur hem de akranlar arası ilişkiler kurmuş olurlar. 

Önemli olan sağlıklı olmak, kaç kilo olduğun değil

Bu süreçte kiloyu hedef almak yerine ailenize kazandırdığı sağlıklı beslenme alışkanlıklarına ve hareketli yaşam tarzına odaklanın. Bunlar hem çocuğunuzun büyümesini, gelişmesini ve bir yetişkin haline gelmesini hem de bağışıklığını ve duygusal iyilik halini desteklemek için gerekli olan unsurlardır. Hatta, aile genelinde doğru değişiklikleri yapmak çocuğunuzun hayatının sonraki dönemlerinde özeldiyetler yapmasını gerektirecek durumlarla karşılaşmasını ya da yeme bozuklukları yaşamasını engelleyecektir.

Unutmayın 

Çocuğunuzun mutluluğunu ve sağlığını desteklemenin en iyi yolu, ne olursa olsun her zaman yanında olacağınızı bilmesidir. Bunun, onun için de zor olduğunu bilin ve anlayış gösterin. Ailecek sağlıklı yemeklerin tadını çıkararak ve birlikte fiziksel aktivite yaparak, çocuğunuzun kilo kaybının da ötesinde, olumlu, sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yapmasına destek olabilirsiniz.