Ailenizin ruh sağlığını korumak için yapmanız gerekenler

Çocuğumun motivasyonunu yüksek tutmak için neler yapmalıyım? Çocuğumun ruh sağlığını korumaya yardımcı olmak için neler yapabilirim? Psikolog ve çocuk gelişimi uzmanı Dr. Lisa Damour, bu ve benzeri soruları yanıtlıyor.

Ailemde bir tabu olarak ruh sağlığı konusuna nasıl yaklaşabilirim?

Rahatsız edici duygular da dahil olmak üzere, çeşitli duyguları deneyimlemek insan olmanın en önemli parçalarından biridir. Üzüntü, öfke, hayal kırıklığı veya acı duymanıza neden olacak başka herhangi bir duygu yaşadığınızda utanmamalı veya utandırılmamalısınız. Rahatsız edici duygular yaşadığımızda gösterebileceğimiz en sağlıklı davranış, hissettiklerimizi sevdiğimiz insanlarla paylaşmaktır. Böyle yaparak aslında ruh sağlığımızı korumuş oluruz.

Çocuğunuzla ruh sağlığı hakkında konuşmak istiyorsanız, öncelikle ona ruh sağlığının bedensel sağlıktan çok da farklı olmadığını anlatın. Tıpkı bedensel sağlığı yerinde olan insanların bazen kendilerini iyi hissetmemesi gibi, ruh sağlığı yerinde olan insanların da zaman zaman üzgün, kızgın veya sinirli hissetmek gibi duygusal sıkıntılar yaşayabilecekleri unutulmamalıdır. Hem ruh hem de beden sağlığı bakımından kendimizi iyi hissetmediğimizde, sorunun tam olarak ne olduğunu belirlemek ve çevremizdeki insanlardan destek almak son derece önemlidir. Bunu başarabilirsek, kendimizi daha iyi hissetme yolunda bir adım atmış oluruz.

Çocuğumun ruh sağlığını korumaya yardımcı olmak için neler yapabilirim?

Bir çocuğun ruh sağlığını koruyan en önemli unsur, yetişkinlerle samimi ve sevgi dolu bir ilişki içinde olmaktır. Bu nedenle, çocuğunuzun eğlendiği ve sizin de çocuğunuzla birlikte eğlendiğiniz her türlü etkinlik çocuğunuza fayda sağlayacaktır. Örneğin birlikte oyun oynayabilir ya da bir topu birbirinize atabilirsiniz. Veya birlikte yemek pişirebilir, evde bozulan bir eşyayı tamir edebilirsiniz. Çocuğunuz size eşlik etmekten keyif aldığı sürece, yaptığınız her şey çocuğunuzun ruh sağlığına iyi gelecektir.

Çocuğuma ilgi göstermek ile yoğun iş programıma yetişmek arasındaki dengeyi en iyi nasıl kurabilirim?

Küçük çocukların bakımına çok fazla zaman ve enerji harcamak gerekir ve bunu yoğun bir iş temposuyla dengelemek zor olabilir. Bu durumda, aynı anda birden fazla şeye odaklanmaya çalışmamanız faydalı olacaktır. Ya çocuğunuza ya da işinize odaklanın. İkisini aynı anda yapmaya çalışmanız huzurunuzu kaçıracak, bu da çocuğunuzu huzursuz edecektir. Ayrıca unutmayın, çocuklar çok çabuk büyürler. Küçücük bir çocuk büyüten ebeveyn olma aşaması siz farkına bile varmadan geride kalacak ve çok geçmeden her şey kolaylaşmaya başlayacaktır.

Çocuğumun motivasyonunu yüksek tutmak için neler yapmalıyım?

Motivasyonlarını korumak çocuklar için zaman zaman güç olabilir. Bazen kendilerini yorgun ve bıkkın hissedebilirler. Çocuğunuz her zaman okul ödevlerini veya evdeki işleri yapmak istemeyebilir. Bu, çocuğunuzda bir sorun olduğu anlamına gelmez. Yapmak istemedikleri ödevleri yaparken yanlarında durarak siz de kendi işinizi yapmayı teklif edebilir, evdeki işleri oyunlaştırarak halledebilir ya da zor işleri bitirdikten sonra eğlenceli bir şeyler yapabilirsiniz. Bu gibi yöntemlere başvurarak onları desteklemekten çekinmeyin.

Bir ebeveyn olarak yalnızlıkla nasıl başa çıkabilirim?

Ebeveynlik, kendinizi çok yalnız hissettiğiniz bir dönem olabilir. Çocuğunuzun ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmak kendi ihtiyaçlarınızı karşılamanızı daha da güç hale getirebilir. Sizinkiyle aynı yaşta çocuğu olan başka bir ebeveynle telefonda ya da bir araya gelerek dertleşmek faydalı olabilir.  Diğer ebeveynler neler yaşadığınızı bildikleri için size çok iyi arkadaşlık edebilirler.

Zor dönemlerde pozitif kalmayı nasıl başarabilirim?

Zor dönemlerde umutsuzluğa kapılmak kolaydır. Kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olacak en etkili yöntem, minnettar olduğunuz şeylere odaklanmaktır. Çocuğunuzla geçirdiğiniz neşeli bir an, güzel bir gün, sevdiklerinizin yanında olmak... Minnettar olduğumuz şeyleri düşünmek, kendinizi çok daha iyi hissettirir.

Çocuğumun hayatımızdaki büyük bir değişikliğe uyum sağlamasına yardımcı olmak için neler yapabilirim?

Değişim, doğası gereği, stres kaynağı olabilir. Sevdiğimiz bir evden taşınmak zorunda kalmak gibi istenmeyen değişikliklerin yanı sıra, heyecan verici bir seyahate çıkmak gibi memnuniyetle karşılanan değişiklikler için de bu durum geçerli olabilir. Değişimin beraberinde getirdiği stresi yönetmelerinde çocuklara yardımcı olmanın en önemli yollarından biri, kendilerini nelerin beklediği konusunda çocukların hazırlıklı olmasını sağlamaktır. Onları nelerin beklediği konusunda çocuklara olabildiğince çok bilgi verdiğimizde ve sordukları soruları elimizden geldiğince açıklıkla yanıtladığımızda, yaşamlarındaki büyük değişikliklere uyum sağlamalarını çok daha kolaylaştırmış oluruz.

New York Times gazetesinde yazıları yayımlanan psikolog ve yazar Dr. Lisa Damour (@lisa.damour) iki çocuk annesidir.