UNICEF uyarıyor: Bir milyar çocuk, yüksek iklim krizi riski altında

NEW YORK, 20 Ağustos 2021 – UNICEF'in bugün yayınladığı rapora göre, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Nijerya, Gine ve Gine-Bissau'da yaşayan gençler, iklim değişikliğinden en fazla etkilenme riski altında olanlar arasında yer alıyor. Bu risk onların sağlıklarını, eğitimlerini ve güvenliklerini tehdit ediyor, onları ölümcül hastalıklara karşı savunmasız bırakıyor.  

‘The Climate Crisis Is a Child Rights Crisis: Introducing the Children’s Climate Risk Index’ (İklim Krizi Bir Çocuk Hakları Krizidir: Çocuklara Yönelik İklim Riski Endeksi), çocuklar hakkında yapılan ilk kapsamlı iklim riski analizidir. Bu risk analizi ülkeleri; çocukların, iklimsel ve çevresel şoklara (kasırgalar, sıcak hava dalgaları vb.) maruz kalma seviyeleri, bu şoklar karşısındaki savunmasızlıkları, ve bu gibi krizlerde temel hizmetlere erişim düzeyleri gibi kriterlere göre sıralamaktadır

Rapor, Gelecek İçin Cumalar (Fridays for Future) ile işbirliği içinde, gençlerin önderlik ettiği küresel iklim grevi hareketinin üçüncü yıldönümünde yayınlandı. Rapor, yaklaşık 1 milyar çocuğun, diğer bir deyişle dünyadaki 2,2 milyar çocuğun neredeyse yarısının, “yüksek riskli” olarak sınıflandırılan 33 ülkeden birinde yaşadığını ortaya koyuyor. Bu çocuklar, halihazırda su ve sanitasyon, sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlere yeterli seviyede erişemiyor. Tüm bunlar çok sayıda iklim ve çevresel şokla birleştiğinde çocukların hayatı için tehdit haline geliyor. Bulgular, bugün itibariyle etkilenen çocukların sayısını yansıtıyor. İklim değişikliğinin etkileri hızlandıkça bu rakamların daha da kötüleşmesi bekleniyor.

UNICEF Genel Direktörü Henrietta Fore: “Çocukların iklim değişikliğine karşı hangi bölgelerde, ne kadar savunmasız durumda olduğuna dair ilk kez kapsamlı veriler elde ettik ve inanılmaz korkunç bir tabloyla karşılaştık. İklim ve çevresel şoklar; çocukların tüm haklarını baltalıyor. Bunlar arasında temiz hava, gıda ve içilebilir suya erişim, eğitim, barınma, özgür yaşama ve hatta hayatta kalma hakları da yer alıyor. İklim krizi hemen hemen bütün çocukların hayatını etkileyecek. Geçtiğimiz üç yılda dünya genelinde çocuklar bu konuda harekete geçilmesi için seslerini yükselttiler. UNICEF onların bu değişim çağrılarını, doğruluğu tartışılmaz bir mesajla destekliyor: iklim krizi bir çocuk hakları krizidir.”  

Çocuklara Yönelik İklim Riski Endeksi (CCRI) şunları ortaya koyuyor:

• 240 milyon çocuk kıyı taşkınlarına yüksek oranda maruz kalıyor;
• 330 milyon çocuk nehir taşkınlarına yüksek oranda maruz kalıyor;
• 400 milyon çocuk kasırgalara yüksek oranda maruz kalıyor;
• 600 milyon çocuk vektörlerle (keneler, sinekler, pireler vb. canlılar vasıtasıyla) bulaşan hastalıklara yüksek oranda maruz kalıyor;
• 815 milyon çocuk kurşun kirliliğine yüksek oranda maruz kalıyor;
• 820 milyon çocuk sıcak hava dalgasına yüksek oranda maruz kalıyor;
• 920 milyon çocuk su kıtlığına yüksek oranda maruz kalıyor;
• 1 milyar çocuk gittikçe artan hava kirliliğine yüksek oranda maruz kalıyor[1]

Dünyadaki hemen hemen her çocuk bu iklimsel ve çevresel tehlikelerin en az biri bakımından risk altında. Veriler, bu durumdan en çok etkilenen ülkelerin, çoğu zaman birbiriyle örtüşen birçok krizle karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor. Bu da onların kalkınmalarını engelliyor, çocukların yoksunluklarını derinleştiriyor.

Tahminen 850 milyon çocuk, başka bir deyişle dünyadaki her 3 çocuktan biri, bu iklimsel ve çevresel şokların en az dördünün bir arada görüldüğü bölgelerde yaşıyor. Yaklaşık 330 milyon çocuk (dünyadaki her 7 çocuktan biri), en az beş büyük iklim şokundan etkilenen bölgelerde yaşıyor.

Rapor ayrıca, sera gazı emisyonlarının üretildiği yerler ile çocukların iklim kaynaklı en ciddi etkilere maruz kaldığı yerlerin birbirinden farklı olduğunu da ortaya koyuyor. İklim krizinden etkilenme riski son derece yüksek olan 33 ülkenin tamamı küresel CO2 emisyonlarının sadece yüzde 9'undan sorumluyken, en yüksek salımı yapan 10 ülke, küresel emisyonların yaklaşık yüzde 70'ini oluşturuyor. Bu ülkelerden sadece biri endekste iklim krizi açısından 'son derece yüksek riskli' sınıfında yer alıyor.

UNICEF Genel Direktörü Henrietta Fore: “İklim değişikliği son derece adaletsiz. Artan küresel sıcaklıklardan hiçbir çocuk sorumlu olmasa da, en yüksek maliyeti onlar ödeyecek. En çok zararı, iklim krizinden en az sorumlu ülkelerin çocukları görecek. Ama harekete geçmek için hala zaman var. Çocukların su, sanitasyon, sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlere daha rahat ulaşması, bu iklim tehlikelerinden kurtulma şanslarını önemli ölçüde arttırabilir. UNICEF, devletleri ve iş dünyasını çocukları dinlemeye ve onları etkilerden koruyacak eylemlere öncelik vermeye çağırıyor. Aynı zamanda sera gazı emisyonlarını önemli ölçüde azaltmaya yönelik çalışmaları hızlandırmaları konusunda uyarıyor”.

Sera gazı emisyonlarını azaltmak için gerekli adımlar acilen atılmadığı sürece, en çok acıyı çocuklar çekmeye devam edecek. Yetişkinlere kıyasla çocuklar, vücut ağırlıklarına göre daha fazla gıdaya ve suya ihtiyaç duyarlar, aşırı hava olaylarına daha az dayanıklıdırlar ve diğer faktörlerin yanı sıra toksik kimyasallara, sıcaklık değişimlerine ve hastalıklara karşı daha hassastırlar.

Raporun önsözünü yazan ve lansmanına katılan “Gelecek için Cumalar” hareketinden Farzana Faruk Jhumu (Bangladeş), Eric Njuguna (Kenya), Adriana Calderón (Meksika) ve Greta Thunberg (İsveç) "Genç iklim aktivistlerinin hareketleri büyümeye ve doğru olan için savaşmaya devam edecek çünkü başka seçeneğimiz yok. Nerede durduğumuzu bilmeli, iklim değişikliğini bir kriz olarak ele almalı ve günümüz çocuklarına yaşanabilir bir gezegen bırakmak için bir an önce harekete geçmeliyiz”.

UNICEF; devletleri, iş dünyasını ve ilgili tüm aktörleri şunları yapmaya çağırıyor:

1. Çocuklara yönelik temel hizmetlerin iklim krizlerine karşı dayanıklı olması için yatırımlarını arttırın. Su, sanitasyon, hijyen, sağlık ve eğitim hizmetleri de dahil tüm kritik hizmetler, çocukları, toplumları ve en savunmasız grupları halihazırda değişen iklimin en kötü etkilerinden korumak üzere uyarlanmalıdır.
2. Sera gazı emisyonlarını azaltın. İklim krizinin en kötü etkilerini önlemek için kapsamlı ve acil eylemler gerekiyor. Ülkeler, ısınmayı en fazla 1,5 santigrat derecede tutabilmek için 2030 yılına kadar emisyonlarını (2010 seviyelerine kıyasla) en az %45 azaltmalıdır.
3. Çocuklara iklim değişimi hakkında eğitim verin ve “yeşil beceriler” kazandırın. Bu sayede iklim değişikliğine uyum sağlayabilir, iklim değişikliğinin etkilerine karşı hazırlıklı olabilirler. İklim değişikliğinden en az sorumlu olan çocuklar ve gençler, iklim krizinin ve su kıtlığının tüm yıkıcı sonuçlarıyla karşı karşıya kalacaklar. Tüm gençlere ve gelecek nesillere karşı bir görevimiz var.
4. COP26 da dahil olmak üzere tüm ulusal, bölgesel ve uluslararası iklim müzakerelerine ve kararlarına gençleri de dahil edin. Çocuklar ve gençler, iklimle ilgili tüm karar alma süreçlerine katılmalıdır. 
5. Gelecek nesillerin iklim kriziyle mücadele etme kapasitesini azaltmamak için, COVID-19 salgınından toparlanma sürecinin kapsayıcı, yeşil ve düşük karbonlu bir ekonomiye geçişle birlikte yürütülmesini sağlayın.

#####

Editörlere Notlar:

CCRI, Data for Children Collaborative (Çocuklar İçin Veri Ortak Girişimi) de dahil çeşitli ortaklarla işbirliği içinde geliştirildi.

Raporu dünya genelindeki gençler için daha erişilebilir hale getirmek adına UNICEF, kâr amacı gütmeyen uluslararası bir gençlik kuruluşu olan Climate Cardinals ile de işbirliği yaptı. Climate Cardinals; iklim değişikliği araştırmalarını ve bilgilerini mümkün olduğu kadar çok gence ve lidere ulaşabilmesi için tercüme etti.

Raporu buradan okuyabilirsiniz

Multimedya içeriğini buradan indirebilirsiniz

[1] Yıllık ortalama maruz kalma >35µg/m³