Bạo lực với trẻ em trong gia đình phổ biến ở Việt Nam mặc dù đã có pháp luật bảo vệ

Hà nội, 24 tháng 11 năm 2016 – Mặc dù được pháp luật bảo vệ, trẻ em Việt Nam tiếp tục phải chịu bạo lực tại gia đình, hiện tượng phổ biến có tác hại lâu dài về thể chất, tâm lý, tình cảm và kết quả học tập. (Theo một nghiên cứu tại nhiều quốc gia do UNICEF hỗ trợ)

Giới thiệu về nghiên cứu về bạo lực với trẻ em tại các gia đình

Trẻ em trong các gia đình có bạo lực thường miêu tả các hình thức bạo lực khác nhau mà các em phải chứng kiến như xung đột giữa cha mẹ, hoặc tác động vật lý về thể xác và xâm hại tinh thần mà các em là nạn nhân. Bên cạnh đó, nhiều trẻ em cũng cảm thấy không đủ sự quan tâm, bị cha mẹ xao nhãng.

Nhằm hiểu rõ hơn điều mà trẻ em bị bạo lực phải trải qua và tác động của nó đối với đời sống của các em theo từng thời kỳ và hoàn cảnh, UNICEF đã hỗ trợ nghiên cứu “Hiểu về những trải nghiệm của trẻ em bị bạo lực ở Việt Nam: Bằng chứng từ chương trình nghiên cứu Những cuộc đời trẻ thơ”. Nghiên cứu được công bố dài 44 trang, đã tìm hiểu những hình thức bạo lực mà trẻ em Việt Nam phải hứng chịu từ gia đình. Việc các yếu tố như nghèo khổ và những áp lực do khó khăn về tài chính đã khiến các mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình thêm căng thẳng như thế nào, cũng như các nhân tố góp phần vào khả năng gây ra bạo lực tại gia đình.

Thêm vào đó, các định kiến cố hữu về giới tính cũng thường được sử dụng để bào chữa cho việc nam giới sử dụng bạo lực để chứng tỏ quyền lực của mình đối với các thành viên khác trong gia đình. Các định kiến xã hội cũng góp phần ngụy biện cho việc sử dụng bạo lực như là một công cụ của “giáo dục”và “kỷ luật” đối với trẻ em.

Mục tiêu của nghiên cứu

Nghiên cứu góp phần làm tăng hiểu biết về bản chất cũng như việc những trải nghiệm mà trẻ em phải đối mặt hàng ngày đã ảnh hưởng đến các em như thế nào. Kết luận của nghiên cứu đã đưa ra các gợi ý về chính sách, chương trình và thực tiễn.

“Bố mẹ sử dụng bạo lực đối với con cái để giải quyết các vấn đề mà họ gặp phải trong cuộc sống hàng ngày và điều đó được xã hội chấp nhận”, theo bà Vũ Thị Thanh Hương, Nghiên cứu viên cao cấp của Viên Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam và cũng là tác giả của nghiên cứu này

Bà Hương cho biết: “Khi phỏng vấn thanh thiếu niên, chúng tôi được nghe kể những câu chuyện về các gia đình có hai con, một trai, một gái. Có thực tế là cha mẹ thường chú trọng đến con trai hơn con gái. Không có gì lạ khi bố mẹ thường bắt con gái làm việc nhiều hơn và phải ở nhà trong khi họ đưa con trai ra ngoài đi chơi. Họ cũng ưu tiên mua quần áo cho con trai hơn và khi con trai bị sốt nhẹ thôi thì họ cũng ngay lập tức đưa con đi khám trong khi con gái sẽ không được đưa đi viện ngay cả khi em thực sự bị ốm”

Mặc dù trẻ em công nhận rằng bố mẹ có trách nhiệm giáo dục các em, báo cáo cũng chỉ ra rõ ràng rằng các em không bằng lòng với việc bị bạo hành. Kiến thức và thái độ đối với bạo lực tương đối khác nhau ở Việt Nam tùy theo giới tính, nơi ở và dân tộc. Thanh thiếu niên ở thành thị có nhận thức tốt hơn về quyền của các em và sự bảo vệ của luật pháp đối với các hành vi bạo lực với trẻ em so với trẻ em dân tộc thiểu số và đặc biệt là các em sống ở vùng sâu vùng xa.

Theo ông Youssouf Abdel-Jelil, Đại diện UNICEF Việt Nam, bạo lực với trẻ em trong gia đình xảy ra phổ biến và UNICEF đã cùng với các đối tác trong nước tiến hành các hoạt động bao gồm xây dựng chính sách và khung pháp lý nhằm giải quyết vấn đề này. Đối với bạo lực gia đình, hoàn cảnh là yếu tố chính. Các chính sách và các can thiệp thực tế nhằm giải quyết bạo lực cần tính đến các yếu tố nghèo khó và định kiến giới, những yếu tố đã tạo nên môi trường cho trẻ em. Các biện pháp ngăn chặn và giải quyết cần bao gồm các vấn đề như truyền thông trực tiếp và các biện pháp kỷ luật tích cực cùng với việc tạo ra những dịch vụ bảo vệ để các em đang phải đối mặt với bạo lực tại gia đình có thể tìm kiếm sự hỗ trợ dễ dàng.

Tại cộng đồng, hàng xóm, họ hàng, thầy cô giáo và bạn bè tại trường cần trở thành những người đi đầu trong việc báo cáo bạo lực đối với trẻ em. Xây dựng các can thiệp có thể hỗ trợ hệ thống báo cáo tự nhiên này nên được coi là ưu tiên hàng đầu.

Kết luận của Nghiên cứu dựa trên những phân tích các số liệu hiện có và những thông tin thu thập được từ thanh thiếu niên. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành nghiên cứu trên khoảng 2000 thanh thiếu niên, đã phỏng vấn các em vài lần trong suốt 4 năm (2011-2014) và tìm hiểu xem các em biết gì về bạo lực, đã trải nghiệm bạo lực như thế nào và theo các em nguyên nhân gì dẫn tới bạo lực tại gia đình, các em quan niệm thế nào vệ hậu quả xảy ra và cuối cùng, những hỗ trợ nào mà các em thấy là có hiệu quả để giải quyết bạo lực.

Các kết quả nghiên cứu được công bố trong bộ nghiên cứu “Hiểu về những trải nghiệm của trẻ em bị bạo lực”do Viện Nghiên cứu của UNICEF – Innocenti tiến thành cùng hợp tác với Chương trình nghiên cứu Những cuộc đời trẻ thơ của Đại học Oxford. Những cuộc đời trẻ thơ là một nghiên cứu quốc tế về nghèo khổ ở trẻ em, bắt đầu từ năm 2000, đang tiến hành nghiên cứu trên 12,000 trẻ em ở Ethiopia, Ấn độ (ở các bang Andhra Pradesh and Telangana), Peru và Việt Nam.

Truy cập toàn văn nghiên cứu bằng Tiếng Anh tại đây