Zehra, ŞEY Programı Sayesinde Geleceğini Çizmeye Devam Ediyor

Orta Suriye’nin batısında bulunan Hama şehrinden gelen 15 yaşındaki Zehra "Resim benim güç kaynağım, hayatımın en zor zamanlarında çizimlerimle kendimi ifade ederek huzur buldum” diyor. Zehra'nın İbrahim, Gamila, Muhammed ve Katr Al-Nada adlarında 4 kardeşi daha var. Babaları Zühair ve anneleri Nadine ile birlikte yaşıyorlar. Zehra ve ailesi, barış ve daha iyi bir yaşam umuduyla, 9 yıl önce Suriye'deki savaştan kaçarak Kahramanmaraş'a gelmiş. Aile; Türkiye’ye geldiğinde bir dizi yeni zorlukla karşılaşmış. Yeni bir topluluğa uyum sağlama konusunda güçlük çekmiş, düzenli bir gelir kaynağı bulmakta zorlanmış ve çocuklarının eğitimlerine devam etmesini nasıl sağlayacağını bilememiş.

Türkiye; hâlihazırda dört milyonu aşkın mülteci, göçmen ve sığınmacıya ev sahipliği yapıyor ve dünyada en çok sayıda mülteciye ev sahipliği yapan ülke.  Türkiye'de 1,6 milyondan fazla Suriyeli çocuk da dâhil olmak üzere yaklaşık 3,6 milyon Suriyeli bulunuyor. 680.000’i aşkın mülteci çocuk okula kayıtlı durumda; ancak çocukların bazıları mali engeller, bazıları da diğer engeller nedeniyle eğitimlerine devam edemiyor.

Zehra'nın annesi Nadine, "Bu, zorluklarla dolu bir hikâye, basit bir hikâye değil" diyor. "Buraya ilk geldiğimizde en küçük kızım Katr Al-Nada'ya hamileydim ve onu burada, Türkiye'de doğurdum. Doğduğundan beri sağlık sorunu var ve düzenli olarak tıbbi desteğe ihtiyaç duyuyor. Onun tedavi masraflarını karşılayamıyorduk. Komşularımdan biri bana Türk Kızılay merkezini ziyaret etmemi ve uygun tıbbi yardım almamıza yardımcı olup olamayacaklarını sormamı tavsiye etti. Oraya gittim ve kızım ve durumu hakkında konuşurken, bana diğer çocuklarımı ve çocuklarımın burada okula kayıtlı olup olmadıklarını sordular. Çocuklarım okula kayıtlı olmadığı için Kızılay ekibi, onları okula kaydetmeme ve ayrıca Şartlı Eğitim Yardımı (ŞEY) programına kaydolmama yardımcı oldu. Katr Al-Nada'nın tıbbi durumu konusunda da bana yardım etmeye devam ediyorlar" diye anlatıyor.

ŞEY Programı, Suriyeli çocukların ve diğer mülteci çocukların okula kaydolmalarını teşvik etmeyi ve okula devamlarını desteklemeyi amaçlıyor.  Bu program, çocuk koruma bileşenini de içeriyor. Çocuk koruma bileşeni; savunmasız durumdaki mülteci çocukların tespit edilebilmesini ve gerektiğinde tamamlayıcı hizmetlere yönlendirilmesini sağlıyor. ŞEY Programı; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 2003 yılından beri uygulanan ulusal bir sosyal yardım programı. 2017 yılının başında, Programın kapsamı Suriyelileri ve diğer mülteci aileleri kapsayacak şekilde genişletildi. Mültecilere yönelik ŞEY Programı; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Türk Kızılayı ve UNICEF arasında yakın bir işbirliği içinde uygulanıyor. ŞEY Programının kapsamı, Avrupa Birliği'nin (AB) cömert mali katkısı sayesinde genişletildi. Program, Norveç ve Amerika Birleşik Devletleri hükümetleri tarafından da destekleniyor.

Zehra’nın babası Zuhair "Bu program bana gerçekten çok yardımcı oldu. Evdeki mobilyaları satmam gerekse bile kızımı okulu bırakması için asla zorlamayacağım. Düzenli gelir kaynağı olmayan ailelere sağlanan bu maddi destek, çocuklarımızı okulda tutmamıza büyük bir katkıda bulunuyor" dedi.

Zehra, "İnsanlar yeni bir ülkeye yerleşmenin sadece dille ilgili olduğunu düşünüyor, ancak bu doğru değil" dedi. Zehra sözlerine şöyle devam etti: "Elbette dil, bir engel olabilir; ancak aynı zamanda kültürel farklılıklar, toplumsal kabul ve diğer birçok faktör de bu süreçte önemli bir rol oynuyor". Zehra, okuldaki bazı akranlarından zorbalık gördüğü için bir süreliğine okulu bırakmış.

ŞEY Programı izleme faaliyetleri kapsamında okulu bıraktığı tespit edilmiş. Bunun üzerine Türk Kızılayı saha çalışanı Zeynep Evren, Zehra'nın durumunu kontrol etmek ve okulu neden bıraktığını sormak için aileye bir ziyarette bulunmuş. Zeynep, "Ziyaretim sırasında, Zehra'nın temel sorununun sınıftaki bazı akranları tarafından zorbalığa uğraması olduğunu öğrendim" dedi ve devam etti: "Ben de okul müdürüyle iletişime geçtim ve durumu ona açıkladım. Okul müdürü, sorunun çözümüne yardımcı olma konusunda istekliydi. Zühair Bey ve okul müdürüyle bir toplantı düzenledim ve bu sorunun çözümü için yapılacaklar üzerinde anlaştılar".

COVID-19 salgınının ülkede yayılmasını engellemek için uygulanan kısıtlamalar nedeniyle Türkiye'de uzaktan eğitime geçildi. Evde interneti olmadığı için Zehra da ilk başta derslere çevrimiçi olarak katılamamış. "Zeynep Hanım, Kızılay Toplum Merkezi'ndeki EBA (çevrimiçi eğitim) odasında eğitimime devam edebileceğimi söylediğinde çok mutlu oldum! Okula gitmeyi ve öğretmenlerimle etkileşimde olmayı gerçekten özledim" diyor Zehra.

Zehra, "Bir gün kendi sergilerimi açmak istiyorum. Keşke tüm dünyaya resimlerimi gösterebilsem de deneyimlerimi her yerden insanlarla paylaşabilsem" diyerek sözlerine devam ediyor. "Babam da resim yapmayı severdi ve gerçekten inanılmaz sanat eserleri yarattı ama ne yazık ki resmi yıllar önce bıraktı çünkü çok küçük yaşta çalışmaya başlamak zorunda kaldı. Umarım bu, benim başıma gelmez, umarım hayalim giderek büyür ve bir gün gerçeğe dönüşür" diyor ve çizimine geri dönüyor.