Kızamık aşısı 15 yıl içinde 20 milyon çocuk ölümünü önlemiş olsa da, hala yüzlerce çocuk bu hastalık yüzünden hayatını kaybetmeye devam ediyor

NEW YORK/ATLANTA/CENEVRE, 10 Kasım 2016 - Sağlık alanında önde gelen kuruluşlarca bugün açıklanan bir rapora göre 2000 ile 2015 yılları arasında kızamık ölümleri tüm dünyada yüzde 79 azaldı.Buna rağmen günlük ortalama 400 çocuk bu hastalık yüzünden hayatını kaybetmeye devam ediyor.  

UNICEF Bağışıklama Bölümü Başkanı Robin Nandy konuyla ilgili şunları söyledi: “Kızamığın tarihe gömülmesi hiç de imkânsız bir iş değildir. Bunu başaracak araçlara ve bilgiye sahibiz. Eksik olan nerede olursa olsun her çocuğa ulaşmayı hedefleyen siyasal kararlılıktır. Bu kararlılık olmadıkça çocuklar önlenmesi kolay ve ucuz bir hastalık yüzünden ölmeye devam edecektir.”

UNICEF, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Aşı İttifakı Gavi ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından yapılan açıklamaya göre kitlesel kızamık aşılama kampanyaları ile birlikte rutin olarak uygulanan kızamık aşılarında kapsamın genişlemesi sayesinde 2000 ile 2015 yılları arasında tahminen 20,3 milyon çocuk ölümü önlenmiştir.

Ne var ki bu ilerleme eşit dağılmamıştır. 2015 yılında yaklaşık 20 milyon bebek kızamık aşısını kaçırmış ve tahminen 134 bin çocuk bu hastalık sebebiyle ölmüştür. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Etiyopya, Hindistan, Endonezya, Nijerya ve Pakistan aşılanmamış bebek nüfusunun yarısına sahip olan ve kızamık ölümlerinin yüzde 75’inin gerçekleştiği ülkelerdir.

WHO Bağışıklama, Aşı ve Biyoloji Bölümü Direktörü Dr. Jean-Marie Okwo-Bele konuya ilişkin şunları söyledi: “Milyonlarca çocuğun her yıl aşılarını kaçırıyor olması kabul edilebilecek bir durum değildir. Elimizde kızamığın yayılmasını önleyip yaşam kurtarabilecek güvenli ve son derece etkili bir aşı var. Bu yıl Amerika kıtası kızamıktan kurtulmuş bölge olarak ilan edilmiştir. Bu da hastalığın ortadan kaldırılmasının mümkün olduğunu göstermektedir.''

''Şimdi dünyanın geri kalan kısmında kızamığı ortadan kaldırmak gerekiyor ve bu da sadece aşılamayla mümkün.''

Aşı İttifakı CEO’su Dr. Seth Berkley: “Kızamık, bir ülkede bağışıklama sistemlerinin ne kadar güçlü olduğunun başlıca göstergesidir. Bu hastalık bir bakıma, kömür madenindeki kanarya gibidir ve daha temel sorunların ilk habercisi ve uyarıcısı olma niteliği taşımaktadır. Dünyada aşıyla önlenebilir çocuk hastalıkları arasında en ölümcüllerinden birini ortadan kaldırmak için ülkelerin ve paydaşların rutin bağışıklama kapsamını genişletme ve denetim sistemlerini güçlendirme açısından ciddi bir kararlılık göstermeleri gerekir.”

Doğrudan temas ve hava yoluyla geçen son derece bulaşıcı bir viral hastalık olan kızamık tüm dünyada küçük çocuk ölümlerinin başlıca nedenleri arasında yer almaktadır. Hastalığın, iki doz olarak alınacak güvenli ve etkili bir aşıyla önlenmesi mümkündür.

Çeşitli ülkelerde meydana gelen kızamık salgınları rutin bağışıklama ve kitlesel aşı kampanyalarındaki boşluklardan kaynaklanmakta ve ciddi bir sorun olmaya devam etmektedir. 2015 yılında Mısır, Etiyopya, Almanya, Kırgızistan ve Moğolistan’da önemli salgınlar gerçekleştiği bildirilmiştir. Almanya ve Moğolistan’daki salgınlar daha yaşlı kişileri etkilemiş, bu da kızamığa karşı korunması olmayan ergenlerle genç yetişkinlerin aşılanması gerekliliğine işaret etmiştir.

Ayrıca kızamık, her çocuğun aşılanması açısından yarattığı güçlükler nedeniyle çatışmaların hüküm sürdüğü ya da insani açıdan olağanüstü durumların yaşandığı ülkelerde yayılma eğilimi göstermektedir. Örneğin geçtiğimiz yıl Nijerya, Somali ve Güney Sudan gibi ülkelerde kızamık salgınları görülmüştür.

Altı WHO bölgesinin dördünde kızamığın ortadan kaldırılması, Küresel Aşı Eylem Planı kapsamında öngörülen küresel bir hedeftir. CDC Küresel Sağlık Merkezi Direktörü Dr. Rebecca Martin konuya ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “Dünya bu hedefi kaçırmıştır. Ancak, Amerika kıtasında görüldüğü gibi kızamığı ortadan kaldırmamız hala mümkündür. ‘Bir çocuğun yetiştirilmesi bir köyün işidir’ atasözünde olduğu gibi çocukların kızamıktan korunmaları da yerel ve küresel köylerin sorumluluğudur. Kızamığı ülkelerden silip atabiliriz ve bunun için herkesin kendi rolünü yerine getirmesi gerekir. Bu yıl hazırlanan WHO 2015 raporu kızamık eliminasyon hedeflerinin gerçekleşmediğini, çünkü her çocuğun aşılanmadığını, bu anlamda boşluklar olduğunu göstermektedir. Bu açıkları kapatmak, her çocuğa ulaşmak için yeterli insani ve finansal kaynakları sağlama sözümüzü tutmak, her kızamık vakasını ortaya çıkarıp gerekeni yapmak ve hastalığın yayılmasını önlemek zorundayız. Bu çabalar tüm çocukları koruyacak, onlar da böylece bir sonraki önderler kuşağını oluşturabilecektir. Yine bu sayede her ülke hastalık tehditlerini ortaya çıktığı anda önleyecek ve dünyayı küresel sağlık tehditlerine karşı koruyacak güçlü güvenlik ağına sahip olacaktır.”

Editörlere notlar:

Dünya Sağlık Konseyi tarafından 2012 yılında benimsenen Küresel Aşı Eylem Planı kızamığın 2015 yılında dört bölgede ortadan kaldırılması hedefini belirlemişti. Ancak bağışıklama kapsamında açıkların kapatılamaması sonucunda bu hedefe ulaşılamamıştır.

2000 yılından bu yana kitlesel kızamık aşı kampanyaları aracılığıyla yaklaşık 1,8 milyar çocuğa kızamık aşısı yapılmıştır. Kampanyalara 2001 yılında Amerikan Kızıl Haçı, BM Vakfı, ABD Hastalık Kontrol ve Denetim Merkezleri ve Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte başlatılan Kızamık ve Kızamıkçık Girişimi kurucu üyesi UNICEF destek vermiştir.

Aşı İttifakı Gavi, gelişmekte olan ülkelere kızamık mücadelesi çerçevesinde bir milyondan fazla yaşamın kurtarılmasına katkı sağlayacak kapsamlı bir yaklaşım geliştirilmesinde yardımcı olmak üzere 2016-2020 dönemi için 1 milyar dolarlık bir kaynağı programa almıştır. 
 
Kızamık ölümleriyle ilgili en son veriler için bakınız: WHO Weekly Epidemiological Reportve CDC Morbidity and Mortality Weekly Report.

WHO hakkında

WHO Birleşmiş Milletler sistemi içinde yönlendirme ve eşgüdüm işlevlerine sahip bir kuruluştur. WHO’nun sorumluluk taşıdığı alanlar sağlıkla ilgili küresel meselelerde önderlik etmek,  sağlık araştırmaları gündemini belirlemek, normlar ve standartlar koymak, kanıtlara dayalı politika seçenekleri geliştirmek, ülkelere teknik yardım sağlamak, sağlık alanındaki eğilimleri değerlendirmek ve sağlıkta küresel güvenliği daha ileriye taşımaktır. Daha fazla bilgi için: http://www.who.int/en/.
 
Aşı İttifakı GAVI hakkında 

Gavi,  Aşı İttifakı, düşük gelir düzeyindeki ülkelerde aşıların daha eşitlikçi kullanımını sağlayarak çocukların yaşamını kurtarmaya ve halk sağlığını korumaya çalışan bir kamu-özel ortaklığıdır. Aşı İttifakı, gelişmekte olan ülkeyi donör hükümetler, Dünya Sağlık Örgütü, UNICEF, Dünya Bankası, aşı üreticileri, teknik kurumlar, sivil toplum,  Bill & Melinda Gates Vakfı ve özel sektörden diğer ortaklar ile bir araya getirmektedir. Gavi, finansmanın sürekliliğini ve kaliteli aşı teminini sağlamak için yararlanıcı ülkelerin eş finansmanı dâhil yenilikçi finansman mekanizmalarına başvurmaktadır.  Gavi 2000 yılından bu yana yaklaşık 580 milyon çocuğun bağışıklanmasına ve 8 milyon civarı olası ölümün enlenmesine katkıda bulunmuştur.  Gavi’ye kaynak sağlayan kuruluşların tam listesi için: buraya tıklayın. Daha fazla bilgi için: www.gavi.org.Gavi ile Facebook ve Twitter arayıcılığıyla iletişime geçilebilir.
 
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri hakkında: 
 

http://www.cdc.gov/globalhealth/index.html