Koronavirüs (COVID-19) salgını döneminde hamilelik

Hamilelik heyecan ve beklentiyle dolu özel bir zamandır. Ancak, yeni koronavirüs (COVID-19) salgınıyla karşı karşıya olan hamile kadınlar için korku, endişe ve belirsizlik normalde mutlu geçmesi gereken bu döneme gölge düşürdü. Kadınların kendilerini ve bebeklerini nasıl koruyabilecekleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için Uluslararası Ebeler Konfederasyonu Başkanı Franka Cadée ile konuştuk.

SARS-CoV2 yeni bir koronavirüstür ve üzerinde araştırmalar devam etmektedir. Yeni bilgiler kullanıma sunuldukça bu makaleyi güncellenecektir.

Doğum öncesi kontrollere devam etmek güvenli midir?

Bebek taşıyan birçok kadın, evde kalmak ve dışarıdayken fiziksel mesafeyi korumak gibi önlemlerin alındığı bu dönemde randevularına gitmekten korkuyor. Cadée, “Şu anda dünya genelinde ebeler ve doktorlar klinik veya belirli konulardaki randevuları telefon üzerinden gerçekleştirebiliyorlar, yani mevcut koşullara göre birtakım uyarlamalar yapıldığını görüyoruz. Bu sayede bebeğin elle muayenesi ve bebeğin gelişimi ile ilgili randevular daha kısa tutulabilmekte" diyor. “Hamile kadınların hem kendilerini hem de sağlık çalışanlarını enfeksiyon bulaşma riskinden korumak amacıyla doktorlarını daha az ziyaret etmeleri gerektiğini ve yalnızca belli durumlarda fiziksel olarak muayene edileceklerini anlayışla karşılayacağını ümit ediyorum." Sağlık kontrollerinde hastanın durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olarak (örn., düşük veya yüksek riskli gebelikler) bireysel uyarlamalar yapılabilir.

Cadée, anneleri sağlık profesyonellerinin ve içinde bulundukları toplumun onlara hangi seçenekleri sunduğunu öğrenmeye teşvik ediyor. "Sizinle ilgilenen kişi sizi ve ihtiyaçlarınızı çok daha yakından takip edip, daha iyi anlayacaktır. Dolayısıyla, ebeniz veya doktorunuz sizin için en iyisini bilecektir."

Çocuğunuz doğduktan sonra, rutin aşılar da dahil olmak üzere profesyonel destek ve rehberlik almaya devam etmeniz de önemlidir. Siz ve bebeğiniz için bu randevuları almanın en güvenli yolu hakkında sağlık uzmanınızla konuşun.

Koronavirüs hastalığım (COVID-19) varsa bebeğime geçirir miyim?

Virüsün hamilelik sırasında anneden bebeğine geçip geçmediği halen bilinmemektedir. Yeni bilgiler gelmeye devam ederken, Cadée COVID-19 hastalığı virüsüne (SARS-CoV2) vajinal sıvıda, kordon kanında veya anne sütünde rastlanmadığının ifade ediyor. Şimdiye kadar, amniyotik sıvı veya plasentada da virüse dair herhangi bir bulguyla karşılaşılmamıştır.

Yapabileceğiniz en iyi şey, COVID-19 hastalığı virüsüne yakalanmamak için gerekli tüm önlemleri almaktır. Bununla birlikte, hamileyseniz veya henüz doğum yaptıysanız ve hasta hissediyorsanız, derhal tıbbi yardım almalı ve sağlık uzmanınızın talimatlarına uymalısınız.

>>“Yeni doğan bebeğimi COVID-19 hastalığı virüsünden korumak için ne yapabilirim?” ve “Bebeğimi güvenle emzirebilir miyim?”

Bir hastane veya sağlık kliniğinde doğum yapmayı planlıyordum. Bu halen iyi bir seçenek midir?

Cadée bu konuda, “Kadınlar ebelerine veya sağlık uzmanına kendileri için en güvenli yerin neresi olduğunu ve değişen durumlara göre nasıl önlem alındığını sormalıdır" tavsiyesini veriyor. “Anneye, durumuna ve sağlık sistemine bağlı olarak farklı alternatifler olabilir.” 

Cadée, “Çoğu sağlık merkezinin COVID-19 hastalığı virüsünü taşıyanlar ile diğer insanların birbirilerinden ayrı olarak giriş yapabilmelerine olanak sağlayan birimlere sahip olması beklenir. Ancak, bazı durumlarda bu hiç mümkün değildir," diyor. “Ülkem Hollanda gibi bazı yüksek gelirli ülkelerde evde doğumun sisteme entegre olduğu bir işleyiş mevcut. Yani sistem içinde evde doğum güvenlidir ve daha fazla kadının evde doğum yaptığını görürsünüz. Ancak çoğu ülkede bu mümkün olmamaktadır.” 

Sizin için en güvenli seçeneği belirlemek üzere, hamileliğiniz ve doğumunuz boyunca sizi destekleyen sağlık uzmanıyla görüşmeniz önemlidir.

Doğum yaptığımda eşim veya ailem yanımda olabilir mi?

Politikalar ülkeden ülkeye farklılık gösterse de, Cadée, doğum odasındayken maske takmak ve ellerini yıkamak gibi uygun önlemler alındığı sürece kadınların onları destekleyecek yakınlarının yanlarında bulunması gerektiğine inanıyor. “Merhametli olmalıyız, her durumu ilgili koşullar altında ele almalı ve aile üyeleri ile birlikte sağlık profesyonellerinin de sağduyularını kullanarak ve birbirlerini dinleyerek ellerinden gelenin en iyisini yaptığını unutmamalıyız. Bence bu çok önemli: Bir ekip olarak çalışmaya gayret etmeliyiz.”

Doğum yapma konusunda inanılmaz endişeliyim. Başa çıkmak için ne yapmalıyım?

Doğum öncesinde bir planınız olması size daha fazla kontrol hissi vererek kaygılarınızı azaltmanıza yardımcı olabilir. Bununla birlikte mevcut durumun farkında olmalı ve yaşadığınız yere bağlı olarak risk vb. etkenlere yönelik öngörülebilirliğin azalabileceğini bilmelisiniz. "Planınıza, doğum başladığında kimi arayacağınızı eklemelisiniz. Bu kişi, doğum sırasında ve doğumun gerçekleşeceği yerde size destek verecek olan kişidir. Bu kişiler ve aile üyeleri ile ilgili olarak hastanede hangi kısıtlamaların geçerli olacağını öğrenin," diyor Cadée.

Ayrıca evde esneme veya diğer türlü egzersizler ile nefes egzersizleri gibi rahatlamaya yönelik basit aktiviteler yapmanızı ve ihtiyacınız olduğunda sağlık uzmanını  aramanızı tavsiye ediyor Cadée. “Mümkün olduğunca kendinize iyi bakmaya çalışın. İyi beslenin, sağlıklı içecekler tüketin, ellerinizi karnınıza koyun ve hamile olmanın keyfini çıkarın.”

Sağlık uzmanlarına ne gibi sorular sormalıyım?

Cadée sağlık uzmanınız ile güvene dayalı bir ilişki kurmanın öneminin altını çiziyor. "Kendiniz ve sağlığınız ile ilgili tüm soruları serbestçe sorabilmelisiniz. Sağlık uzmanınız, yani ebeniz veya doktorunuz ile açık bir ilişkiniz varsa bu konuları sizinle görüşecekler ve size açık bir şekilde cevap vereceklerdir. Bu hususları bilmeniz sizin kesinlikle hakkınız çünkü bu durum sizin bedeniniz ve bebeğinizle ilgili.

"Ebeler de doktorlar ve hemşireler gibi daha fazla hizmet talebi alıyorlar ve bu nedenle size yanıt vermeleri biraz daha uzun sürebilir," diye ekliyor Cadée. Sağlık uzmanınız ile nasıl ve ne zaman iletişime geçeceğinizin belli olduğu bir sistem oturtmanızı öneriyor. Örneğin, rutin kontrol randevuları ayarlayın ve acil durumda yardım için nasıl irtibata geçeceğinizi önceden belirleyin. Ayrıca, hizmetlerde herhangi bir aksama veya değişiklik olması ihtimaline karşı doğum öncesi bakım kaydı da dahil olmak üzere sağlık kayıtlarınızın bir kopyasını almak hakkında sağlık hizmeti sağlayıcıları ile konuşmanız da yararlı olabilir.

Doğum planlamanız için ise, cevaplanmasını istediğiniz tüm soruları sormanız önemlidir. Cadée şunları tavsiye ediyor:

• Bu alanda/yerde koronavirüs (COVID-19) riski altında mıyım? Burada daha önce COVID-19 hastalığı virüsü taşıyan biri bulundu mu?
• COVID-19 hastalığı virüsü taşıyan kişileri taşımayanlardan nasıl ayırıyorsunuz?
• Sağlık çalışanları için yeterli koruyucu ekipman var mı?
• Kendimle birlikte birini getirmeme izin veriliyor mu? Verilmiyorsa, neden?
• Bebeğimi yanımda tutmama izin veriliyor mu? Verilmiyorsa, neden?
• Bebeğimi emzirebilecek miyim? Hayır ise, neden?
• Vajinal doğum yapmama izin veriliyor mu yoksa sezaryen mi olacağım? Öyleyse, neden? 

Koronavirüs hastalığının (COVID-19) salgın haline geldiği göz önünde bulundurulursa, kadınlar hastaneye giderken nasıl bir çanta hazırlamalı?

Cadée "Kadınların yanlarına fazladan herhangi bir şey almaları gerektiğini düşünmüyorum, ancak tedbirli olmakta fayda var" tavsiyesinde bulunuyor.

Bazı hastanelerin kadınların sağlıklı oldukları sürece evlerine normalden daha kısa sürede dönmelerini isteyebileceğini tahmin ediyor. "Yine bu da ülkeden ülkeye, kadından kadına ve hastaneden hastaneye değişecektir," diyor Cadée ve hamile kadınların gerçekten kendileri için uygun olan tavsiyeyi sağlık uzmanlarından almalarını öneriyor.

Doğum yaptıktan sonra, yeni doğan bebeğimi COVID-19'dan korumak için ne yapabilirim?

Yapabileceğiniz en iyi şey her şeyi basit tutmak, sadece ailenizle kalmak ve şimdilik ziyaretçi kabul etmemek. "Ayrıca, çocuklarınızın (başka çocuklarınız varsa) diğer çocuklarla bir arada olmadığından emin olun. Aile üyelerinizin ellerini yıkamasını ve kendilerine iyi bakmasını sağlayın," diyor Cadée.

Zor bir zamandan geçiyor olsak da, Cadée bu zamanı bir aile olarak kenetlenerek geçirmenin olumlu yönünü görmeye çalışmayı tavsiye ediyor. "Bazen genç annelerin ve babaların çok fazla ziyaretçisi olabilir. Bu dönemde ise sadece yakın aile olarak bir arada olmanın keyfini sürün. Bebeğinizle tek başınıza bağ kurabilmeniz, yeni bir insanı keşfetmeniz ve bundan keyif almanız son derece özel bir deneyimdir."

Ben bebek bekleyen bir anneyim. COVID-19 hastalığı virüsü salgını sırasında kendimi güvende tutmak için ne yapmalıyım? 

Araştırmalar gösteriyor ki, hamile kadınlar COVID-19 hastalığı virüsüne karşı diğer gruptaki insanlara kıyasla daha fazla risk altında değil. Bununla birlikte, bedenlerindeki ve bağışıklık sistemlerindeki değişiklikler nedeniyle bazı solunum enfeksiyonları hamileliğin son aylarındaki hamile kadınları kötü etkileyebilir ve bu yüzden tedbir almaları önemlidir. "Hamile kadınlar için bunun zor olabileceğini biliyorum. Hem kendilerine hem bebeklerine bakıyorlar ve bazılarının ilgilenmesi gereken başka çocukları da var. Ancak bildiğimiz kadarıyla, hamile kadınlar başka insanlardan daha fazla risk altında değil ve bu sebeple, diğer herkes gibi onlar da aynı şeyleri yapmalı," diye açıklıyor Cadée ve şu fiziksel mesafe tedbirlerini uygulamayı öneriyor:

• Koronavirüs hastalığı (COVID-19) belirtileri gösteren herhangi bir kimse ile temastan kaçının.
• Mümkünse toplu taşıma araçlarını kullanmaktan kaçının. Kullanmanız gereken durumlarda ise koruyucu önlemler alın (maske, el dezenfektanı vb.)
• Mümkünse evden çalışın.
• Halka açık yerlerde, bilhassa kapalı veya sınırlandırılmış alanlarda büyük ve küçük toplantılara katılmaktan kaçının.
• Arkadaşlarınızla ve aynı evi paylaşmadığınız diğer aile üyeleri ile fiziksel olarak bir araya gelmekten kaçının.
• Sağlık uzmanınıza ve diğer zaruri hizmetlere erişmek için telefon, mesaj veya internet hizmetlerini kullanın.

İlave koruyucu tedbirler; ellerin su ve sabunla sık sık yıkanması, evde dokunulan yüzeylerin düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi, COVID-19 hastalığına uyan belirtilere ve semptomlara karşı kişinin kendisini izlemesi ve bir sağlık hizmetleri sağlayıcısından erken bakım hizmeti talep edilmesi olarak sıralanabilir.

Bebeğimi güvenle emzirebilir miyim?

"Bildiğimiz kadarıyla, emzirmeye devam etmek gayet güvenli", diyor Cadée. "Tüm araştırmalar gösteriyor ki, COVID-19 hastalığı virüsü anne sütünden bulaşmıyor, dolayısıyla anne bebeğini emzirebilir. Aslında bu, bir annenin bebeği için yapabileceği en iyi şeydir.

Kendinizde COVID-19 hastalığı virüsü olduğundan şüpheleniyorsanız, erkenden tıbbi yardıma başvurmanız ve sağlık hizmeti sağlayıcınızın verdiği talimatlara uymanız önemlidir. Sağlık durumu bebeğini emzirecek kadar iyi olan anneler mümkünse maske takmak, temas öncesinde ve sonrasında ellerini yıkamak ve yüzeyleri temizlemek/dezenfekte etmek gibi tedbirler almalıdır. Bebeğinizi emziremeyecek kadar hastaysanız, sütünüzü sağın ve temiz bir fincan içinde ve/veya kaşıkla sütünüzü bebeğinize verin ve bu esnada aynı tedbirlere uymaya devam edin.

Kalabalık bir yerde yaşıyorsam ne yapmalıyım?

Dünya genelindeki pek çok kadın pek çok kişi ile yakın ortamda yaşıyor ve bu da fiziksel mesafeyi korumayı daha da güçleştiriyor. Bu gibi yerlerde, "Tüm toplumların hamile kadınlara özen göstermesini gerçekten isterim", diyor Cadée. İnsanların hamile kadınlardan mümkün olduğunca uzak mesafede durmalarını ve hamile kadınlara özel tuvalet ayırmalarını tavsiye ediyor.

Ayrıca bir topluluk içindeyken elinizi yıkamanın ne kadar önemli olduğunu unutmayın. "El yıkamanın tekrar tekrar hatırlatılmasının önemli bir sebebi var. COVID-19 ve sabun birbirini sevmez. Çok fazla fayda sağlayabilecek basit bir tedbirdir," diyor. İnsanlar nasıl bir durumla karşılaşırsa karşılaşsınlar, toplumun ve sağlık hizmetleri çalışanlarının bir anlamda geleceğimizi yaratan hamile kadınlar için güvenli ve emniyetli bir sistem tasarlamalarını gerçekten ümit ediyorum. Üzerine titrenmesi gereken, çok büyük bir değerdir bu!"

<UNICEF COVID-19 portalına geri dön

<Ebeveynler için UNICEF COVID-19 sırasında ebeveynlik rehberine geri dön

Röportajı yapan ve makale olarak yazan: UNICEF, Dijital İçerik Yazarı Mandy Rich