COVID-19: Getirilen kısıtlamalar giderek artarken çocuklara yönelik istismar, ihmal, sömürü ve şiddet riski de yükseliyor– UNICEF

Koronavirüs pandemisinde çocukların korunmasına ilişkin notu indirmek için:  https://www.unicef.org/documents/technical-note-protection-children-coronavirus-disease-2019-covid-19-pandemic

NEW YORK, 20 Mart 2020 – COVID-19 pandemisinin yayılmasını önlemek için başlatılan girişimler, dünyada yüz milyonlarca çocuğun kendi güvenlikleri ve iyilikleri açısından daha fazla tehditle karşılaşma olasılığını da beraberinde getiriyor: Kötü muamele, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, sömürü, sosyal dışlanma ve kendilerine bakan kişilerden ayrı düşme… UNICEF hükümetlere hastalığın giderek yoğunlaşan sosyo-ekonomik etkilerine karşı çocukların güvenliğini ve esenliğini koruma çağrısında bulunuyor. BM’nin çocuklarla ilgili kuruluşu, İnsani Yardımlarda Çocuk Koruma İttifakı’ndaki ortaklarıyla birlikte, hastalıkla mücadele çalışmalarında yer alan yetkilileri ve kuruluşları desteklemek üzere bir rehber hazırladı.

COVID-19 birkaç ay içinde tüm dünyada çocukların ve ailelerin yaşamını altüst etti. Okulların kapatılması ve hareketin kısıtlanması gibi karantina işlemleri ise gerekli olmakla birlikte çocukların rutin yaşantılarını ve destek sistemlerini bozucu etkiler yaratmaktadır. Bunlar ayrıca çocuklara bakma durumunda olup işlerini bırakmak zorunda kalmış kişilere ek stres kaynağı olmaktadır.

İnsanların COVID-19 dolayısıyla damgalanması kimi çocukları şiddete ve psikolojik strese daha açık hale getirmiştir. Bu arada, kadın ve kız çocuklarının cinsiyete özgü ihtiyaçlarını ve güçlüklerini dikkate almayan kontrol önlemleri de cinsel sömürü, istismar ve çocuk evliliği gibi riskleri artırabilir. Örneğin son dönemde Çin’den gelen haberler kadınlara ve kız çocuklarına yönelik aile içi şiddet olaylarında önemli bir artış olduğuna işaret etmektedir.

UNICEF Çocuk Koruma Bölümü Şefi Cornelius Williams: “Hastalık doğrudan etkilediklerinin de ötesinde birçok yoldan çocuklara ve ailelere ulaşmaktadır. Okullar kapanıyor. Anne babalar çocuklarına göz kulak olmak ve durumu idare etmek için çaba harcıyor. Çocuklar açısından koruma riskleri büyüyor. Bu rehber hükümetlere ve çocuk koruma alanındaki yetkililere bu belirsizlik günlerinde çocukların güvenliğini sağlamak için alınabilecek pratik önlemlerin bir özetini sunuyor.”

Halk sağlığıyla ilgili daha önceki olağanüstü durumlarda da çocuk istismarı ve sömürüsü olaylarında artış görülmüştü. Örneğin Batı Afrika’da 2014 ile 2016 yılları arasındaki Ebola virüsü salgını sırasında okulların kapanması çocuk işçiliği, çocuk ihmali, cinsel istismar ve erken yaşta hamilelik gibi olaylarda artışa katkıda bulunmuştu. Sierra Leone’de çocuk yaşta hamilelik olayları salgın öncesine göre iki katına çıkarak 14 bine ulaşmıştı.

Rehberin bir parçası olarak İttifak, hükümetlerin ve koruma alanındaki yetkililerin, çocukların korunması için somut adımlar atmalarını tavsiye ediyor. COVID-19 önleme ve mücadele çalışmaları çerçevesinde yapılması gerekenler:

• Sağlık, eğitim ve çocuk hizmetleri personelinin, cinsel sömürü ve istismar, bu konudaki kaygıların güvenli biçimde nasıl bildirileceği de dâhil olmak üzere COVID-19 bağlantılı çocuk koruma riskleri konusunda eğitilmesi;

• Toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin (TCDŞ) yaşanabileceği durumların nasıl yönetileceği konusunda ilk müdahale ekiplerinin eğitilmesi (TCDŞ Cep Rehberi) ve bu konunun mağdurlarını desteklemek üzere sağlık hizmetleriyle ortak çalışılması;

• Çocukların yararlanabilecekleri yönlendirme ve diğer destek hizmetleri konusunda bilgi paylaşımının artırılması;  

• İlgili programlara ve tanıtım-savunu çalışmalarına girdi sağlamak üzere, COVID-19’un çocukları nasıl farklı biçimde etkilediğine ilişkin değerlendirmelere ergenler çocukların da dâhil edilmesi;

• Çocukları duygusal açıdan desteklemek ve kendilerine gerektiği gibi bakmalarını sağlamak üzere aile resinin çocuk olduğu aileler ile bakıcı aileler de dâhil olmak üzere geçici bakım merkezlerine ve ailelere özel destek sağlanması;

• Gelir elde etme imkânları durumdan etkilenen ailelere finansal ve maddi yardım sağlanması;

• Çocuk-aile ayrılığını önleyecek somut önlemler alınması; ebeveyn ya da çocuğa bakan kişinin hastaneye yatması ya da ölümü nedeniyle yeterli bakım alamadan yalnız kalan çocuklara destek sağlanması;  

• Hastalıkla mücadele önlemlerinde, tüm çocukların korunmasına birinci derecede önem verilmesinin sağlanması.