Բաց նամակ աշխարհի երեխաներին` ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն տիկին Հենրիետա Ֆորից
Ութ պատճառ, թե ինչու եմ ես անհանգստանում ձեր ապագայի համար, և ութ պատճառ, թե ինչու եմ կարծում, որ հույս կա
Սիրելի՛ երեխաներ,
Երեսուն տարի առաջ՝ փոփոխվող աշխարհակարգի պայմաններում (Բեռլինի պատի անկումը, Ապարտեիդի մերժումը, համացանցի ծնունդը), աշխարհը միավորվեց` ի պաշտպանություն երեխաների և մանկության: Քանի որ այն ժամանակվա ծնողների մեծ մասը մեծացել էր ձախողված կառավարությունների օրոք, նրանք հույս ունեին, որ իրենց երեխաները ավելի լավ կյանք, ավելի մեծ հնարավորություններ և ավելի շատ իրավունքներ կունենան: Այնպես որ, երբ 1989 թ.-ին աշխարհի առաջնորդները հանդիպեցին աշխարհի երեխաների համար պատմական հանձնառություն կատարելու՝ նրանց իրավունքների պաշտպանության և իրագործման համար, դա մի բացառիկ գլոբալ միասնության պահ էր, որով հույս ծագեց հաջորդ սերնդների համար:
Այսպիսով, ի՞նչ առաջընթաց ենք գրանցել: Երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիայի ընդունմանը հաջորդած երեք տասնամյակում, չնայած արագ տեմպով աճող համաշխարհային բնակչությանը, մենք գրեթե 40 տոկոսով կրճատել ենք տարրական կրթություն չստացող երեխաների թիվը: Մինչև 5 տարեկան թերաճ երեխաների թիվը նվազել է ավելի քան 100 միլիոնով: Երեք տասնամյակ առաջ պոլիոմիելիտը օրական կաթվածահար էր անում կամ սպանում գրեթե 1000 երեխա: Այսօր այդ դեպքերի 99 տոկոսը վերացվել է: Այս առաջընթացի հիմքում ընկած միջոցառումներից շատերը, ինչպիսիք են՝ պատվաստանյութերը, ըմպելի ռեհիդրացիոն աղերը և ավելի ճիշտ սնուցումը, արել են իրենց գործը և ծախսարդյունավետ են եղել: Թվային և շարժական տեխնոլոգիաների զարգացումը, ինչպես նաև այլ նորամուծությունները, ավելի դյուրին և արդյունավետ դարձրին հնարավորությունների ընդլայնումը և դժվար հասանելի համայնքներում կարևոր ծառայություններ մատուցումը:
Այնուամենայնիվ, աղքատությունը, անհավասարությունը, խտրականությունը և հեռավորությունը շարունակում են ամեն տարի միլիոնավոր երեխաներին զրկել իրենց իրավունքներից, քանի դեռ ամեն օր մինչև 5 տարեկան 15,000 երեխա է մահանում՝ հիմնականում բուժելի հիվանդություններից և կանխարգելվող այլ պատճառներից: Մենք կանգնած ենք ավելորդ քաշ ունեցող երեխաների, ինչպես նաև անեմիայով տառապող աղջիկների թվի տագնապալի աճի առջև: Բնական կարիքները դրսում հոգալը (բաց դեֆեկացիան) և մանկական ամուսնությունների համառ մարտահրավերները շարունակում են սպառնալ երեխաների առողջությանը և ապագային: Թեև դպրոցում երեխաների թիվը ավելի մեծ է, քան երբևէ, որակյալ կրթությանը հասնելու մարտահրավերը չի հաղթահարվել: Դպրոց հաճախելն ու սովորելը նույն բաները չեն. զարգացող երկրներում տարրական դասարանների երեխաների ավելի քան 60 տոկոսը դեռևս չի կարողանում հասնել նվազագույն գիտելիքների յուրացմանը, իսկ աշխարհի դեռահասների կեսը բռնության է ենթարկվում դպրոցում և/կամ դրա շրջակայքում, ուստի դպրոցը չի ընկալվում որպես անվտանգ վայր: Հակամարտությունները շարունակում են զրկել երեխաներին այն պաշտպանվածությունից, առողջությունից և ապագայից, որոնց նրանք արժանի են: Երեխայի իրավունքների պաշտպանության ոլորտում առկա մարտահրավերների ցանկը երկար է:
Եվ ձեր՝ այսօրվա երեխաների սերունդը, կանգնած է այնպիսի նոր մարտահրավերների և գլոբալ մակարդակի փոփոխությունների առջև, որոնք աներևակայելի էին ձեր ծնողների համար. կլիմայի փոփոխությունները աշխարհն անճանաչելի են դարձնում, անհավասարությունը խորանում է, տեխնոլոգիաները փոխակերպում են մեր աշխարհընկալումը, և ավելի շատ ընտանիքներ են գաղթում, քան՝ երբևէ: Մանկությունը ևս փոխվել է, և դրա հետ մեկտեղ մենք ևս պետք է փոխենք մեր մոտեցումները:
Այսպիսով, հետհայացք նետելով Երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիայի ընդունումից հետո անցած այս 30 տարիներին, մենք, միևնույն ժամանակ, պետք է նայենք առաջ՝ հաջորդ 30 տարիներին։ Մենք պետք է լսենք ձեզ՝ այսօրվա երեխաներին ու երիտասարդներին, ձեզ այս պահին առավելագույն հուզող խնդիրների մասին, և սկսենք ձեզ հետ միասին աշխատել՝ 21-րդ դարի խնդիրների համար 21-րդ դարի լուծումներ գտնելու շուրջ:
