Her çocuk için, hep birlikte, daha güçlü…

İstanbul, geçtiğimiz Mart ayında, çocuk hakları konusunda dönüştürücü bir diyaloğa ev sahipliği yaptı. Çocuk haklarını savunan önemli paydaşlar, "Çocuklar için Hesap Verebilirlik Haklar için Savunuculuk" (ACAR) Projesi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda bir araya geldi. UNICEF tarafından yürütülen bu Proje, AB tarafından cömertçe finanse edilmektedir.

İki gün süren etkinlik; sivil toplum kuruluşlarından (STK'lar), İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden, ilçe belediyelerinden, ulusal insan hakları kurumlarından ve genç savunuculardan oluşan 80'den fazla temsilcinin katılımıyla gerçekleştirildi. Etkinlik aracılığıyla çocuk haklarının izlenmesi ve çocukların yerel düzeydeki kararlara katılımı konularında işbirliğini teşvik etmek için bir platform sağlandı. 

Çalıştayın açılış konuşmasında söz alan AB Delegasyonu Program Yöneticisi Sn. Monia El Djendoubi, ACAR Projesi’nin ve "AB'nin çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesi açısından önemine" dikkat çekti. AB; UNICEF, sivil toplum, kamu kurumları, belediyeler ve gençlerle iş birliği yaparak çocuk haklarını geliştirmeyi ve çocuklara daha iyi bir gelecek sunmayı amaçlıyor. Bu amaç doğrultusunda eğitim, sağlık, sosyal hizmetler ve politika savunuculuğuna odaklanan bir dizi programı destekliyor. 

Birçok büyük şehir gibi, İstanbul’da da çocukların gelişimi için bir dizi fırsat sunuluyor. Öte yandan, büyük şehir yaşamı, eşitsizlik ve yoksulluk gibi zorlukları da beraberinde getiriyor. UNICEF Türkiye; belediyeler, STK'lar, yerel yönetimler ve bakanlıklarla yakın bir iş birliğiyle yerel düzeyde çocuklara yönelik programlar geliştiriyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden Enif Yavuz Dipşar, "İş birliğine dayalı yaklaşım sayesinde, çocuklara yönelik kaynaklar, uzmanlık ve toplum odaklı çözümler daha etkin bir şekilde kullanılıyor" dedi.

Çocuk hakları savunucuları, ilk panelde çocuk hakları ile ilgili temel konuları ele aldı. Panelde, çocuk haklarının izlenmesi ve bunun önemi, hak temelli yaklaşım, ulusal ve uluslararası standartların uygulamaya yansıtılması gibi konular üzerinde duruldu. Uzmanlar, STK'ların karşılaştığı zorlukların da altını çizdi. STK’ların özellikle kriz durumlarında kapasite sorunları ve veri toplama zorluğu gibi güçlüklerle karşılaştığı belirtildi. Katılımcılar; çocuk hakları etki analizi (CRIA) aracının kullanılması, çocukların politika oluşturma süreçlerine entegre edilmesi ve daha küçük STK'ların izleme ve raporlama çalışmalarını iyileştirmeye yönelik araçlar geliştirilmesi gibi çözümler önerdi.  Savunuculuk çalışmalarının etkili olması için işbirliğini, teknolojiyi ve mevcut çerçeveleri etkin bir şekilde kullanmanın önemi de vurgulandı.

Hamit Levent Evci, "Farklı ihtiyaçları olan ve gözden kaçırılan çocukları görünür kılmaya yönelik kapsayıcı bir yaklaşım geliştirmek gerekiyor. Hiçbir çocuk grubunun geride kalmaması için çocuk haklarını izleme sürecinde böyle bir yaklaşımın kullanılması hayati önem taşıyor" dedi. 

İkinci panelde katılımcılar, belediyelerin bütçeleme ve strateji geliştirme süreçlerine STK katılımına odaklandı.

İhtiyaç sahibi bireylerin destek almasını kolaylaştıran İhtiyaç Haritası gibi dijital sosyal işbirliği araçlarının, çocuklarla ilgili alanlarda eşgüdümü ve dayanışmayı teşvik ederek hayati bir rol oynadığına dikkat çekildi. İhtiyaç Haritası’ndan Mert Fırat (yukarıdaki fotoğrafta ortada), bu platformların şeffaflığı, etkinliği ve etkiyi arttırmak açısından önemini vurguladı.

Üçüncü panelde, çocukların ve gençlerin kalıcı değişim için anlamlı katılımı ele alındı. Belediyelerin ve STK'ların gençlerle işbirliği yaparak programlarını şekillendirmelerinin önemi vurgulandı. Belediyelerin, gençlerin bakış açısıyla tasarlanan modelleri hayata geçirmeleri ve onların katılımıyla sonuçları izlemeleri gerektiğine de dikkat çekildi. 

İkinci gün, çocuk hakları ile ilgili temel kavramlar ve uluslararası standartlar hakkında genel bir değerlendirme yapıldı. Ardından, Ulusal İnsan Hakları Kurumlarının çocuk hakları alanındaki rolü ele alındı. Daha sonra katılımcılar çocukların, ergenlerin ve gençlerin STK'lerin günlük çalışmalarına aktif katılımına odaklandılar. Yerel program tasarımını, gönüllülük modellerini ve çocuk katılımını belediye politika ve programlarına dahil etmeye yönelik stratejileri incelediler.

Son oturumda ise çocuk merkezli ve afet risklerine karşı dayanıklı politikalara duyulan ihtiyaç üzerinde duruldu ve STK'ların, belediye bütçe ve strateji geliştirme sürecindeki rolü vurgulandı. Yerel yönetimlerin kaliteli hizmetlere eşit erişimi sağlama kapasitesini güçlendirme ihtiyacı da ele alındı.

ACAR Projesi kapsamında İstanbul’da gerçekleştirilen çalıştayı; belediyeler, STK'lar, ulusal insan hakları kurumları ve genç savunucular arasında anlamlı işbirliğini ve bilgi paylaşımını teşvik etti. Çalıştayda atılan güçlü temeller, toplulukların her çocuk için daha parlak ve daha adil bir geleceğe doğru ilerlemesini kolaylaştıracak.