Koronavirus xəstəliyinin (COVİD-19) alovlanması müddətində işəgötürənlərin valideynlərə dəstəyi
Dünyanın müxtəlif yerlərində uşaqlar indi valideynlərinin dəstəyinə ehtiyac duyur. Valideynlər isə işəgötürənlərin dəstəyinə ehtiyac duyur.
- Available in:
- English
- Azərbaycanca
Bir çox uşaqlar üçün bu, təhsil rejiminin pozulması, ailədə xəstələnmə, ailə gəlirlərinin itirilməsi kimi problemlərin öhdəsindən gəlmək məcburiyyəti deməkdir. Bu problemlərin ən yoxsul ailələrdən olan qız və oğlanlara təsiri də qeyri-proporsionaldır.
İşləyən valideynlərə öz uşaqlarına baxmaq üçün ehtiyac duyduqları vaxt və dəstəyin, ailəyönümlü iş yeri siyasətlərini təmin edilməsi (ödənişli valideynlik məzuniyyəti, ödənişli xəstəlik məzuniyyəti, uyğunlaşdırıla bilən iş rejimləri və sərfəli və keyfiyyətli uşağa qayğı xidmətlərinin əlçatanlığı) uşaqların üzərindəki yükü azalda bilər.
İşəgötürənlər COVİD-19 alovlanması zamanı özlərinə, uşaqlarına və ailələrinə qayğı göstərməyə çalışan valideynlərə aşağıdakı yeddi yolla dəstək göstərə bilər:
1. Hazırkı iş yeri siyasətlərinin valideynləri effektiv şəkildə dəstəkləyib-dəstəkləmədiyini qiymətləndirin.
Hazırkı siyasətlər ailələri kifayət qədər dəstəkləyirmi? İşləyən valideynlərin ən təcili ehtiyaclarını müəyyən etməklə başlayın. Əhalinin həssas qruplarına, məsələn, müvəqqəti, qeyri-rəsmi, miqrant, hamilə və ya digərlərinə qayğı göstərən işçilərə, əlilliyi olan işçilərə və ödənişli xəstəlik məzuniyyətinə çıxışı olmayanlara xüsusi diqqət yetirilməlidir.
2. Uyğunlaşdırıla bilən iş rejimləri yaradın.
Uyğunlaşdırıla bilən iş rejimləri işçilərə öz iş öhdəliklərini necə və harada yerinə yetirməklə bağlı sərbəstlik verir. İşləyən valideynlərin ehtiyacları bir-birindən xeyli fərqlənə bildiyindən, müxtəlif növ uyğunlaşdırıla bilən iş rejimləri valideynlərə öz uşaqlarına və ailələrinə qayğı göstərməkdə kömək edir. Uyğunlaşdırıla bilən iş rejimlərinə məsafədən işləmək, iş həftəsinin sıxılması və ya qorunan uzunmüddətli məzuniyyətin təmin edilməsi daxildir. Bu, işçilərə xəstə, yaşlı və ya əlilliyi olan qohumlarına qulluq etmək imkanı verir.
3. Təhlükəsiz, əlçatan, sərfəli və keyfiyyətli uşağa qayğı imkanları ilə valideynlərə dəstək göstərin
Məktəb və bağçaların bağlanması yayıldıqca, bir çox işləyən valideynlərin uşağa baxmaq imkanları məhdudlaşıb və ya ümumiyyətlə qalmayıb. Bəziləri hətta azyaşlı uşaqları məhdud nəzarət altında qoyaraq, onların təhlükəsizliyini risk altında qoymağa məcbur olub. İşəgötürənlər bu valideynlərə bir çox yollarla dəstək göstərə bilər. Məsələn, göndəriş (bağçaların açıq və təhlükəsiz qaldığı yerlərdə), subsidiyalar və uyğunlaşdırıla bilən iş rejimləri vasitəsilə.
4. İş yeri daxilində və xaricində yaxşı gigiyenanı təşviq edin
İş yerinin özündə önəmli vəzifələr icra edən valideynləri qorumaq üçün işəgötürənlər iş yerlərinin gigiyenik təmizliyini təmin edə və su və sabunlar təchiz olunmuş əlyuma yerləri, əlyuma yerlərinin olmadığı hallarda isə spirt tərkibli antiseptik vasitələr təmin edə bilər. İşləyən analara təmiz və rahat əmizdirmə otaqlarında əmizdirməni davam etdirmək üçün dəstək göstərilməlidir. İşəgötürənlər həm də qabaqlayıcı tədbirlər, səyahət tövsiyələri və uşaqlarla virus haqqında danışmağın üsulları barədə əsas məlumatları bölüşməklə bütün işçiləri, o cümlədən məsafədən işləyənləri qorumağa kömək edə bilər.
>> COVİD-19-a qarşı müdafiə olunmaq üçün əlyuma ilə bağlı bilməli olduğunuz hər şey
5. İşçiləri tibbi dəstək üçün necə müraciət edə biləcəkləri barədə istiqamətləndirici məlumatlarla təmin edin
İşəgötürənlər COVİD-19 simptomlarına malik ola biləcək işçiləri tibb xidmətlərinə və müəssisələrinə yönləndirməyə kömək edə bilər. Məsələn, işəgötürənlər yerli xəstəxanaların, səhiyyə orqanlarının və təcili yardım qaynar xətlərinin ünvanlarını və telefon nömrələrini aydın şəkildə təmin edə bilər. Onlar həmçinin tibb müəssisələrinə təhlükəsiz şəkildə getmək üçün tövsiyələr verə bilər.
6. İşçilərə və onların ailələrinə stresslə mübarizədə kömək etmək
İş yerləri COVİD-19 alovlanması müddətində özünü narahat hiss edən, düşüncələri qarışan və ya qorxuya düşən işçilərə xüsusi dəstək göstərməlidir. Onlar həmçinin uşaqlarına narahatlıq və qorxunun öhdəsindən gəlməkdə kömək edən işləyən ailələrə dəstək göstərməlidir. İşəgötürənlər yalnız etibarlı mənbələrin təqdim etdikləri məlumatların bölüşülməsini və bütün işçilərin psixososial xidmətlərə çıxışının olmasını təmin etməlidir. Onlar həmçinin işləyən valideynlərə sakitləşmək və uşaqlara qayğı göstərmək üçün ehtiyac duyduqları vaxt və resursları verməlidir. Buraya uşaqların öz himayəçilərindən ehtiyac duyduqları söhbət, oyun və digər simulyasiya formalarını stimullaşdıran alətlərin təmin edilməsi daxildir.
>> COVİD-19 barədə uşaqlarınızla necə danışmalı
>> Yeniyetmələr COVID-19 müddətində öz psixoloji sağlamlığını necə qoruya bilər
7. İşçilər və ya onların ailə üzvləri COVİD-19 ilə xəstələndikdə maliyyə yüklərini azaldın.
COVİD-19 alovlanmasının işləyən valideynlər üçün potensial maliyyə yüklərini azaltmaq vacibdir. Dəstək tədbirlərinə məşğulluqdan müdafiə, ödənişli xəstəlik məzuniyyəti və iqtisadi transfertlər (uşaq müavinətləri, tibbi məsrəflər üçün subsidiyalar) daxil ola bilər. Aztəminatlı və qeyri-rəsmi işçilər kimi həssas qruplar xüsusi dəstəklə təmin edilməlidir.
Hamı üçün ailəyönümlü siyasətlər
İşəgötürənlərin ailəyönümlü siyasətlərin genderdən və ya məşğulluq statusundan (məsələn, muzdlu, yaxud müqavilə əsaslı işçi olub-olmaması) asılı olmayaraq, bütün işçilərə şamil edilməsini təmin etmələri son dərəcə vacibdir. İşçilərin ayrı-seçkilik və ya cavab tədbirindən qorxmadan bu siyasətlərdən rahat istifadə edə biləcəklərini bilməsi önəmlidir. Bir çox yerlərdə kişilərlə müqayisədə uşağa qayğı öhdəlikləri daha çox olan qadınlar üçün xüsusilə tədbirlər görülməli, işləyən analar öz qərarlarına görə cəzalandırılmamalıdır. Ailəyönümlü siyasətləri qəbul etməklə və genişləndirməklə, işəgötürənlər işləyən valideynlərin və onların uşaqlarının rifahının dəstəklənməsində vacib rol oynayır.