UNICEF: Tuvaletler olmazsa, çocukluk besin yetersizliği nedeniyle daha da riskli bir dönem haline gelir

NEW YORK, 19 Kasım 2015– UNICEF bugün yaptığı açıklamada yetersiz sıhhi koşullarla yetersiz beslenme arasındaki bağlantıya ilişkin ortaya çıkan kanıtlara işaret ederek, tuvalete erişim imkanı olmamasının dünyada en yoksul durumdaki milyonlarca çocuğun yaşamını tehdit ettiğini belirtti.  

Tüm dünyada, yaklaşık 2,4 milyar insan tuvalet imkânından yoksunken 946 milyon kişi de (dünyadaki her 8 kişiden biri) ihtiyacını tuvalet dışı alanlarda gidermektedir. Bununla birlikte, 5 yaşından küçük tahminen 159 milyon çocuk bodurken (yaşlarına göre boyca kısa), cılızlığa (yaşa göre kilo azlığı) maruz kalan çocuk sayısı da 50 milyonu bulmaktadır.
 
UNICEF, USAID ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından bugün yayınlanan Daha Sağlıklı Su, Sıhhi Koşullar ve Hijyen ile Beslenmede Daha İyi Sonuçlara Ulaşılması başlıklı rapor, yıllardır sürdürülen çalışmaların ve durum araştırmalarının sonuçlarını ilk kez bir araya getirirken, sıhhi koşullarla yetersiz beslenme arasındaki ilişkiyi de ortaya koymaktadır. Daha önemlisi, rapor bundan sonra yapılması gerekenler konusunda da yol göstermektedir. 
 
Sıhhi koşulların yetersizliği ve özellikle tuvalet ihtiyacının tuvalet dışı alanlarda giderilmesi ishal vakalarının artmasına ve iç parazitlerin yayılmasına katkıda bulunmakta, bu da beslenme yetersizliğine neden olmaktadır.
 
UNICEF’in küresel su, sıhhi hizmetler ve hijyen programlarını yöneten Sanjay Wijesekera’nın konuya ilişkin şu değerlendirmeleri yaptı:  “İnsanların tuvalet için nereye gittikleri sorununa somut ve yenilikçi çözümler getirmek zorundayız. Aksi halde, dünyanın en yoksul ve en güç durumdaki çocuklarına karşı görevimizi yerine getirememiş oluruz. Sorunun yetersiz beslenme ile olan kanıtlanmış bağlantısı da bir gerçeğe işaret etmektedir: Başarılı olmak için, sıhhi hizmetlerin sağlanması sorunundaki girişim ve müdahalelerimizin birbiriyle ne kadar ilişkili ve bağlantılı olduğunu da dikkate almamız gerekmektedir.”
 
Her yıl meydana gelen 5 yaşından küçük çocuk ölümlerinin yüzde 9’u ishalden kaynaklanmaktadır. İshal temelde dışkı-ağız temasıyla ilgili bir hastalıktır ve mikrop, enfeksiyonlu dışkıyla temas sonucu kapılmaktadır. Sonuçta, tuvalet kullanım oranının düşük olduğu yerlerde ishal vakaları da daha yaygın görülmektedir.
 
5 yaşından küçük çocuklar arasında yılda 1,7 milyar ishal vakası görülmektedir.  Bu hastalıkla en sık karşılaşanlar ise her yıl ortalama 3 vaka ile düşük gelirli ülkelerde yaşayanlardır. Hastalığın en yaygın görüldüğü grubu ise en zayıf ve savunmasız durumdaki 2 yaşından küçük çocuklar oluşturmaktadır. Üst üste gelen ishal vakaları bağırsaklarda kalıcı değişikliklere yol açmakta, bu durum temel besin maddelerinin özümlenmesini engellemekte, sonuçta çocuklar bodurluk, hatta ölüm riskiyle karşılaşmaktadır.
 
Sağlıksız su, sıhhi hizmetlerdeki yetersizlik ve hijyen koşullarına bağlı ishal yüzünden her yıl 5 yaşından küçük 300 bin çocuk yaşamını yitirmektedir (günde 800 çocuk). Özellikle Sahra Güneyi Afrika ile Güney Asya’daki en yoksul çocuklar bu riski en çok taşıyan grubu oluşturmaktadır.
 
Yuvarlak solucan, trişin ve kancalı kurt gibi iç parazitler insanların ihtiyaçlarını tuvalet dışı alanlarda giderdikleri yerlerde kirlenmiş toprak yoluyla bulaşmaktadır. Kancalı kurt hamile kadınlarda anemi hastalığının başlıca nedeni olmakta ve beslenme yetersizliğine maruz kalmış, düşük kilolu bebeklerin dünyaya gelmesine yol açmaktadır.
 
Kimi ülkeler, gerek sıhhi koşullara erişim gerekse çocukların beslenme durumlarını iyileştirmede önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Birçoğu, UNICEF’in Topluluk Önderliğinde Total Sanitasyon(TÖTS) yaklaşımını başarıyla uygulamıştır. Bu yaklaşım çerçevesinde, topluluklar tuvalet dışı alanlarda ihtiyaç giderme sorununa karşı kendi yerel çözümlerini geliştirmektedir.   
 

• Pakistan, 1990 yılında gelişkin sıhhi koşullara sahip olmayan nüfusu yarı yarıya azaltmak amacıyla 2015 Binyıl Kalkınma Hedefini gerçekleştirmiştir. TÖTS aracılığıyla topluluklar tuvalet dışı alanlarda ihtiyaç giderme uygulamasından tümüyle vazgeçmiş, bunun sonucunda da çocuklardaki sağlık ve beslenme göstergelerinde iyileşmeler sağlanmıştır.

• Etiyopya, sosyal hizmet uzmanlarını seferber ederek tuvalet dışı alanlarda ihtiyaç gideren nüfus oranında tüm dünyada en fazla azalmayı sağlamıştır. Ülkedeki nüfus artışına karşın, 1990 yılında nüfusun yüzde 92’si (44 milyon kişi) bu alışkanlığa sahipken, bu oran 2015’te yüzde 29’a inmiştir (28 milyon kişi).

• Mali’de TÖTS yaklaşımı ciddi bir kuraklığa sahne olan Sahel bölgesinde yaşayan ve yüksek yetersiz beslenme oranlarına sahip topluluklarda da uygulanmıştır. Bunun sonucu olarak tuvaletlere erişim ve tuvalet kullanımı yaygınlaşmış, çocukların sağlık ve beslenme koşullarında iyileşmeler kaydedilmiştir.

• Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ndeki çatışmalar nedeniyle yerinden edilmiş topluluklarda entegre beslenme, sağlıklı su, sıhhi hizmetler ve hijyen faaliyetleri yürütülmüştür. Bunların sonucunda 5 yaşından küçük çocuklar arasında yetersiz beslenme ve suyla bulaşan hastalıklara yakalanma sayılarında önemli azalmalar sağlanmıştır. Nüfusun yüzde 60’ı tuvalet inşa etmiş, yetersiz beslenmeye maruz kalan çocukların yaklaşık yüzde 90’ı da 12 aylık süre içinde normal kilosuna ulaşmıştır.

 
Wijesekera konuya ilişkin son olarak şunları söyledi: “En yoksul topluluklarda ya da olağanüstü durumlarda bile tuvalete erişim konusunda harekete geçmemenin mazereti olamaz. Buna karşın, bu soruna hak ettiği önemi vermek için milyonlarca neden var: Bodur kalan ya da cılızlığa maruz kalmış veya hastalanıp ölen tek tek her çocuk…” 
 
###
 
Editörlere not:
Küresel sanitasyon düzeyleri hakkında daha fazla bilgi için: Progress on Sanitation and Drinking Water: 2015 Update and MDG Assessment
 
B-roll, video ve fotoğraflar için: http://uni.cf/1QkH2Qr