Trò chuyện với trẻ về biến đổi khí hậu
Cách khuyến khích trẻ em tham gia, khơi dậy niềm hy vọng và thái độ tích cực đối với vấn đề biến đổi khí hậu.
- Ngôn ngữ tài liệu bằng:
- English
- Tiếng Việt
Biến đổi khí hậu đang diễn ra và gần như mọi trẻ em trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng.
Nhiều bậc cha mẹ có thể cảm thấy khó khăn khi nói chuyện với con về biến đổi khí hậu. Cha mẹ luôn muốn bảo vệ con cái khỏi bị tổn hại và lo âu. Nhưng nếu con bạn ở một độ tuổi nhất định, rất có thể chúng đã được nghe về biến đổi khí hậu, cho dù ở trường, trên mạng hay từ bạn bè.
Không có gì ngạc nhiên khi trẻ em có thể biểu lộ nhiều cảm xúc khi nhắc tới biến đổi khí hậu, chẳng hạn như lo lắng, sợ hãi, buồn bã và tức giận, đó là những phản ứng rất tự nhiên trước một điều gì đó không chắc chắn và tàn khốc như biến đổi khí hậu.
Mặc dù bạn không thể giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu cho con mình, nhưng bạn có thể giúp con khám phá sự thật để con biết rằng mình không đơn độc và tìm cách hành động.
Dưới đây là một số gợi ý về cách xây dựng một cuộc trò chuyện thẳng thắn, đầy hy vọng về biến đổi khí hậu mà không phớt lờ thực tế và quy mô của vấn đề.
1. Tra cứu thông tin
Không ai biết hết câu trả lời về biến đổi khí hậu và nếu như bạn không biết cũng không sao. Trên mạng có sẵn rất nhiều nguồn tài liệu đáng tin cậy, bao gồm các bài nói chuyện, video và bài báo, có thể giúp bạn tìm hiểu thêm về khoa học. NASA có một số nguồn-tài-liệu-thân-thiện-với-trẻ-em rất hữu ích về chủ đề biến đổi khí hậu. Hãy trao đổi với các bậc cha mẹ khác để xem cách họ cùng con tiếp cận chủ đề này.
Hãy nhớ rằng: Nếu bạn không thể giải đáp tất cả các câu hỏi của con, điều đó hoàn toàn bình thường - hãy coi đó là cơ hội cùng nhau khám phá câu trả lời.
2. Lắng nghe
Để bắt đầu trò chuyện với con về biến đổi khí hậu, bạn hãy tìm hiểu xem con đã biết những gì và cảm nhận như thế nào về chủ đề này. Trẻ có thể khiến bố mẹ bất ngờ về những điều con đã biết và có thể biểu đạt. Khi con chia sẻ, bạn sẽ có cơ hội lắng nghe nỗi sợ hãi và niềm hy vọng của con đối với hành tinh. Hãy tập trung hoàn toàn khi con nói và đừng gạt bỏ hay cố gắng đánh giá thấp bất kỳ mối âu lo nào trong con. Hãy cho con biết rằng con luôn có thể đến gặp bạn để chia sẻ về bất cứ điều gì.
3. Sử dụng kiến thức khoa học đơn giản
Bạn hiểu rõ con mình nhất, vì vậy hãy đảm bảo cung cấp thông tin phù hợp với con. Trước tiên, bạn có thể tìm cách liên hệ biến đổi khí hậu với cuộc sống hàng ngày của con và cùng nhau khám phá những sự kiện cơ bản. Ví dụ: “Con người đang đốt nhiên liệu hóa thạch như than và dầu để chạy ô tô, lái máy bay và thắp sáng ngôi nhà. Tất cả những hoạt động này đều giải phóng khí nhà kính vào bầu khí quyển bao bọc xung quanh hành tinh giống như bong bóng, khiến khí hậu trở nên nóng hơn. Một hành tinh ngày càng nóng đồng nghĩa với những thay đổi về thời tiết, chẳng hạn như bão lũ xảy ra thường xuyên hơn. Khi hành tinh nóng lên, các chỏm băng ở hai cực tan chảy và mực nước biển dâng cao. Đây là một vấn đề nghiêm trọng, song nhiều nhà khoa học cũng như rất nhiều bạn trẻ đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp và tạo ra những thay đổi tích cực. Và có rất nhiều điều chúng ta có thể làm”.
Tranh ảnh, bản đồ và video có thể giúp con hình dung vấn đề một cách rõ ràng hơn. Một nguồn tài nguyên tuyệt vời có thể khám phá là Climate Visuals (tạm dịch: Ngôn ngữ hình ảnh của khí hậu), dự án tổng hợp một thư viện hình ảnh về biến đổi khí hậu, từ tác động cho đến giải pháp.
4. Hoạt động ngoài trời
Cố gắng cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên càng nhiều càng tốt. Khuyến khích trẻ chơi đùa ngoài trời giúp nuôi dưỡng niềm vui thích và trân trọng thiên nhiên.
Khi bạn đi ra ngoài cùng con, hãy dừng lại và chỉ ra những cảnh quan thú vị, chẳng hạn một cái cây, một đám mây, mạng nhện hay một chú chim. Hành động bước chậm lại và dành thời gian tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên tưởng chừng rất giản dị lại có thể giúp trẻ phát triển trí tò mò và ham học hỏi về thế giới tự nhiên. Cùng nhau gieo hạt để quan sát cách một thứ gì đó đâm chồi nảy nở từ hư không.
5. Tập trung vào giải pháp
Đối với mọi vấn đề bạn thảo luận, hãy cố gắng đưa ra giải pháp. Cùng con khám phá ví dụ về những người đang tìm cách giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Thảo luận về những câu chuyện tích cực và truyền cảm hứng mà bạn thấy trên tin tức hoặc trong cộng đồng của mình.
Chia sẻ về những biện pháp mà bạn đang thực hiện trong gia đình, chẳng hạn như giảm rác thải sinh hoạt, tiết kiệm nước, tái chế hoặc tắt đèn và các thiết bị điện khi không sử dụng. Điều này giúp củng cố ý tưởng rằng mọi người đều có thể góp sức giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.
Thảo luận ý tưởng về các biện pháp khác mà bạn thực hiện được trong gia đình hoặc cộng đồng. Bạn có thể chọn đi bộ hoặc đạp xe thay vì đi ô tô không? Bạn có thể trồng một cái cây không?
6. Thúc đẩy hành động
Giới trẻ trên khắp thế giới đang tự mình hành động, đồng thời yêu cầu các chính phủ gấp rút hành động vì khí hậu. Nhiều cá nhân khác đang xây dựng những cách thức mới để sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, chia sẻ các giải pháp trên phương tiện truyền thông xã hội và tham gia diễu hành vì khí hậu hàng tuần. Hãy cho con biết rằng nhiều người trẻ tuổi đang đứng lên bảo vệ hành tinh của chúng ta và con cũng có thể làm được. Nếu con tỏ ra quan tâm, hãy giới thiệu cho con những câu chuyện của các nhà hoạt động vì biến đổi khí hậu.
Nắm được thông tin và lắng nghe câu chuyện của những người trẻ tuổi sẽ giúp con cảm thấy bớt cô đơn và được trao quyền để tự hành động. Hãy cởi mở đón nhận những chia sẻ của con về phong trào khí hậu và vai trò mà con mong muốn đảm nhận khi tham gia vào phong trào đó.
Công cụ dành cho các nhà hoạt động khí hậu trẻ tuổi>>
Hãy thận trọng để không tỏ ra bạn đang ép buộc con đi theo con đường này, bởi nó có thể vô tình khiến con cảm thấy choáng ngợp, lo lắng hoặc bị đè nặng bởi trách nhiệm. Khuyến khích con tìm gặp cha mẹ khi con muốn tham gia tích cực hơn và nhấn mạnh rằng giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu là trách nhiệm toàn cầu khởi đầu từ hành động của mỗi quốc gia.
Cuộc trò chuyện đầu tiên có thể khó khăn, nhưng cha mẹ hãy thật kiên trì với con. Giao tiếp liên tục về một vấn đề là điều vô cùng cần thiết để định hình tương lai của mọi đứa trẻ.
